حجت الاسلام علوی تهرانی: برای حسینی شدن باید از دنیا گذشت

عامل انحطاط کوفیان دنیاطلبی بود

عواملی که باعث شد کسانی که سیدالشهدا علیه السلام را دعوت کردند برای ساقط کردن حکومت بنی امیه، در بزنگاه جا بزنند و نقض بیعت کردند و با آن شقاوت حضرت را به شهادت رساندند. آنها غریبه نبودند کسانی بودند که امام حسین علیه السلام را می شناختند.

عوامل جا زدن مردم را از قضیه کربلا پیدا کردم نه اینکه خودم تحلیل کنم، خود سیدالشهدا علیه السلام اینها را بیان فرمودند:

«وضع ما همین است که می بینید، یعنی پیمان بستید دعوت کردید و نقض پیمان کردید، اوضاع زمانه به شدت تغییر کرده، زشتی ها آشکار شده، فضیلت ها در جامعه مرده است،من حسین بن علی (علیه السلام) در این اوضاع مرگ را جز سعادت نمی بینم و زندگی با ظالمان را جز نکبت نمی دانم. تکلیف من روشن است اما چه شد که شما عوض شدید؟ شما که به من نامه نوشتید.

إنَّ الناسَ عَبيدُ الدُّنيا و الدِّينُ لَعقٌ على ألسِنَتِهِم يَحوطُونَهُ ما دَرَّت مَعائشُهُم ، فإذا مُحِّصُوا بالبلاءِ قَلَّ الدَّيّانُونَ¹ ؛ مردم بندگان دنیا هستند و دین لقلقه ی زبان است، مادامی که دین به نفع دنیایشان باشد از دین دفاع می کنند زبان مى چرخانند و چون به بلا آزموده شوند آنگاه دين داران اندكند.»

یک گام تا حسینی شدن!

عامل انحطاط کوفیان بحث دنیاست. وجود مقدس سیدالشهدا علیه السلام به محمد حنفیه برادرشان نامه نوشتند و فرمودند: هر کسی که می خواهد حسینی شود یک فرمول و فاکتور بیشتر ندارد، حسینی شدن یک گام است:

کسی که می خواهد حسینی باشد باید بینشش این شود که انگار دنیا هیچ گاه نبوده و انگار آخرت همیشه هست. هر کسی از دنیا بگذرد حسینی می شود و هر کسی پایبند به دنیا شود معاویه ای و یزیدی می شود.

پُست، زن، جان و مال 4 عنصر دنیایی که موجب شد عمر سعد در مقابل سیدالهشدا علیه السلام بایستد. امام صادق علیه السلام در تحلیل مردم کوفه بیانشان این است: کسانی امام حسین علیه السلام را به شهادت رساندند که دنیا آنها را فریب داد، بهره ی خودشان را به یک قیمت کمی فروختند، آخرتشان را با قیمت ناچیزی فروختند و تکبر کردند و اسیر هوای نفس شدند.

دنیاطلبی سبب می شود در برابر امام عصر(عج) بایستی

اگر امام عصر علیه السلام هم بیاید و در اعماق وجود ما دنیاطلبی باشد در مقابل امام مان می ایستیم اصلا به سابقه و ... هم نگاه نمی شود. امیرالمومنین علیه السلام حاکم عادل بودند ولی مردم از او روی برگرداندند چون عدالت پذیر نبودند و دنیاطلب بودند. سرداران اسلام نزد علی علیه السلام رفتند و گفتند سهم ما را از بیت المال زیاد کن، کسانی بودند که در رکاب پیغمبر صلی الله علیه و آله بودند، گفتند ما رزمنده و جنگنده هستیم، حضرت فرمود: من هم رزمنده هستم. گفتند ما از خویشان پیغمبر صلی الله علیه و آله هستیم اما حضرت فرمود: من که از شما به حضرت نزدیک تر بودم .

جمع بین دنیاطلبی و خداطلبی، خدعه شیطان است

قرآن کریم می فرماید: يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ ²؛

اهل ایمان خدا را دوست دارند و خدا هم اهل ایمان را دوست دارند. ما چطور می توانیم محبوب خدا شویم؟ بیان حضرت عیسی علیه السلام این است: بغض دنیا را داشته باشید خدا شما را دوست خواهد داشت.

نمی شود هم خدا را دوست داشت و هم دنیا را! در سوره مبارکه احزاب آیه 4 می فرماید: محل علقه و ارتباط معنوی انسان با عالم ملکوت قلب است: ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ في‏ جَوْفِهِ ؛

خدا دو قلب برای انسان نگذاشته است و در قلب هم دو چیز متناقض نمی تواند جا شود. امام کاظم علیه السلام فرمود: اگر کسی فکر کند بین خدا و دنیا می تواند جمع کند از خدعه های شیطان است.

امام صادق علیه السلام فرمود: متمایلین به دنیا جاهل هستند و زاهدین در دنیا عاقل هستند. جنود عقل و جهل را شنیده اید. پذیرش دنیا بر اساس جنود جهل است. تکاثر دنیا تقابل با امام عصر علیه السلام و خدا دارد.

قال رسول الله صلی الله علیه و آله: نعمت های دنیا نزد خداوند کمتر و کوچک تر از فضله ی پشه ی ریز است! چه کرده است این فضله ی پشه ی ریز برای مردم!

پیغمبر صلی الله علیه و آله با عده ای از جایی می گذشتند یک لاشه ی بزغاله ی گوش بریده ای را دیدند، حضرت به اصحاب فرمود: این را چند بر می دارند؟ اصحاب گفتند: اگر زنده بود دو درهم ارزش داشت اما این لاشه به درد کسی نمی خورد شاید یک درهم. حضرت فرمود: والله دنیا و ما فیها از این لاشه گوش بریده بزغاله، نزد خداوند ارزشش کمتر است، که اگر ارزش داشت یک جرعه از آب آن را به کافر و مومن نمی داد.

خصوصیات اهل دنیا

امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: در شب معراج پیغمبر صلی الله علیه و آله از خدا سوال کرد:

يا أحْمَدُ! أبْغِضِ الدُّنْيا وَأهْلَها وَأحِبَّ الاْخِرَةَ وَأَهْلَها.قالَ: يا رَبِّ! وَمَنْ أهْلُ الدُّنْيا وَمَنْ أهْلُ الاْخِرَة؟ قالَ: أهْلُ الدُّنْيا مَنْ كَثُرَ أكْلُهُ وَضِحْكُهُ وَنَوْمُهُ وَغَضَبُهُ، قَلِيلُ الرِّضا، لا يَعْتَذِرُ إلى مَنْ أساءَ إلَيْهِ وَلا يَقْبَلُ عُذْرَ مَنِ اعْتَذَرَ إلَيْهِ.كَسْلانُ عِنْدَ الطّاعَةِ وَشُجاعٌ عِنْدَ الْمَعْصِيَةِ.أَمَلُهُ بَعِيدٌ وَأجَلُهُ قَرِيبٌ لا يُحاسِبُ نَفْسَهُ.قَلِيلُ الْمَنْفَعَةِ، كَثِيرُ الْكَلامِ، قَلِيلُ الْخَوْفِ، كَثِيرُ الْفَرَحِ عِنْدَ الطَّعامِ، وَإنَّ أهْلَ الدُّنْيا لا يَشْكُرُونَ عِنْدَ الرَّخاءِ وَلا يَصْبِرُونَ عِنْدَ الْبَلاءِ.كَثِيرُ النّاسِ عِنْدَهُمْ قَلِيلٌ.يَحْمِدُونَ أنْفُسَهُمْ بِما لا يَفْعَلُونَ وَيَدَّعُونَ بِما لَيْسَ لَهُمْ وَيَتَكَلَّمُونَ بِما يَتَمَنُّونَ.وَيَذْكُرُونَ مَساوِئَ النّاسِ وَيُخْفُونَ حَسَناتِهِمْ.فَقالَ: يا رَبِّ! كُلُّ هـذَا الْعَيْبِ فِي أهْلِ الدُّنْيا؟قالَ: يا أحْمَدُ! إنَّ عَيْبَ أهْلِ الدُّنْيا كَثِيرٌ، فِيهِمُ الْجَهْلُ وَالْحُمْقُ، لا يَتَواضَعُونَ لِمَنْ يَتعَلَّمُونَ مِنْهُ وَهُمْ عِنْدَ أنْفُسِهِمْ عُقَلاءٌ وَعِنْدَ الْعارِفِينَ حُمَقاءٌ ³؛

می گویند بیایید با هم بخندیم به هم نخندیم و ... سوال شرع مقدس این است که برای چه بخندیم؟خنده بدون دلیل دشمنی خدا را در پی دارد. اما امام صادق علیه السلام می فرماید: سه خصلت است که اگر در کسی باشد خدا دشمن اوست نه آن آدم دشمن خدا!

از خدا برگشتگان را کار چندان سخت نیست     سخت کار ما بود کز ما خدا برگشته است

این ویژگی ها اگر در انسان باشد خدا دشمنش خواهد بود:

خنده بدون دلیل. خنده ی بدون دلیل دشمنی خدا را در پی دارد. اینها یعنی شخص اهل دنیاست. امام مجتبی علیه السلام از مکانی می گذشتند و دیدند چند جوان می خندند حضرت فرمود: مگر بَرات از آتش را گرفته اند، یا می دانند خدا از آنها راضی است؟ مگر می دانند از پل صراط می گذرند؟ چنین می خندند؟ اگر نگرش ما اخرتی است باید نگاه و رفتارمان هم آخرتی باشد. (شب تا صبح بدون شب زنده داری بخوابد، روی سیری غذا خوردن.)

جامعه ی ما نسبت به قبل از انقلاب از نظر ابتلا به گناه تغییر نکرده بلکه حیا از بین رفته است و بی حیایی نسبت به گناه زیاد شده است. سابق بر این عرق خورها محرم که می شد عرق نمی خوردند و اگر می خواستند خلافی کنند در خفا این کار را انجام می دادند اما الان در ماه رمضان راحت سیگار می کشند. آنچه باعث شد زلیخا نجات پیدا کند این بود که به هفت پستو رفت و در خفا بود وروی بتش پارچه ای کشید تا او را نبیند.

ادامه حدیث: «آرزويش دور و دراز و مرگش نزديك است. به حساب خود نمى پردازد. نفعش به ديگران كم مى رسد یا اصلا نفعی ندارد. حرف زياد مى زند. ترس از خدا كم دارد. هنگام رسيدن به غذا، بسيار شادمان مى شود. اهل دنيا هنگام نعمت، شكر و هنگام بلا، صبر نمى كنند. به كارهايى كه انجام نداده اند خودستايى مى كنند و چيزى را ادّعا مى كنند كه واجد آن نيستند و از روى آرزو و هوس سخن مى گويند با واقعیت کاری ندارند. عيوب ديگران را بازگو ولى خوبى هاى آنها را مخفى مى كنند. عرض كرد: آيا اهل دنيا اين همه عيب دارند؟ فرمود: اى احمد! اهل دنيا عيب فراوان دارند. جاهلند، احمقند، در مقابل استاد خود تواضع نمى كنند، خود را عاقل مى پندارند در حالى كه نزد اهل معرفت احمق هستند.»

دنیازدگان مرگ را دور می بینند در حرف هایمان می گوییم: "بعد از 120 سال" وقتی این حرف را چندبار تکرار کنیم تبدیل به باور و تفکر می شود. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: من پلکم را به هم می زنم نمی دانم خداوند اجازه می دهد باز کنم یا نه؟ این قدر منتظر مرگ است.

معنای محاسبه نفس

اهل دنیا محاسبه نفس ندارند! محاسبه نفس یعنی چه؟ یعنی انسان یک دفتر جلویش بگذارد و بشمرد چند تا دروغ گفته یا غیبت کرده و ... اینطور که نمی شود احصا و شمارش کرد، برای یک شبانه روزش یک دفتر 100 برگ می خواهد! محاسبه نفس یعنی این سوال ها را از خودت بپرس:

1- مدعی هستی چه هستی؟ انسان هستی! فرقت با حیوان چیست؟ حیوان ها هم به دنبال خوراک و خوشی هستند. اگر می گویی موجود مفید هستی، یک موجود نشان بده که مفید نباشد! خدا مگر موجود غیر مفید خلق می کند. اگر انسان هستی پس یک خصیصه ای از خودت نشان دهی و نمایان کنی که از حیوانات تمایز داری.

2- دومین ادعایت این است که: من مسلمان هستم. با ارمنی یا یهودی چه فرقی می کنی؟ اگر ماشینت خراب شود به ارمنی که خوب تعمیر می کند می دهی یا یک مسلمان؟ امام صادق علیه السلام فرمود: اگر در محله ای که صد هزار نفر هستند و یک نفر از تو بهتر بود تو نگو من شیعه علی علیه السلام هستم، زینت ما باش زینت ما از همه برتر است. با زنش، رئیس اداره، همسایه، زیردست و بالادستش درست رفتار می کند.

3- سومین ادعای ما این است که شیعه هستیم پس باید ویژگی ها و خصوصیات شیعه را کسب کنیم.

اهل دنیا از خدا کم می ترسند

اهل دنیا از خدا کم می ترسند وقتی هم به آنها خدا در قرآن فرموده باید از خدا بترسید اگر می خواهید به قران عمل کنید از خدا بترسید، اما آنها می گویند چرا حاج آقا ما را از خدا می ترساند خدا که مهربان است! اینها دسیسه های شیطانی است. خدا ارحم الارحمین است اما در جا و موضعش مهربان و رحیم است.

اهل دنیا هنگام رسیدن به غذا شادمان می شوند؛ اصل خوردن مذموم است چون تبدیل طیبات است به عذرات و نجس ها، این چه تبدیلی است که انسان برایش ذوق کند؟ به اندازه ای که بتوان به خلق خدمت کرد باید خورد، همین!

اهل دنیا به كارهايى كه انجام نداده اند خودستايى مى كنند و اهل عمل نیستند، از داشته ها و واقعیات حرف نمی زنند از آنچه که آرزویش است و بخواهد بشود حرف می زند، عیوب دیگران را آشکار می کند بدی های مردم را در کلیپ می گذارد و در صفحه های اجتماعی پخش میکند.

1- تحف العقول ص 245.

2- سوره مائده آیه 54.

3- كلیات حدیث قدسی، ص 394.