زیارت اربعین تجلی محبت به اهل بیت (ع)/ بصیرت یکی از بزرگترین پیامدهای اربعین است

 جابربن عبدالله انصاری یار صدیق رسول خاتم (ص) اولین زائر اربعین امام حسین (ع) است که پس از چهل روز از واقعه عاشورا به بزرگداشت حماسه حسینی می پردازد. امام صادق (ع) نیز در فضیلت قرائت زیارت اربعین و زیارت امام حسین (ع) می فرماید: «کسی که از منزلش بیرون آید و قصدش زیارت قبر حضرت حسین ابن علی علیهما السّلام باشد اگر پیاده رود، خداوند منّان به هر قدمی که برمی‌دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو می‌فرماید تا زمانی که به حائر برسد و پس از رسیدن به آن مکان شریف حق تبارک و تعالی او را از رستگاران قرار می‌دهد تا وقتی که مراسم و اعمال زیارت را به پایان رساند که در این هنگام او را از فائزین محسوب می‌فرماید تا زمانی که اراده مراجعت نماید در این وقت فرشته‌ای نزد او آمده و می‌گوید: رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم سلام رسانده و به تو می‌فرماید: «از ابتداء عمل را شروع کن، تمام گناهان گذشته‌ات آمرزیده شد».

«حجت الاسلام والمسلمین غیاث الدین بهزاد قاسمی» مدیر آموزش حوزه علمیه مکتب الصادق (ع) در خصوص زیارت اربعین و جایگاه آن در مکتب تشیع  گفت و گو کرده است و ادامه می خوانید: 

زیارت اربعین و راهپیمایی اربعین چه اهدافی را تبیین می کند؟

روایتی از امام حسن عسگری (ع) با مضمون «عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْعَسْكَرِيِّ (ع) أَنَّهُ قَالَ عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْإِحْدَى وَ الْخَمْسِينَ وَ زِيَارَةُ الْأَرْبَعِينَ وَ التَّخَتُّمُ فِي الْيَمِينِ وَ تَعْفِيرُ الْجَبِينِ وَ الْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» وجود دارد که مومن دارای پنج علامت است که قرائت زیارت اربعین یکی از علایم آن می باشد. زیارت اربعین طی سال های گذشته که راهپیمایی اربعین از نجف و حرم حضرت علی تا حرم سیدالشهدا انجام می شود، قرائت می شود و در راهپیمایی اربعین تبادلات فرهنگی در میان جهان تشیع صورت می گیرد و برنامه های فرهنگی و اجتماعی در میان تمام شیعیان جهان و جهان اسلام انجام می شود.

راهپیمایی اربعین بزرگترین راهپیمایی در تاریخ و بزرگترین راهپیمایی در میان جهان اسلام است و برنامه هایی که در بین راه توسط شیعیان کشورهای مختلف برگزار می شود، باعث می شود تا ارتباطات فرهنگی، اجتماعی، تبادلات علمی، فرهنگی و اجتماعی انجام شود.

چگونه می توان از مولفه های زندگی ساز زیارت اربعین برای زندگی امروز استفاده کرد؟

پیاده روی اربعین یک سری پیامدها در میان مردم جهان دارد و واکنش های رسانه ای، مردمی و اجتماعی را دربر می گیرد. یکی از مسایلی که در راهپیمایی اربعین صورت می گیرد، ارتباط عاطفی و قلبی با حضرات معصومین (ع) است. از بسیاری از زائران حرم سیدالشهدا که سوال می شود دلیل حرکات شان از نجف به کربلا چیست، می گویند می خواهیم آنچه که وجود مقدس حضرت زینب (س) و اهل بیت بین راه متحمل شدند، مقداری را به جان بخریم و آن شرایط را تصویر کنیم و با این رویکرد ارتباط عمیق و عاطفی و رابطه قلبی با وجود سیدالشهدا انجام می شود و این باعث می شود که سبک زندگی شیعیان و سبک زندگی افرادی که این راه را می پیمایند و خودشان را با اهل بیت تطبیق می دهند، جایگاهی را در زندگی شان باز کند که خودش باعث پیشرفت اخلاقی، فرهنگی و عاطفی در خانواده ها می باشد. دلیل بسیاری از مشکلات و مسایلی که در جامعه ما رخ می دهد عدم ارتباط عاطفی میان اعضای خانواده و خانواده با اهل بیت (ع) است.
 

زیارت اربعین چه جایگاهی در فرهنگ شیعه دارد؟

زیارت اربعین همان طور که امام حسن عسگری فرمودند از علامات مومن است. ارتباط فرهنگی و اجتماعی ای که در این راهپیمایی صورت می گیرد، باعث می شود دیدگاه افراد و اشخاص نسبت به ساحت مقدس اهل بیت (ع) و مسایل اجتماعی و سیاسی روز تغییر یابد. یکی از مطالبی که در راهپیمایی اربعین باعث می شد که بصیرت سیاسی مردم نسبت به حضرت سیدالشهدا و قیام امام حسین (ع) تغییر یابد، همین تبادل فرهنگ ها است. بسیاری از دیدگاه ها در جهان این بود که امام حسین به شهادت رسیده است و سالانه عزاداری توسط مسلمانان انجام می شود اما سیدالشهدا (ع) قصدشان آن بود که مردم نسبت به مسایل روز و مسایل اجتماعی و سیاسی روزشان آگاهی یابند.
 

چگونه می توان با بهره گیری از مفاهیم زیارت اربعین، بصیرت افزایی کرد؟

تاثیر زیارت اربعین در بصیرت افزایی و شاخصه ای که امام تاکید داشتند در وجود حضرت سیدالشهدا و قمر بنی هاشم قابل مشاهده است. همان طور که امام سجاد (ع) در رابطه با شأن حضرت عباس (ع) می فرماید: «خداوند عباس (ع) عمویم را رحمت کند که به حق ایثار کرد و امتحان شد و جان خود را فدای برادرش کرد تا آنکه دو دستش قطع شد. لذا خداوند عزوجل در عوض،‌ دو بال به او عطا کرد تا همراه ملائکه در بهشت پرواز کند، همان طور که به جعفر بن ابی طالب (ع) هم دو بال عطا فرمود و به تحقیق، حضرت عباس (ع) نزد پروردگار مقام و منزلتی دارد که روز قیامت همه شهدا به آن مقام و منزلت غبطه می خورند.»
 
ارتباط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی باعث می شد که دیدگاه مردم نسبت به مسایل روز و قیام امام حسین (ع) و مسایل سیاسی تغییر یابد و خود این باعث می شود بصیرتی که باید، صورت بگیرد نسبت به استکبار جهانی، مسایل سیاسی روز و دیدگاه هایی که مردم نسبت به ظلم هایی که می شود، تغییر پیدا کنند.
بصیرت یکی از بزرگترین پیامدهای اربعین بود و دشمن هم از آن ترس و واهمه داشت. بصیرتی که در اربعین وجود دارد در تمام دنیا گسترش یابد. یکی از پیامدهای راهپیمایی اربعین این است که مسلمانان حاضر در راهپیمایی اربعین رویکرد و فرهنگ موجود در راهپیمایی را به کشورش منتقل می کند.

چگونه می توان در این ایام و با شرایط روز، از اربعین حسینی برای ایجاد مودت میان امت اسلامی بهره برد؟

زیارت اربعین تجلی محبت به اهل بیت (ع) است. جابر بن عبدالله انصاری جزو اولین افرادی است که به زیارت سیدالشهدا می رود. با توجه به اینکه کهولت سن و نابینایی باعث عدم حضور جابر در واقعه کربلا شد، روز اربعین به محضر امام حسین (ع) می رود تا ابراز مودت و ارادت کند. در زیارت نامه اربعین که قرائت می شود، عباراتی می بینیم که سرشار از مودت به اهل بیت (ع) است و کلماتی به کار برده می شود که ارادت قلبی به اهل بیت (ع) در آنها مطرح است.
یک ارتباط قلبی و ایجاد مودت و افزایش محبت نسبت به اهل بیت (ع) و سیدالشهدا در زیارت اربعین وجود دارد، ارتباطی که بین افراد و اشخاص وجود دارد و تبادل اخلاص و خلوص نیتی که بین اشخاص وجود دارد، در این زیارت نامه صورت می گرفت. همچنین محبت و مودت نسبت مردم به خود مردم است و نسبت به مردم به اهل بیت (ع) می باشد.
منبع: شبستان