چگونگی مهربانی خداوند / تعلل‌ها را پای خدا نگذاریم

حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌رضا حدائق، مدیرعامل بنیاد مهدی موعود(عج)استان فارس، بامداد ۵ آذرماه در سلسله سخنرانی‌های مجازی خود با عنوان «سبک زندگی مهدوی» با طرح این سئوال که چرا خداوند دوست دارد ما را عذاب کند و به جای آن دعای ما را اجابت نمی‌کند، گفت؛ اگر می‌خواهیم مهربانی خداوند را بفهمیم باید اول ببینیم خودمان چقدر خودمان را دوست داریم.

وی افزود؛ برخی‌ها خودشان را دوست ندارند. شاید بعضی‌ها با خودشان بیگانه شده‌اند که این هم بد است. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید دلسوزترین مردم کسانی هستند که اول دلشان برای خودشان بسوزد و بیشتر از همه اطاعت خدا می‌کنند.

حدائق ادامه داد؛ برای پاسخ به این سئوال اول بپرسیم که چه کسی در زندگیمان عزیز است و جایگاه دارد. اگر کسی بگوید هیچکس برایم مهم نیست، این فرد به خودش بسیار ظلم می‌کند. اما فردی می‌گوید خودم را خیلی دوست دارم پدر یا مادرم را بی‌نهایت دوست دارم. این بی‌نهایت محبت به پدر و مادر و خود، نتیجه‌ محبت الهی به ماست یعنی قطره‌ای از محبت اقیانوس خدا را در نهاد ما قرار دادند، ما مادر، پدر و همسرمان را دوست می‌داریم. اصل محبت و اساس محبت نزد خداست لذا اینکه خدا چقدر ما را دوست می‌دارد، پاسخ باید داد بی‌نهایت. می‌گویند که خودت را بشناس. قرآن هم می‌فرماید یکی از نشانه‌های خداشناسی، خودشناسی و خود را شناختن است.

مسئول حوزه علمیه منصوریه شیراز اضافه کرد؛ در اینکه چرا در بعضی از مراحل زندگی خدا را صدا می‌زنیم و اینکه ایشان می‌گویند ۹۹ درصد کار پیش می‌رود، در آن یک درصد آخر کار ناموفق می‌ماند. واقعیت این است که یک بخشی از کاستی‌های کارها دست خود مردم است. زمانی امکان دارد یک کاری را ۹۹ درصد پیش ببریم، خودمان آن یک درصد را بزنیم خراب کنیم. خیلی‌ها هم سوء تدبیرهایشان، اشتباهات در زندگی‌شان را پای حساب خدا می‌گذارند. در خوردن، پوشیدن، رفت و آمدن رعایت نکرده است اما می‌گوید چرا خدا من را سالم نگه نداشت. راننده سرعت غیرمجاز می‌رود، ماشین نقص فنی پیدا می‌کند، تصادف می‌کند یا چپ می‌کند، بعد می‌گوید من خدا را صدا زدم خدا کمک نکرد! خدا می‌فرماید من به تو عقل دادم تو چرا سرعت غیرمجاز رفتی! ما به تو عقل دادیم، چرا در خوردنت رعایت نکردی؟ رعایت نکردی، اکنون بیماری قند گرفتی اما می‌گوید خدا به من بلا داد! هیچ واقعه‌ای، اتفاقی نیست.

وی تأکید کرد؛ واقعیت این است بخش عمده‌ای از تعلل‌ها و کاستی‌های مردم ناشی از کوتاهی‌ها و بدرفتاری‌ها و کج‌اندیشی‌های خود این‌هاست اما این را پای حساب خدا می‌گذارند. قطعا خداوند در نظام خلقت برای هیچ‌کسی شر نمی‌خواهد. به تعبیر ملاصدرای شیراز خدا خیر محض است و از خیر محض جز خیر صادر نمی‌شود، حتی برای کفار. همینطور که اشاره هم کردند، حتی نسبت به فرعون.

حدائق یادآور شد؛ وقتی حضرت موسی(ع) به خدا عرض کرد که خدایا چرا به فرعون رزق می‌دهید؟ این که دارد استکبار و کفر می‌ورزد و جلوی فرعون را با سد کردن رزق بگیرید تا آدم شود. خطاب شد موسی فرعون وظیفه بندگی یادش رفته است ما که وظیفه خدایی یادمان نرفته است. کریمان با بدان هم بد نکردند، کسی را از درِ خود رد نکردند. این خدایی که با فرعون دیکتاتورِ مستبدِ کافر اینجوری برخورد می‌کند، آن وقت نباید تصور کنید که خدا دارد از شما انتقام بگیرد. 

وی با بیان اینکه امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه می‌فرماید تمام انسان‌ها بنده‌ صالح خدا یا بنده نافرمان خدا شوند، خدا همان خداست، گفت؛ مگر من چه تهدیدی برای خدا هستم که خدا دارد از من انتقام می‌گیرد. شان بشری که یک فرصتی ازش می‌گیرند، می‌گوید حالا که گرفتی یک فرصت ازت می‌گیرم. از خدا فرصتی گرفته نشده، ضرری به خدا وارد نشده است لذا ما حال بندگی خودمان را با خدا مقایسه کنیم و خدا را مثل خودمان تصور می‌کنیم که بگوییم خدا دارد حال ما را می‌گیرد، خدا دارد انتقام از ما می‌گیرد.

عضو جامعه روحانیت شیراز با تأکید بر اینکه حتی اگر همه هستی و آفرینش با خدا بیگانه شوند، عزت، عظمت و اقتدار خداوند باقیست، گفت؛ بخشی از این سختی‌هایی که در زندگی‌ها پیش می‌آید، معلول عملکرد انسان‌هاست و گناه این آثار را ایجاد می‌کند. امیرالمؤمنین(ع) در دعای کمیل هم به خدا عرض می‌کند، خدایا به ما ببخش، گناهانی را که دعا را حبس کرده، بلا نازل کرده، حیای ما را دریده، تغیّر النعم نعمتها را واژگون می‌کند. یک بخشش آثار وضعی اعمال ماست. یک قسمتی از نرسیدن به حوائجمان و ناکامی‌های در زندگی، اینها جزو مقدرات هستی است، یعنی تقدیرات الهی است که ما خبر نداریم.

حدائق اظهار کرد؛ ایشان می‌گوید ما ۹۹ درصد کار را پیش بردیم، یک درصد کار یک‌دفعه برعکس شد. اگر آن یک درصد کار را من خراب نکردم و من درست کار کردم و خدا بهم زد، یقین بدانید که خیرتان است و خدا جز خیر برای بندگان خودش رقم نمی‌زند. شاید ایشان بگوید من خیر خودم را در این می‌دانم. من می‌گویم شما از یک دقیقه دیگر عمرت خبر نداری. شما نمی‌دانی فردا آبستن چه حوادثی است.

وی تصریح کرد؛ پیغمبر(ص) می‌فرماید من قدم از قدم که برمی‌دارم خبر نمی‌دانم قدم بعدی را که زمین می‌گذارم هستم یا نیستم. دقیقه دیگر زندگیمان دست ما نیست. از وقایع آینده بی‌اطلاعیم. اکنون داریم از خدا یکسری تقاضاهایی می‌کنیم که وقتی برآورده نشد حمل بر بی‌مهری خدا می‌کنی، که این عین مهر و محبت است. مثل فرزندی که پدر و مادر یک تقاضاهای مساعدتی دارد، اینها عمل نمی‌کنند، این فرزند عمل نکردن پدر و مادر را حمل بر بی‌مهری می‌داند و حال اینکه این پدر و مادر می‌گویند ما صلاح نمی‌دانیم این را الان بدهیم. این چیزی که اکنون از ما می‌خواهد، برای او ضرر است، لذا اگر ایشان تلاش خودش را کرده، زحمتش را کشیده، وظائف بندگی‌اش را نسبت به خدا عمل کرده، کوتاهی در این طرف قضیه که بندگی خداست نکرده، بعضی‌ها هم پر ادعا هستند، می‌گویند خدا باید بدهد، نماز خیلی برایش اهمیت ندارد، واجبات اهمیت ندارد، حرام مهیا شود انجام می‌دهد، می‌خواهد خدا هم حرفش را گوش کند.

حدائق اضافه کرد؛ ما چقدر حرف گوش کردیم که حرفمان را گوش نکردند، چقدر اطاعت کردیم که اطاعتمان نکردند. امام هادی(ع) می‌فرماید اگر اطاعت خدا کردید، اطاعتتان می‌کنند، اگر از خدا ترسیدید از شما حساب می‌برند، لذا من عقیدم این است که خدا قطعا با بنده‌هایش بی‌مهری نمی‌کند. خدا به بدترین بنده‌های خودش هم نظر رأفت و رحمت دارد. اگر این را اگر می‌دانیم، صددرصد کارمان را انجام دادیم ولی نتیجه برعکس گرفتیم، بگذاریم پای مقدراتی که ما خبر نداریم و باید تسلیم بود.

منبع: ایکنا