فضائل حضرت زهرا(س) در کتب اهل سنت

فاطمه (س) پاره تن پیامبراعظم(ص)

ابن حجر عسقلانی از فقها و دانشمندان بزرگ اهل سنت از امام حسن عسکری(ع) و او از پدران خود و آن‌ها از جابر بن عبدالله و او از پیامبر (ص) نقل می‌کند که آدم و حوا وقتی در بهشت بودند، نور وجود حضرت‌زهرا(س) را دیدند و خداوند به آن دو فرمود: نور ایشان ۲ هزار سال قبل از خلقت شما آفریده شده بود. حضرت‌فاطمه (س) پاره تن پیامبر است [۱]

احمد بن حنبل، رئیس مذهب حنبلی نیز با ذکر روایتی از پیامبر اکرم (ص)، حضرت‌ زهرا(س) را سرور زنان اهل بهشت می‌داند. او در کتاب خویش «المسند» از ابو سعید خذری نقل می‌کند که پیامبر (ص) فرمود: حسن و حسین سرور جوانان اهل بهشتند و فاطمه سرور زنان اهل بهشت. [۲]

همچنین حاکم نیشابوری که از بزرگ‌ترین علمای اهل تسنن و معروف به «امام المحدثین» است در ذیل روایتی از رسول معظم صلوات الله علیه، غضب خدا را در غضب حضرت‌ زهرا(س) و رضایت خدا را در رضایت ایشان توصیف می‌کند. چرا که پیامبر خدا (ص) فرمود:«یا فاطمه، ان الله یعضب لغضبک و یرضی لرضاک». ای فاطمه، بی‌شک خداوند از غضب تو غضبناک و از رضای تو راضی می‌شود. [۳]

حاکم نیشابوری در میان اهل تسنن به وضع کننده علم درایه شناخته شده و از علمای پیشگام در حوزه علم رجال است. او احادیث و روایات بسیاری را در فضایل حضرت‌صدیقه‌طاهره سلام الله علیها می‌آورد. به عنوان مثال می‌نویسد:«حضرت‌فاطمه (س) بر‌ترین بانوی دو عالم است که دست خلقت آفریده است. این موضوع در روایات زیادی منعکس شده است از جمله آنکه عایشه از پیامبر(ص) نقل می‌کند که آن حضرت‌خطاب به حضرت‌فاطمه زهرا (س) فرمود: «یا فاطمه الاترضین ان تکونی سیده نساء العالمین و سیده نساء هذه الامه و سیده نساء العالمین»، ای فاطمه آیا راضی نیستی که تو بر‌ترین بانوی زنان جهان و بانوی زنان این امت و بانوی زنان با ایمان باشی. [۴]

در برخی از روایات برتری فاطمه زهرا(س) بر دیگر زنان موهبتی آسمانی تعبیر شده است؛ مثل این حدیث که «حذیفه بن یمان» نقل می‌کند که رسول خدا (ص) فرمود: «فرشته‌ای از آسمان نازل گردید و از خدا اجازه طلبید که ارمغانی برای من آورد که کسی قبل از او نازل نکرده است. او به من بشارت داد که فاطمه سرور زنان بهشت است.»

رسول خدا (ص) حضرت‌فاطمه (س) را بسیار دوست داشت و این دوستی را بار‌ها به زبان آورد؛ به طوری که در عشق و علاقه پیامبر (ص) به اطرافیان خود، کسی به پای حضرت‌زهرا (س) نمی‌رسید. عبدالله بن بریده از پدرش نقل می‌کند که محبوب‌ترین زن‌ها نزد رسول‌خدا (ص) فاطمه (س) و محبوب‌ترین مردان علی (ع) بود. این موضوع در روایات دیگر از زبان جناب عمر و عایشه همسر پیامبر(ص) نقل شده است. حتی حضرت‌فاطمه (س) نزد رسول خدا (ص) از علی (ع) نیز محبوب‌تر بوده است. [۵]

نقل این روایت که پیامبر اکرم(ص) فرمودند:«فاطمه نزد من دوست داشتنی‌تر از علی و علی نزد من عزیز‌تر از فاطمه است»

در این خصوص حضرت علی (ع) می‌فرمایند:« من از رسول خدا (ص) پرسیدم که از بین ما دو نفر (یعنی من و فاطمه) کدامیک بیشتر مورد علاقه شما قرار داریم؟ حضرت‌پیامبر (ص) فرمود: «فاطمه نزد من دوست داشتنی‌تر از تو و تو نزد من عزیز‌تر از اویی» (جزری، ۱۴۰۹ق: ج۶، ص۲۲۴؛ ابن شاهین، ۱۴۱۲ق: ص۸۴؛ شلبی، ۱۴۰۹ق: ص۹ به نقل از نسایی، ۱۴۱۹ق: ص۱۹۶، ح۱۴۶) یکی از نشانه‌های این دوستی عمیق آن بود که چون رسول خدا (ص) قصد سفر می‌کرد، فاطمه زهرا (س) آخرین کسی بود که پیامبر (ص) از او خداحافظی می‌کرد و چون از سفر باز می‌گشت، حضرت‌فاطمه (س) نخستین کسی بود که پیامبر (ص) به دیدار او می‌شتافت و او را می‌بوسید [۶].

 نزد رسول خدا (ص) کسی محبوب‌تر از فاطمه (س) نبود

عایشه می‌گوید: کسی را ندیدم که از جهت منطق و کلام به پیامبر (ص) شبیه‌تر از فاطمه (س) باشد. چون فاطمه (س) وارد بر رسول خدا (ص) می‌شد، آن حضرت‌برخاسته، بر او خوش آمد می‌گفت. وی را می‌بوسید و بر جای خود می‌نشاند. رسول گرامی اسلام به جهت تأکید بر محبت خود نسبت به حضرت‌ زهرا (س) مکرر اعلام می‌فرمود که: «فاطمه بضعه منی من احبّ‌ها فقد احبّنی و من ابغض‌ها فقد ابغضنی» یا «انما فاطمه شجنه منی یبسطنی ما یبسط‌ها و یقبضنی ما یقبض‌ها» این سخنان لزوم دوستی دیگران را هم نسبت به فاطمه زهرا (س) روشن می‌سازد. رسول خدا (ص) در مقام ابراز دوستی خود به آن حضرت‌ می‌فرمود: «فداک ابی و امی» (حاکم نیشابوری، ۱۴۲۲ق: ج۳، ص۳۶۶) و نیز خطاب به حضرت‌زهرا (س) فرمود: «خداوند به غضب تو غضبناک و از خشنودی تو خشنود می‌گردد» (همان، ج۳، ص۳۶۴).

به هر حال دوستی پیامبر (ص) نسبت به فاطمه (س) چنان علنی و مشخص بود که خلیفه دوم نیز پس از رحلت پیامبر (ص) به حضرت‌زهرا(س) گفت: «ای فاطمه به خدا ندیدم کسی محبوب‌تر از تو نزد رسول خدا (ص) باشد …» [۷]

ابوبکر، عبدالله بن محمد بن عثمان عبسی کوفی معروف به «ابن ابی شبیه» در کتاب المصنّف می‌آورد. پیامبر (ص) فرمود:« فرشته‌ای از جانب پروردگار بر من نازل شد وخبر داد که فاطمه سیده زنان اهل بهشت است». و در نقلی دیگر آمده است که آن حضرت‌ فرمود: فاطمه سیده زنان اهل جهانیان است. و نیز بخاری نقل کرده است که پیامبر (ص) فرمود: «فاطمه سیده زنان اهل بهشت است.» [۹]

باید گفت آنچه که در کتب بزرگان اهل سنت درباره شخصیت و فضایل وجود مقدس حضرت‌فاطمه زهرا سلام الله علیها آمده است در خصوص هیچ کس دیگری نبوده و منحصراً در مقام حضرت‌زهرا(س) ذکر شده است.

توصیف حضرت زهرا(س) از لسان رسول خدا(ص) در منابع اهل سنت

هر چند که این احادیث، تنها نمونه‌هایی از صد‌ها حدیث در مدح حضرت‌ فاطمه سلام الله علیها است، برخی وصف‌ها از سوی پیامبر معظم اسلام برای دختر گرامیشان کاربرد عجیبی دارد و روشن‌کننده یک مسیر جدی است. اوصافی که شأن حضرت‌فاطمه(س) را بر اساس منابع اهل سنت از جنبه‌ای دیگر نمایان می‌کند.

عبارت «سیده نساء هذه الأمه أو نساء المؤمنین»:

۱- مسند احمد حنبل /انتشارات دار صادر / بیروت/ بی‌تا/ج۶ ص۲۸۲
۲-صحیح بخاری/انتشارات دار‌الفکر/ بیروت/۱۴۰۱ق/ج۷ /ص۱۴۲
۳- صحیح مسلم /دار‌الفکر/ بیروت/بی تا ج۷ ص۱۴۳
۴- سنن ابن ماجه/دار‌الفکر/ بیروت/بی تا/ج۱ /ص۵۱۸
۵- سنن نسایی/دار‌ الکتب العلمیه/بیروت۱۴۱۱/ج۴/ص۲۵۱

عبارت «سیده نساء العالمین»:

۱- مستدرک علی الصحیحین/حاکم نیشابوری/دار‌المعرفه/بیروت/ج۳/ص۵۶
۲- المصنّف/ابن ابی شیبه کوفی /دار‌الفکر/چاپ اول/۱۴۰۹ق / ج۵ /ص۵۲۷
۳-فتح‌الباری/ابن حجر/دار‌المعرفه /بیروت/چاپ دوم/ج۷/ص۸۲
۴- سنن نسایی/پیشین/ج۴/ص۲۵۲

عبارت «سیده نساء اهل الجنه»:

۱- مستدرک علی الصحیحین/پیشین/ ج۳/ ص۱۵۱
۲- السقیفه و فدک/جوهری/شرکه الکتبی للطباعه و النشر/بیروت/۱۴۱۳ق/ص۱۴۸
۳-فتح الباری/پیشین/ج۶/ص۳۲۱
۴- سنن ترمذی/دار‌الفکر/۱۴۰۳ق/ج۵/ص۳۲۶

حدیث «بضعه منّی» در منابع اهل سنت

حدیث دیگر که آن هم از مسلّمات بوده و نزد شیعه و سنی مشهور است، اینکه پیامبر صلوات الله علیه و آله در مورد حضرت‌فاطمه سلام الله علیها فرمود که «فاطمه پاره تن من است (بضعه منّی)؛ هر کس او را خشمگین کند، مرا خشمگین کرده و هر کس که فاطمه از او راضی باشد، من از او راضی هستم».

مضمون این حدیث با عبارات مختلف در منابع شیعه و سنی آمده است که نمونه‌هایی از آن را در لینک‌های زیر می‌توان یافت:

۱- مسند احمد/ پیشین/ ج۴/ ص۵
۲- صحیح بخاری /پیشین/ ج۴ /ص۲۱۰
۳- صحیح مسلم/پیشین/ج۷ /ص۱۴۱
۴- سنن ابن ماجه /پیشین/ج۱ /ص۶۴۴
۵- مستدرک حاکم نیشابوری/پیشین/ج۲ /ص۱۵۹
۶- سنن ابی داوود/دارالفکر/چاپ اول/۱۴۱۰ق /ج۱ /ص۴۶۰
۷- سنن نسائی/چاپ بیروت/۱۴۱۱ق /ج۵ /ص۹۷

حدیث «احب الناس»

ایشان محبوب‌ترین شخص، نزد رسول خدا صلی الله علیه و‌آله، بوده است. برای نمونه به دو منبع اشاره می‌شود که نقل کرده‌اند محبوب‌ترین مردم نزد پیامبر صلی الله علیه و آله، حضرت‌فاطمه سلام الله علیها بوده است.

۱-حاکم نیشابوری که در مستدرک / پیشین/ج۳/ ص۲۱۷
۲-طبرانی در کتاب المعجم‌الکبیر/باب مناقب فاطمه/انتشارات دار احیاء تراث عربی/چاپ دوم/ج۲۲/ ص۴۰۴
۳-در مستدرک حاکم چنین آمده است که جعفر طیار، علی علیه السلام و زید بن حارثه نزد پیامبر صلوات الله علیه و آله آمدند و پرسیدند: محبوب‌ترینِ مردم نزد شما چه کسی است؟ مَنْ اَحَبَّ النّاس الیک؟ حضرت‌فرمود: فاطمه!

۴-در معجم کبیر نقل شده که از عایشه پرسیدند: محبوب‌ترین مردم به رسول خدا صلوات الله علیه و آله چه کسی بود؟ او پاسخ داد: فاطمه (سلام الله علیها)!