حجت الاسلام هاشمی نژاد: کبر؛ از جنود شیطان است+گزارش تصویری

وارث: مراسم عزاداری ایام شهادت امام صادق علیه السلام با سخنرانی حجت الاسلام هاشمی نژاد و مداحی برادر مقداد حسین زاده در هیئت بیت الزهرا سلام الله علیها برگزار شد.

در ادامه متن سخنان حجت الاسلام هاشمی نژاد را می خوانید:

تقدم در سلام دادن؛ نشانه ی تواضع

پیامبر صلی الله علیه وآله تقدم سلام داشتند بر همگان مخصوصا نسبت به اطفال. فرمودند: من چند چیز را ترک نمی کنم یکی سلام کردن به اطفال؛ اطفال خیلی مورد توجه حضرت بودند و در حدیث دیگری حضرت فرمودند: بچه ها را به خاطر سه چیز بچه ها را دوست دارم، بچه ها بازی با خاک را دوست دارند؛ کنایه از این است که تواضع و خاک نشینی را دوست دارند؛ خود حضرت هم چنین بود: حضرت روی زمین می نشست، روی زمین غذا می خورد، روی زمین متواضعانه می خوابید، سوار هر مرکبی که گیرشان می آمد می شد و تقید نداشتند که حتما سوار مرکب خاصی شوند، گاهی هم سوار مرکب بدون زین می شدند و گاها کسی را هم سوار می کردند. حضرت متواضعانه شیر گوسفند را می دوشیدند، در که می زدند حضرت متواضعانه درب خانه را باز می کردند، نعلین شان را پینه می کردند، وقتی مهمانی بر حضرت وارد می شد حضرت عبایش را برای مهمان می گستراندند، به احترام مهمان پایشان را دراز نمی کردند حتی تکیه داده هم نمی نشستند.

علامت دوم انسان متواضع

علامت دوم انسان متواضع این است که وقتی وارد مجلسی می شود هرکجا که جای خالی باشد همان جا بنشیند، مرحوم محدث قمی هرموقع وارد مجلس می شدند جلوی درب می نشستند و می فرمودند: خودم می دانم موجود کوچک حقیری هستم و همین جا برایم خوب است. مرحوم آیت الله عبدالکریم حائری؛ موسس حوزه علمیه قم هر وقت وارد مجلسی می شدند ایشان را به صدر مجلس می آوردند و پسرشان مرتضی متواضعانه در میان مردم می نشستند. به مرحوم آشیخ عبدالکریم می گفتند: به آقازاده بگویید بیاید در صدر مجلس بنشیند اما ایشان می فرمود: این عادت خوب را از مرتضی نگیرید.

کسانی که به مغز علم رسیده اند تواضع و فروتنی دارند؛ کسانی که به پوست علم می رسند تکبر و منیت دارند و فکر می کنند خیلی بارشان است. به قله های کوه بنگرید که نسبت به زمین های اطراف کبر وبلندی دارد لذا آب باران روی قله ها نمی ایستد و می آید در دره ها جمع می شوند، بهترین محصول را کشاورز از دره بر می دارد، اگر انسان متواضع باشد خیرات و برکات در او جمع می شود، اگر مثل قله متکبر باشی از خیلی از برکات در مسیر زندگی ات محروم می شوی. قدیمی ها می گفتند هرچه بار درخت بیشتر باشد سرخمیده تر می شود.

انسان متواضع دوست ندارد از او تعریف کنند

انسان متواضع دوست ندارند او را به تقوا بستایند. ما دوست داریم از ما تعریف کنند این قدر ضعیف النفس هستیم. لذا درروایت دارد پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: خاک بپاشید به صورت کسانی که از مردم مدح می کنند؛ خیلی حرکت بدی است که مثلا من به خاطر خوش آمدن صاحب مرده، از مرده تعریف کنم در حالی که او را نمی شناسم. چطور چاقو گوشت را پاره می کند حضرت می فرماید: تعریف کردن در مقابل مردم، دین و ایمان را مثل همان چاقویی که گوشت را پاره می کند، پاره و نابود می کند.

اگر واقعا بدت می آید از تو تعریف کنند بدان بوی تقوا به مشامت خورده اما متاسفانه به گونه ای غلط شکل گرفته ایم که تعریف و تمجیدهای بیجا جزو هنر شده است؛ خودمان هم عاملش هستیم. مجالس فاتحه خوانی ما تاسف برانگیز شده است عوض اینکه قرآنی خوانده شود، نصیحتو موعظه ای شود تمام وقت به تعریف کردن از فضایل میت می پردازند.

زمانی متواضع هستیم که دوست نداشته باشیم مردم از ما تعریف کنند و واقعا و نفساً چنین باشیم. مرحوم آیت الله میرزا تهرانی کتبی که می نوشتند می فرمودند: اسم مرا رویش نزنید. می گفتند: نمی شود مردم به اعتبار نویسنده کتاب را می خرند. می فرمود: پس هیج لقبی نزنید. پشت کتب ایشان می نوشتند میم. جیم. تهرانی. آقای میرزا وصیت کرد: مردم را به زحمت نیاندازید و در یک فاتحه هم بیشتر شرکت نکنید و سریع مرا دفن کنید، هیچ چیزی روی قبر من نگذارید. به بهشت رضا بروید و سوال کنید ایشان در کدام قطعه است برحسب امر هیچ سنگ قبری ندارند تا عنوان ایشان روی آن باشد.

اگر انسان بندگی خدا کند و تواضع را روی نفسش پیاده کند خوب است، ما چیزی نیستیم چرا نفس ما این قدر رویمان سوار است که از تعریف و تمجید لذت می بریم؟

کبر در بیان امام صادق علیه السلام

امام صادق علیه السلام می فرماید: دنیا به منزله ی شکل وصورتی است که سر آن را کبر تشکیل داده است؛ کبر از جنود شیطان است و تواضع از جنود و لشکر رحمان است. تقدم در سلام اگر داریم متواضعیم، به مجلس اگر وارد می شویم و هر جایی باشد می نشینیم یعنی متواضع هستیم، اگر دوست نداشته باشیم از ما تعریف و تمجید شود یعنی متواضع هستیم بزرگان واقعا دوست نداشتند برای خودشان تشخصی قائل باشند.

راهکاری برای کسب تواضع

سیدالشهدا علیه السلام از محلی عبور می کردند و با عده ای از غلامان که مشغول غذا خوردن بودند، برخورد کردند. غلامان به حضرت غذا تعارف کردند حضرت از مرکب پیاده شدند و فرمودند: اگر غذای شما صدقه نبود با شما هم غذا می شدم، لکن صدقه بر ما حرام است. من دعوت شما را می پذیرم شما هم دعوت مرا بپذیرید و فردا به منزل ما بیایید. حضرت به همسرش فرمود: غذای مطبوعی تهیه کن. فردا غلامان آمدند اما خجالت می کشیدند چیزی بخورند حضرت لقمه می گرفتند و در دهان آنها می گذاشتند.

برای اینکه متواضع شوید با فقرا بنشینید و بدانید فقرای اهل ایمان نزد خدا خیلی عزیز هستند لذا خدا به پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: نزدیک مجلس فقرا بنشین و محبت من محبت فقراست، حبیب من فقرا در قیامت حق شفاعت دارند، 500 سال از سال های قیامت فقرای اهل ایمان زودتر از اغنیای اهل ایمان وارد بهشت می شوند. وقتی دیدی نفست خیلی اذیتت می کند، ماشین مدل بالا سوار شدی و تکبر کردی به خانه ی فامیل فقیرت برو و یک سری بزن. نشستن با فقرا و دست کشیدن بر سر بچه های یتیم انسان را متواضع می کند.

پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: اگر سه صفت نبود هیچ چیزی گردن اولاد آدم را خم نمی کرد:

1- فقر؛ تا فردی ثروتمند است چه تکبر و بادی دارد، دنیا اعتباری است امروز هست و ممکن است فردا نباشد، روزگار فراز و نشیب زیادی دارد.

2- مرض؛ فرد جوان است و به زور بازویش می نازد و گردن کلفتی می کند و ... اما ماندگار نیست ممکن است با یک تصادف کوچک پایش بشکند و محتاج دیگران شود.

3- موت ومرگ؛ حال اینها را داریم و این همه کبر هم داریم؟!