معنایی دیگر از اسم "زینب" / ثواب گریه بر عمۀ سادات در روایت نبوی

حضرت زینب سلام‌الله علیها فرزند سوم امیرالمؤمنین علیه‌السلام پس از امام حسن و امام حسین علیهما السلام است. ویژگی‌های معنوی ایشان از دوران کودکی گرفته تا رشادت‌ها و معرفتشان به خاندان وحی، سبب شد طی ماجرای قیام حسینی در ردیف برترین خوبانِ کربلا قرار گیرد. این بانوی بزرگوار به قدری عظیم‌الشأن بود که مورد توجه رسول الله صلی الله علیه و آله قرار داشت تا جایی که آن حضرت در روایتی فرمود «مَن بَکی عَلی مصائبِ هذِهِ البِنتِ کانَ کَمَن بَکی عَلی أخَوَیهَا الحَسَنِ و الحُسَینِ؛ هر کس بر مصیبت‌های این دختر (زینب) بگرید، همانند کسی است که بر برادرانش، حسن و حسین گریسته باشد» (عوالم العلوم (مستدرک سیدة النساء إلى الإمام الجواد، ج‏11-قسم-2-فاطمةس، ص947)

همچنین دربارۀ نامگذاری ایشان روایت است جبرئیل خدمت رسول خدا (ص) هبوط کرد و از سوی خداوند بر حضرت سلام رساند و فرمود اسم این مولود را «زینب» بگذار؛ پس خداوند بر او نام زینب را اختیار کرد؛ سَمِّ هذِه المُولودَةزینب، فَقَد اختار اللّه لَها هَذا الإسم.» سپس جبرئیل از جانب خداوند خبر داد از رویدادهایی که به حضرت زینب می‌رسد؛ در این هنگام پیامبر گریست؛ ثمّ أخبره بِما یَجرِی عَلیها مِن المَصائِب، فَبَکى النبیّ صلى اللّه علیه و آله» (همان، ص948)

 حجت‌الاسلام علی اصغر ظهیری مدرس و پژوهشگر حوزه علمیه در این باره و دربارۀ برخی ویژگی‌های شخصیتی حضرت زینب (س) گفت: تصور عموم دربارۀ مفهوم زینب، «زینت پدر» است، اما در عربی «زِین» به معنای آشکارکننده آمده است، یعنی چیزی که آشکارکننده چیز دیگری باشد. زینب کبری آشکارکننده زیبایی‌های صفات پدر بود. یکی از برترین ویژگی‌های امیرالمؤمنین صبر بود که اوج این خصلت را در دوران پس از رحلت نبی مکرم اسلام (ص) مشاهده می‌کنیم؛ ، زینب کبری در این مقوله، بسیار رشد داشت.   

وی افزود: به قدری شخصیت زینبِ کبری بزرگوار و شبیه به خصلت پدرشان است که وقتی وارد مجلس قاتلان امام‌حسین می‌شوند و خطبه می‌خوانند، از شیوایی سخنان ایشان و بلاغت کلامشان، همگان متوجه می‌شوند ایشان جز از خاندان وحی نیست و می‌دانند جز فرزند علی (ع) کسی قادر به این نوع خطابه نیست. 

حجت‌الاسلام ظهیری تقویت روحیۀ ولایتمداری را از بنیانی‌ترین ویژگی‌های حضرت زینب (س) دانست و گفت: انسان تحت ولایت عترت به بهترین تربیت‌ها دست می‌یابد. ولایتمداری، غیر از اطاعت‌پذیری است. فردی ممکن است هرچه به او دستور بدهند، اطاعت کند، اما ممکن است آن فردِ خدمتکار، در عین اطاعتی که دارد،‌ هیچ تعهدی نسبت به اجرای اوامر صاحب خود نداشته باشد و اوامر را از روی میل اجرا نکند. فردی که ولایت فرد دیگری را می‌پذیرد،‌ به این معنا است که محور گردش زندگی‌ او بر اساس شخص ولیّ باشد. شما وقتی سنگ آسیاب را ببینید، بر محور خاصی می‌چرخد. اگر اهل‌بیت را محور زندگی خویش قرار بدهیم، یعنی باید تمام جزئیات زندگی‌مان حول محور ایشان بچرخد. منتها ولایتمداری درجاتی دارد که این درجات را در شیعیانی همانند حضرت عباس (ع) و زینب کبری مشاهده می‌کنیم.
منبع: تسنیم