جوان‌گرایی و رسیدگی به محرومان رویکرد‌های جدید آستان امام رضا (ع)

اواخر سال ۱۳۹۴ بود که رهبر معظم انقلاب در حکمی حجت‌الاسلام رییسی را به عنوان تولیت جدید آستان قدس رضوی معرفی کردند. در این حکم هفت مأموریت برای تولیت جدید مشخص شد که در انتها با تأکید روی دو مأموریت از آن‌ها مسیر تازه‌ای پیش روی آستان قدس رضوی گشوده شد. ابتدا خدمت به زائران به ویژه ضعفا و نیازمندان و دوم خدمت به مجاوران به‌خصوص مستمندان و مستضعفان.   

آغاز تغییرات به نفع مردم

از اولین تغییرات قابل مشاهده در دوران جدید مدیریت آستان قدس که در راستای تاکیدات و مطالبات رهبرانقلاب آغاز شد، بکارگیری امکانات آستان در راستای استفاده عموم بود. برنامه ریزی جهت اعزام زائر اولی‌ها به مشهد مقدس با هدف گذاری نبود حتی یک چشم انتظار برای زیارت امام رضا (ع) از اولین این اقدامات بود. کاهش هزینه‌ها برای زیارت با آغاز ساخت و ساز زائرسرا‌ها از دیگر برنامه ریزی‌ها بود. مورد دیگر که بسیار مهم و ارزشمند بود و می‌توان به آن اشاره کرد، دستور مقام تولیت برای آزادسازی ظرفیت موقوفات آستان در راستای استفاده همه مردم بود که نمونه آن افتتاح باغ خاتون و یا باغ خوردین در تهران است.

تغییر ملموس در ساختار

شاید مهم‌ترین تغییر در ساختار آستان قدس رضوی را بتوان تغییر محوریت فعالیت‌ها از قائم مقام به تولیت دانست، به این معنا که در گذشته قائم مقام کلیه امور را مدیریت می‌کرد و تولیت با انتصاب وی به‌طور کلی سیاستگزاری و تعیین خط مشی را به‌عهده داشت، پس از حضور حجت‌الاسلام رئیسی حضور وی برای پیگیری ماموریت‌ها به نوعی محوریت امور را به شخص تولیت تغییر داده و قائم مقام در جایگاه پیگیری و مدیریت سیاست‌های اجرایی قرار گرفته است.  

این تغییر دو نکته مهم را در پی داشته، ابتدا اینکه ارتباط نزدیک‌تری میان بدنه آستان قدس با حجت‌الاسلام رئیسی شکل گرفته است و این ارتباط مسیر درک و حل مشکلات را سرعت بخشیده و در مرحله بعد با سرعت گرفتن مرحله اتخاذ تصمیم تا رفع مشکل، بروکراسی معمول را از بین برده است، این نکته تاثیر مهمی در رضایت مراجعان مردمی و کسانی که با آن سروکار دارند، داشته است.

جوانگرایی در مدیران؛ جسارت اقدام در آستان قدس

شاید مهم‌ترین اقدام تولیت جدید آستان قدس را بتوان انتخاب مدیران جوان دانست، روزی تصور حضور مدیران دهه شصتی در آستان قدس محال بود، اما امروز فیروزآبادی معاون ارشد این مجموعه است، میانگین سنی معاونت‌های منصوب شده در دور جدید کاهش جدی نسبت به گذشته داشته و این در حالی است که در کشور میانگین سنی مدیران در حال افزایش است.  

جوانگرایی همیشه یک نگرانی با خود به همراه دارد، آیا سازمان جدید محل آزمون و خطای مدیران جوان است؟ یک بررسی در میان مدیران جوان آستان قدس نشان می‌دهد همگی پیش از این پست‌های مدیریتی را تجربه کرده اند. موسوی از مدیرعاملی خبرگزاری فارس به ارتباطات و رسانه آستان قدس آمده است و گنابادی‌نژاد از مدیرکلی اوقاف خراسان رضوی، فیروزآبادی از معاونت علمی سازمان بسیج و اتاق فکر‌های ایتان و ارکانی از معانت استانداری و مدیرعاملی در شهرداری مشهد.   

جسارت تولیت آستان قدس در انتخاب جوانان ستودنی است و نباید فراموش کرد و این روحیه جوان است که جسارت اقدام را به ساختار قدیمی آستان قدس خواهد آورد. اگر امروز زائران بیش از گذشته پای سفره مهمانسرای حضرت رضا (ع) می‌نشینند و حتی اینترنتی برای این میهمانی دعوت می‌شوند نتایج اقدام جسورانه‌ای است که در سیستم قدیمی این نهاد کمتر یافت می‌شد، چرا که این ظرفیت در مهمانسرای قدیمی نیز وجود داشت و بدون افتتاح میهمانسرای جدید ظرفیت پذیرایی از زائران آرزومند سفره کریمانه حضرت رضا (ع) می‌توانست تا ۱۰ برابر افزایش پیدا کند اما....  
 
عمل به نیات واقفان برای کمک به مستضعفان شتاب بیشتری گرفته است و امداد مستضعفین توانسته نگاه مردمی این نهاد را تقویت کند، نباید فراموش کرد این اقدام حاصل خروج از رویکرد محافظه‌کارانه در مصرف عواید موقوفات بوده است، رویکردی که بیشتر به حفاظت موقوفات اهمیت می‌دهد تا عمل به وقف‌نامه و تلاش برای حل حداکثر مشکلات مردم از این طریق.  

کمک خدام به زلزله زدگان کرمانشاه، اقدام برای ترمیم آسیب‌ها و مشکلات حاد حاشیه شهر مشهد، حضور مستمندان از سراسر کشور برای زیارت بارگاه رضوی با عنوان «زیارت اولی‌ها» و ساخت زائرشهر در مشهد مقدس همه و همه با ظرفیت‌های پیشین در حال انجام است، اما تغییری که اتفاق افتاده در ابتکار عملی است که حاصل نشاط و جوانی ساختار و مدیران آستان قدس است.
 
 آخرین اقدام رئیسی در جوانگرایی/ انتصاب فاطمی امین

سیدرضا فاطمی‌امین مدیرعامل سازمان اقتصادی آستان قدس رضوی (ع) در حکمی از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی به‌عنوان قائم‌مقام جدید آستان قدس رضوی منصوب و جایگزین سید مرتضی بختیاری شد.

در بخشی از حکم تولیت آستان قدس رضوی با تشکّر از آقای بختیاری قائم مقام قبلی تولیت آستان قدس رضوی، خطاب به فاطمی‌امین آمده است: به‌موجب این حکم جنابعالی  را که دارای سوابق  موفق در حوزه‌های اجرایی  هستید به سمت قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی منصوب می‌کنم از این رو اقتضا دارد؛ ایجاد هماهنگی بین معاونان و بخش‌های مختلف و تحقق کامل سیاست‌های آستان قدس رضوی که منبعث از منشور هفت‌گانه مقام معظم رهبری (مدظلّه‌العالی) است، مهمترین اولویت‌های جنابعالی قرار گیرد.

سیدرضا فاطمی امین؛ دانش‌آموخته دکترای مدیریت راهبردی دانش است و در سوابق اجرایی او عضویت هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن کشور، معاونت وزیر صنعت، معدن و تجارت، ریاست ستاد تحول صنایع و معادن و مشاور و مدیریت سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های آستان قدس رضوی وجود دارد.

منبع: دانشجو