آیت الله قرهی : ظن و گمان عامل هلاکت است

پروردگار خلقت ما را هم بدون تقوا مقدر کرده است و هم بدون ظلماتی به نام فجور. و همه این حالات را ذوالجلال والاکرام در اختیار انسان قرار داد. انبیاء خدا و علمای عظیم الشان در ذیل این آیه که می فرماید: "اللَّهُ وَلِيُّ الَّذينَ آمَنوا يُخرِجُهُم مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النّورِ" منظور از ظلمات فجور است و منظور از نور تقواست.

رفتن به سوی نور راهش چیست؟ انسان باید خطورات نفسانی و شیطانی که همان فجوراند را به حقیقت درک کند. بحث خطورات که خطورات اربعه بیان کردیم، اگر شیطان به ما نفوذ می کند علت خطورات نفسانی است. اینکه انسان اول جواب می دهد و شیطان به وجودش نفوذ پیدا می کند، حکم او حکم پمپاژ خون در قلب است. همه وجود انسان گرفتار نفس دون و خطورات شیطان می شود. عمده این خطورات را در کثرت آیات شریفه و سخنان معصومین می فرمایند علت العلل در این قضیه شهوت است، شهوت یعنی هر درخواستی از درون نفس که غیر الهی باشد به عنوان نفس شما محسوب می شود.

هر چه غیر از اله بود عنوان شهوت است. اولیای خدا بر این مورد از خطورات خیلی تاکید داشتند. خطورات نفسانی همه از همین عنوان شهوت است. وقتی بر قلبمان نفوذ کرد اعضا و جوارح مطیع او می شوند. در باب تکمیل دین در بحارالانوار جلد 75 چاپ بیروت حدیث 63 از امام جواد علیه السلام آمده که می فرمایند: "لَن يَسْتَكمِلَ العبدُ حقيقةَ الإيمانِ حتّى يُؤْثِرَ دِينَهُ على شَهْوَتِهِ ، و لَن يَهْلِكَ حتّى يُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ على دِينهِ " عنوان حقیقت ایمان همین تعبیر است. عبد تکامل ندارد حقیقت ایمان رد عبد کامل نمی شود، ادراکات حقیقی ایمان است. دینش اثرگذار بر شهوتش باشد. یعنی به جایی برسد که خطورات ربانی و ملکی بر شهوتش غلبه کند.

آیت الله شاه آبادی در کتاب عرفانیشان نکته ای را در باب اینکه انسان حال شهوت بر او غلبه پیدا کند، گاه حتی علم هم مقدمه شهوت می شود. علم دو نوع است، یک علم کلی است و نوعی دیگر علم حقیقی است. کسی که خطورات نفسانی دارد این نوع است. تاثیر شهوات بر دین یک نکته این است: وقتی اعضا و جوارح انسان چه ظاهری و چه باطنی در تیررس قرار گرفت، فساد در اعضا و جوارح می آورد. و اگر جلوی او را نگرفتیم بدانیم تمام وجودمان را فرا خواهد گرفت.

اگر ظن و گمانت به سمت گناه آمد از آن وحشت کن. ظن عامل هلاکت است.

گاهی خطورات شیطانی به ما می گوید که این خطورات نفسانی و شیطانی که در ذهنت آمد می گوید تو در امانی. اولیای خدا از همان ابتدا مراقب خود هستند. بعضی از اولیای خدا برای یک فکر گناهی که به ذهنشان رسیده استغفار می کردند.

اگر بخواهیم خطورات نفسانی و خطورات شیطانی غلبه پیدا نکند نسخه امام جواد علیه السلام این است:

آیت الله قاضی فرموده اند: اهم آنچه در این راه لازم است که انسان بداند، صاحب نفسی است که تو را از هوا بیرون کند. و سه سفر دیگر را طی نموده باشد و گردش و تماشای او بالحق بوده باشد و سفرهای چهارگانه را طی کرده باشد. چنان است که سالک این راه اگر نصف عمر خود را در جستجو و تفحص طی کند و کسی که به این راه رسید نصف راه را طی کرده است.

تا خطورات نفسانی آمد ابتدا همین خطورات را جلویش را بگیر. تا فکر گناه آمد ترک کن. حتی گاهی خلوت، خود خطورات نفسانی و شیطانی می آورد و باید بزند بیرون.

اگر انسان نماز و روزه و کارهای دیگر را انجام دهد ولی نتواند فکرش را کنترل کند همه اش پوچ می شود. آیت الله سیبویه اواخر عمر شریفشان فرمودند: تا به حال معنی حسادت را نفهمیدم. یعنی یک لحظه هم حسادت برایش به وجود نیامده است.

اگر آن فکر گناه هم نمی آمد راه بیشتر باز بود. اولیای خدا عصمت را هدف گرفتند. دلشان خوش نبود که من نمازم را اول وقت می خوانم، که اتفاقا همه کس این توفیق را ندارند و می گوییم بهتر از ما کسی نیست. برای همین اجازه نمی دهیم خطورات نفسانی و شیطانی ادامه پیدا کند که با عصمت منافات دارد.

اتصال به آقاجان عصمت آور است. شب ها قبل از خواب با مولای خوبی ها خلوت کنید. اگر هر شب این کار را کردیم و مثل حلقه های زنجیر منقطع نشد حالات و وضعمان عوض می شود.