تاملی بر زمان شهادت دختر پیامبر اکرم (ص)

 سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) به روایت ۷۵ روز است و روایت دوم که در تقویم رسمی تعطیل اعلام شده همان روایت ۹۵ روز است که مصادف با ۱۶ دی برابر با سوم جمادی الثانی است.  

چه روایت اول و چه روایت دوم، فرصتی برای تعظیم شعائر فاطمی و عزاداری برای دختر رسول خدا (ص) است. برخی از این ایام به عنوان دهه فاطمیه (س) یاد می کنند و برخی نیز چند روز قبل از شهادت حضرت زهرا (س) و چند روز بعد از آن به برپایی هیات و مراسم می پردازند.

معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز ۲۳ آذر با صدور دستورالعمل بهداشتی برای برگزاری مراسم ایام فاطمیه اعلام کرد: دهه اول فاطمیه از چهارشنبه ۲۴ آذر شروع شد و شنبه چهارم دی به پایان رسید. دهه دوم فاطمیه نیز از سه شنبه ۱۴ دی شروع می شود و پنجشنبه ۲۳ دی به پایان می‌ یابد.

شیعیان در برخی کشورها از جمله ایران،  عراق و پاکستان و به اقامه عزا در ایام فاطمیه (س) می پردازند و بعضی مراجع تقلید همچون آیت الله حسین وحید خراسانی و لطف الله صافی گلپایگانی در این ایام در دسته های عزاداری شرکت کرده و به سمت حرم حضرت معصومه (س) پیاده روی می کنند. تعطیلی روایت دوم یعنی سوم جمادی الثانی از سال ۱۳۷۹ به پیشنهاد آیت‌الله وحید خراسانی صورت گرفت و با تصویب دولت در تقویم رسمی به عنوان سالروز شهادت حضرت فاطمه (س) تعطیل اعلام شد.

اگر نگاهی به زمان برگزاری هیات های عزاداری در این روزها بیاندازیم، متوجه می شویم روزهای برگزاری مراسم از سه روز تا حداکثر یک هفته است و کمتر هیاتی ۱۰ روز برای هر روایت اقامه عزا می کند.

حجت الاسلام محمدرضا جباری کارشناس تاریخ اسلام  گفت: دو قول مشهور برای شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) در تاریخ نقل شده که ترجیح با روایت دوم یعنی روایتی است که شهادت آن حضرت را ۹۵ روز پس از وفات رسول خدا (ص) صحیح تر می داند،  در کشور ما نیز این روز برای شهادت آن حضرت تعطیل رسمی اعلام شده است. البته عزاداری در ایام فاطمیه (س) اول از دیرباز مرسوم بوده است.  

وی درباره اعلام ۱۰ روز برای ایام فاطمیه (س) که از سوی وزارت بهداشت اعلام شده، اظهار داشت: وزارت بهداشت با توجه به وضعیت بهداشتی و رعایت شیوه‌نامه ها و بنا بر احتیاط این ایام را ۱۰ روز اعلام کرده است.

حال سوال این است که چرا زمان ولادت و شهادت ائمه در تاریخ ثبت شده ولی برای زمان شهادت حضرت زهرا (س) دو روایت نقل شده و چرا فاصله این دو تاریخ ۲۰ روز است؟ برخی معتقدند مهمترین دلیل این اختلاف، روش نگارش و رسم الخط عربی در آن زمان بوده است.  در نوشته‌های عربی قدیم از نقطه و علامت استفاده نمی‌شد و هیچ حرفی نقطه نداشت و اعداد سبعون به معنی ۷۰ و تسعون یعنی ۹۰ مانند هم نوشته می‌شد و این مساله برای تاریخ نویسان دوره‌های بعد باعث اشتباه شد و نمی توانستند تفاوت این دو عدد را از هم تشخیص دهند و از طرف دیگر با توجه به این که ماه‌های قبلی ۲۹ یا سی روزه باشد،  تعیین دقیق روز شهادت با تردید همراه است و به همین دلیل معمولا سه روز را برای عزاداری هر روایت ملاک قرار می‌دهند.

منبع: ایرنا