دفاع از حریم ولایت؛ سیره عملی و نظری حضرت زهرا(س) بود

حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، وجود بی‌پایان با زوایای بی‌منتها و اعجاب‌برانگیز است.ایشان در سخن، خالق خطبه فدکیه، در تربیت فرزند، مادر امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و به تعبیری مادر ائمه علیهم‌السلام، در عبادت و زهد و تقوا، راضیه مرضیه و در مهر و عطوفت، ام ابیها هستند. ایشان الگویی در تمام عرصه‌ها برای زنان و مردان جامعه است و به خاطر جامع‌ بودن شخصیت حضرت زهرا (س) است که به ایشان لقب «سیده النساء العالمین» می‌دهند. حیا، عفت، فعالیت اجتماعی، سیاسی، جریان‌شناسی، امام‌شناسی و سایر موارد حضرت می‌تواند برای ما الگو باشد و باید در این عرصه‌ها فرهنگ سازی داشته باشیم. لذا در این خصوص با حجت‌الاسلام و المسلمین سید «عبدالفتاح نواب» نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.

 در خصوص سیره و شخصیت حضرت فاطمه (س) توضیح بفرمایید؟

سیره حضرت زهرای مرضیه (س) در دفاع از اسلام ناب بود. وقتی دخت پیامبر گرامی اسلام در مکه مکرمه بودند از پدر بزرگوارشان حمایت می کردند. با وجود اینکه سن شان کم بود ولی به دنبال پدر به مسجدالحرام می رفتند و از ایشان حمایت می نمودند و گاهی اوقات وقتی برخی از مشرکان به پیامبر اکرم (ص) توهین می کردند یا با پرتاب برخی اشیا آزارشان می دادند، این دست های کوچک حضرت زهرای مرضیه (س) بود که به حمایت از پدر بر می خواست. لذا این دختر از همان خردسالى از هیچ گونه محبّت و دلسوزى درباره پدر بزرگوارش فروگذار نکرد. هم دخترى دلسوز و فداکار و هم مادرى مهربان و ایثارگر و هم یارى وفادار محسوب مى شد. به همین دلیل ام ابیها لقب نامیده شدند.

وقتی حضرت فاطمه (س) به مدینه وارد شدند، حتی بعد از ازدواج هم از اسلام ناب حمایت کردند. وقتی حضرت فاطمه (س) امام حسن مجتبی (ع) را در نيمه ماه رمضان سال سوم هجرت به دنیا آوردند و کمتر از یک ماه از وضع حملشان نگذشته بود، قرار را در مدینه بر خود جایز ندانستند و به سمت احد رفتند و از پدر گرامی شان که به پاس دفاع از اسلام ناب، زخمی شده بودند، زخم های پدر را پانسمان و اقدامات لازم را انجام دادند.

در جنگ احزاب که مدینه در محاصره قرار داشت، هر کس به اندازه توان خود، جنگ را پشتیبانی می کرد. زهرا( ع)نیز نان می پخت و قسمتی از نیازمندی های مجاهدان را تأمین می نمود. در یکی از روزها که برای فرزندان خود نانی تازه آماده کرده بود، نتوانست بدون پدر از آن استفاده کند؛ از این رو، به خطّ مقدّم جبهه نزد پدر شتافت و گفت: پدر جان! قرص نانی پخته ام، دلم آرام نگرفت که بدون شما میل کنم، آن را برای شما آورده ام،پ یامبر نگاه مهربانش را به دخترش دوخت و آنگاه با صدایی آرام و خسته گفت: این، اوّلین غذایی است که پس از سه روز، پدرت بر دهان می گذارد.

آن حضرت در هنگام فتح مکه برای پدر خیمه ای برپا کرد و آب برای او آماده ساخت تا گرد و غبار را از تنش بشوید و رهسپار مسجد الحرام شود.عشق فاطمه به پیامبر، رابطه این دو باهم، فروغی آسمانی داشت  و کوشش فراوانی در حفظ احادیث حضرت داشتند.مسئله دیگر این است که چرا در منطقه جنگ احزاب که جایی برای نبرد و جنگیدن بود، مسجدی به نام حضرت فاطمه زهرا (س) وجود دارد. چون آنجا مکانی بود که در زمان جنگ خندق، حضرت زهرا(س) برای پدر و همسر خود نان می پخت. این مسجد، کوچک و بدون سقف است به این دلیل مسجد حضرت فاطمه (س)نامیده شده است.

اساسا گفته می شود پشت هر مرد موفقی در جهان یک زن مدیر، مدبر و پشتیبان وجود دارد که توان و قدرت مرد را برای مقابله با مشکلات در زندگی افزایش می دهد، اطمینان دارد که در زمان بحران آنها می توانند بدون هیچ مشکلی خانواده را مدیریت کنند. همین طور در فتح مکه هم حضرت زهرای مرضیه (س) پشتیبان حضرت علی (ع) بودند. حتی در سالی که پیامبر گرامی اسلام برای «حجه الوداع» به مکه مشرف شدند باز این حضرت فاطمه (س) بودند که همراه پدر رفتند و از ایشان دفاع کردند، در آنجا هم گزارش هایی از حضرت فاطمه (س) ارایه شده است که حکایت از حمایت این بانوی گرامی از اسلام ناب، ولایت و ولایت پذیری می کند.بعد از واقعه غدیر خم هم حضرت زهرای مرضیه (س) می بایست توجه ویژه ای به حضرت علی (ع) می داشتند و بعد از ارتحال پیامبر اکرم (ص) به حمایت از امیرالمومنین (ع) پرداختند. لذا هیچ کس مانند فاطمه زهرا(س) عمق و ژرفاى امامت را نشناخت و هیچ فردى چون او در راه تبیین امامت و شناسایى آن و دفاع از امام خویش تلاش نکرد، وی از طرق مختلف براى دفاع از امامت امامان بر حق، سعى و کوشش کرد و با بیان خطبه ‏هاى غرّا و روشنگرانه عظمت و فضیلت مقام امامت و شخص امام على(ع) را آشکار ساخت.

حضرت فاطمه (س) چند شیوه برای دفاع از حضرت علی (ع) و مساله ولایت انجام دادند. شیوه اول، «تبلیغی فرد به فرد» بود در همین راستا حضرت علی (ع) حضرت فاطمه (س) را بر مرکبی سوار می کرند. چهل روز آن حضرت را بر در خانه انصار می بردند. حسین و حسین نیز همراهش بودند. فاطمه زهرا (س) می فرمود: ای انصار. خدا را یاری کنید. من دختر پیامبر شما هستم. شما در روزی که با رسول خدا بیعت کردید، متهعد شدید که از آن چیزی که خود و فرزندانتان را حفظ می کنید او و فرزندانش را نیز محافظت کنید. پس حالا به بیعتتان با رسول خدا عمل نمایید. اما هیچ کدام از آنان او را یاری نکرد و پاسخ او را نداد و یاری اش نکرد.

شیوه دیگر حضرت، جلساتی بود که برای بانوان مدینه برگزار می کردند، دومین خطبه حضرت زهرا(س) که مانند خطبه فدکیه مملو از حکمت، بلاغت،سیاست و دوراندشی است، خطبه‌اى است که در حضور جمعى از زنان مهاجر و انصار در بستر بیمارى ایراد فرمودند. این خطبه علی‌رغم کمتر مطرح شدن، هم از حیث زمان و مکان و وضعیت جسمی حضرت(س) و هم از نظر لحن سوزناک و در عین حال صریح و کوبنده متفاوت از خطبه نخست است. صدیقه طاهره(س) پس از ایراد خطبه در مسجدالنبى(ص)، در ادامه مبارزه سیاسی و روشنگری خود روش سکوت و دورى از جامعه را انتخاب کردند. حضور جمعى از زنان مدینه در منزل حضرت فرصت مناسبی روشنگری و پرده‌برداشتن از انحرافات فکری، سیاسی و عقیدتی به کمک بانوان انصار و مدینه بود.

گذشته از همه اینها حضرت فاطمه (س) در راستای برنامه های دفاع از ولایت در مسجد حضور پیدا می کردند و برای اینکه فضای مغلوب را بر فضای قالب تبدیل کنند، سخنرانی هایی را ایراد می نمودند. این 30 فرازی که در خصوص سخنان حضرت زهرا (س) جمع آوری شده است، بیانگر دفاع ایشان از ولایت است، در واقع این بانوی بزرگوار حاکمان وقت را محاکمه می کردند. آنها در خصوص ارثی که از پیامبر اکرم (ص) به ایشان رسیده بود، انتقاد می کردند. حضرت فاطمه(س) هم با خواندن آیه های مربوط به ارث آنها را مغلوب می کردند، آنها نیز هیچ جوابی برای گفتن نداشتند، چون در مقابل حکم قرآن حرفی برای گفتن وجود نداشت.

نقلی نیز از پیامبر اکرم (ص) وارد شده است که فرمودند: هر چیزی که ما به ارث می گذاریم، صدقه است و به ما تعلق ندارد لذا اگر پیامبر اسلام هم چنین فرمایشی داشتند، این آیه قرآن شامل آل پیامبر و حضرت زهرای مرضیه (س)نیز می شود که حضرت فاطمه (س) از پیامبر ارث بردند. به هر حال در بررسی کلی که نگاه می کنیم، می بینیم سیره حضرت فاطمه (س) از وقتی که کوچک بودند، همه برای دفاع از اسلام ناب و دفاع از ولایت بوده است.

فلسفه برگزاری عزاداری در دو دهه برای حضرت فاطمه (س) چیست؟

با برگزاری این عزاداری ها حق این بانوی بزرگوار بهتر ادا می شود. مردم در این دو دهه بهتر می توانند از فضایل و شخصیت حضرت فاطمه مرضیه (س) الگوبرداری و بهره برداری کنند.

علت مخفی بودن قبر حضرت فاطمه (س) و پیام این مسئله به تاریخ چیست؟

مخفی بودن قبر این بانوی بزرگوار خواسته خود ایشان بود. این علامت سوال همیشه در تاریخ وجود دارد و بیانگر جایگاه والای حضرت زهرای مرضیه (س)در نزد پیامبر گرامی اسلام است و از دلایل مخفی بودن قبر ایشان هم این دلیل است که انسان های فهیم و فرهیخته به دنبال چرایی مخفی بودن قبر این بانوی بزرگ اسلام بروند.

منبع: شبستان