آیا ذکر پیامبران با افراد عادی متفاوت است؟
آیا اذکار پیامبران با افراد عادی متفاوت است؟ مثلاً افراد عادی می‌گویند «استغفرالله» و پیامبران می‌فرمایند «یا غافر الخطایا»؟ و اگر افرادی چنین گفتند در درجه با پیامبران هم‌ردیفند ولی به خاطر امر رسالتشان، مردم عادی در درجه‌ای پائین‌تر قرار می‌گیرند؟
وارث: آن گونه که در پرسش آمده، چنین نیست، بلکه در ذکرهای توصیه شده به مردم عادی، نیز ذکر «یا غافر الخطایا» وجود دارد؛[1] مانند این‌که در دعای جوشن کبیر آمده است: «یا غَافِرَ الْخَطایا»،[2] و هم روایت شده که پیامبران استغفار می‌کردند:
امام صادق(ع) می‌فرماید: «همانا پیامبر خدا(ص) همواره توبه می‌کرد و در هر شبانه‌روز، صدبار استغفار می‌کرد، بدون این‌که گناهى داشته باشد. همانا خداوند عزّ و جلّ بلا را به اولیاى خود اختصاص می‌دهد، بدون این‌که گناهى داشته باشند، تا به آنان پاداش دهد!».[3]
شاید موقعیت‌های متفاوت، اذکار مختلف را بطلبد که این ویژه پیامبران نیست. از این‌رو؛ نتیجه‌گیری که در پرسش شده درست نیست و نباید گفت که برتری و مقام والای پیامبران تنها به جهت رسالتشان بوده است؛ چون انبیای عظام الهی سرآمد بندگان خالص حق تعالی شمرده می‌شوند، و انسان‌هایی هستند که به مرحله اخلاص کامل و عقل مجرد رسیده‌اند. آنان حد نصاب کمالات و عصمت و پاکی و طهارت و علم را دارا بودند. قرآن، قداست و والا بودن مقام انبیای عظام الهی را با تعابیر مختلف معرفی می‌کند:
«خداوند؛ آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برترى داد».[4]
در سوره انعام؛ پس از آن‌که از پیامبرانی؛ مانند اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، یوسف، موسی، عیسی و دیگر پیامبران یاد می‌کند، آنان را به «محسنین» و «صالحین» وصف می‌کند، که آنان را بر جهانیان برتری داده و به راه راست هدایت نموده است.[5]
خداوند در آیات دیگر قرآن با بهترین وصفی آنان را ستوده است که با مختصر مراجعه به قرآن کریم این مقام والا از جنبه‌های مختلف معنوی به خوبی آشکار می‌شود.
البته دعاهایی مانند «یا وجیهاً عندالله اشفع لنا عندالله» که خود پیامبر، مخاطب دعاست، نمی‌تواند از جمله دعاهایی باشد که توسط حضرتشان خوانده می‌شود.
امام صادق(ع) می‌فرماید: «همانا پیامبر خدا(ص) همواره توبه می‌کرد و در هر شبانه‌روز، صدبار استغفار می‌کرد، بدون این‌که گناهى داشته باشد. همانا خداوند عزّ و جلّ بلا را به اولیاى خود اختصاص می‌دهد، بدون این‌که گناهى داشته باشند، تا به آنان پاداش دهد!».[3]
شاید موقعیت‌های متفاوت، اذکار مختلف را بطلبد که این ویژه پیامبران نیست. از این‌رو؛ نتیجه‌گیری که در پرسش شده درست نیست و نباید گفت که برتری و مقام والای پیامبران تنها به جهت رسالتشان بوده است؛ چون انبیای عظام الهی سرآمد بندگان خالص حق تعالی شمرده می‌شوند، و انسان‌هایی هستند که به مرحله اخلاص کامل و عقل مجرد رسیده‌اند. آنان حد نصاب کمالات و عصمت و پاکی و طهارت و علم را دارا بودند. قرآن، قداست و والا بودن مقام انبیای عظام الهی را با تعابیر مختلف معرفی می‌کند:
«خداوند؛ آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برترى داد».[4]
در سوره انعام؛ پس از آن‌که از پیامبرانی؛ مانند اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، یوسف، موسی، عیسی و دیگر پیامبران یاد می‌کند، آنان را به «محسنین» و «صالحین» وصف می‌کند، که آنان را بر جهانیان برتری داده و به راه راست هدایت نموده است.[5]
خداوند در آیات دیگر قرآن با بهترین وصفی آنان را ستوده است که با مختصر مراجعه به قرآن کریم این مقام والا از جنبه‌های مختلف معنوی به خوبی آشکار می‌شود.
البته دعاهایی مانند «یا وجیهاً عندالله اشفع لنا عندالله» که خود پیامبر، مخاطب دعاست، نمی‌تواند از جمله دعاهایی باشد که توسط حضرتشان خوانده می‌شود.
[1]. ر. ک: حلی، رضی الدین علی بن یوسف، العدد القویة لدفع المخاوف الیومیة، ص 103، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، چاپ اول، 1408ق.
[2]. کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، ص 403، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، 1418ق.
[3]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج 2، ص 277، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[4]. آل عمران، 33.
[5]. ر. ک: انعام، 84 – 87.
منبع: اسلام کوئست
/1102101305