مرحوم دولابی: عموم مردم گم شده‌اند، اما نمی‌دانند

جای پای گمشدگی را پیدا کردن کم چیزی نیست. انسان را از سرگردانی‌ها بیرون می‌آورد. لذا تا گمشده‌ای جای پای گمشدگی را پیدا می‌کند همه را خبر می‌کند می‌گوید ببینید جای پای گمشدگی را پیدا کردم. رفقای گمشده‌اش هم تصدیقش می‌کنند چون می‌بینند راست می‌گوید. می‌بینند جای پای خودشان است. جای پای اولیائشان است. راست و مستقیم این بار همه در یک خط قرار می‌گیرند.
بعد از مدّتی می‌بینند اصل آن هم پیدا شد. یکی می‌گوید عطرش به مشام می‌رسد، بقیّه هم تصدیق می‌کنند. کم‌کم نشانه‌های دیگرش هم پیدا می‌شود. نشانه‌هایی که این می‌یابد با نشانه‌هایی که آن یکی پیدا کرده به هم می‌خورند. وقتی از نشانه‌ها تعریف می‌کنند می‌بینند همه یکی است. کتاب‌ها را بخوانید، لانَفَرِّقُ بَینَ اَحَدمِن رُسُلِهِ (سوره بقره آیه 136). پیامبران هیچ اختلافی با هم نداشتند. امّت‌های سالم هم هیچ اختلافی با هم ندارند. انشاء الله فردای قیامت و یا الان خدا نصیب کند با هم آشنا شویم، با هم بنشینیم و با هم انس بگیریم.
برادران! رفیق خوب خیلی خوب است. در ظاهر و باطنش تماشا کنید. خودتان چقدر خودتان را دوست دارید. رفیق خوب شما را از خودتان بیشتر دوست دارد. جانش را می‌دهد باز سیر نمی‌شود. ما را از خودمان بیشتر می‌خواهد. رفیق خوب اینطور است. تو را از خودت بیشتر دوست دارد. ما را از نفس خودش هم بیشتر دوست دارد. خودش را قربانی کرده است. انسان کجا بگردد پی‌چنین رفیقی! لابد می‌گویند در بهشت. می‌گویم بهشت آفرین کجاست؟ بهشت آفرین در همین عالم است. جهنّم را خاموش می‌کند، خنک می‌کند. معرفت، جهنّم را خاموش می‌کند و بهشت می‌سازد. جهل و نادانی هم جهنّم می‌سازد. امیدوارم خودتان اهلش شوید. اگر هم نشدید اهلش را بیابید و درک کنید. درک کردن عباد خدا، راه خداست.

کتاب طوبای محبّت جلد دوم– ص 190
مجالس حاج محمّد اسماعیل دولابی