گره‌ای که در زمان ظهور باز می‌شوند
امیرالمؤمنین(ع) در خطبه ۱۵۰ نهج‌البلاغه می‌فرماید: «یَصدَع شَعبا و یشعَبَ صَدعا»، حضرت مهدی می‌آید تا بین کسانی که متحد شده‌اند (کفار) شکاف بیندازد و آن‌هایی را که پراکنده و متفرق هستند(مؤمنین)متحد کنند.
وارث: محسن اسماعیلی رئیس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه جلسات شرح خطبه‌های نهج البلاغه در مسجد هفتاد و دوتن مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی، به خطبه ۱۵۰ این کتاب شریف اشاره کرد و به فارس گفت: این خطبه درباره پیشگویی زمان ظهور حضرت ولیعصر(عج) است. آنجا که می‌فرماید:«الا و ان من ادرکها منّا یسری فی ظلمات هذه الفِتن بسراجٍ منیر، و یحذوا فیها علی مثال الصالحین»؛ کسی از ما اهل بیت(ع) که آن زمان را درک می‌کند(یعنی حضرت مهدی(عج))، در تاریکی و ظلمت شبانه آن دوران حرکت می‌کند، در حالی که یک چراغ فروزان در دست دارد.
وی با اشاره به آیه شریفه ۴۶ سوره احزاب مبنی بر «وَ دَاعِیًا إِلَی اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِرَ‌اجًا مُّنِیرً‌ا»، این چراغ فروزان را تعبیر به حضرت رسول اکرم(ص) کرد و ابراز داشت: پیامبر خودشان سراج منیر بودند و با توجه به ادامه خطبه که حضرت می‌گوید: رفتار ایشان شبیه صلحا است، بیشتر متوجه می‌شویم که آن حضرت رهرو راه پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) است. چرا که منظور از صالحین در عبارت «و یحذوا فیها علی مثال الصالحین» آن بزرگواران هستند.
اسماعیلی در پاسخ به این سؤال که آمدن منجی موعود، با یک چراغ فروزان و رفتاری مانند آباء صالحش برای چیست؟ افزود: به عبارت ساده‌تر ما انتظار چه پیشامدی را باید از ظهور حضرت حجت داشته باشیم؟ در ادامه خطبه ۱۵۰ چهار اتفاق را نتیجه ظهور حضرت مهدی می‌داند، حضرت می‌فرماید: اولین کار آن امام گشایش در کار مردم است «لِیحُلّ فیها رِبقا»؛ یعنی امام زمان ظهور میکنند، اول برای اینکه گره‌گشایی کنند.
رئیس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع) بیان داشت: «ربق» به طنابی می‌گویند که پر از گره است. به هر گره هم ربقه گفته می‌شود، اشاره دارد به گره‌های مادی و معنوی که در زندگی بشر افتاده است، چرا که قبل از ظهور هم مردم دچار جهل هستند و گره‌های فکری و اعتقادی در زندگی‌شان دیده می‌شود و هم با مشکلات مالی و مادی رو به رو هستند، به عبارت کامل‌تر پیش از ظهور رفاه ممکن نیست. گشایش‌ها و توسعه‌هایی که امروز می‌بینیم در مقابل آنچه باید باشد و إن‌شاء‌الله اتفاق می‌افتد، هیچ است، چرا که بوجوده سبطت الارض و السماء و بیمنه رزق الورا، وقتی بین ما و بهانه خلقت و این وجود شریف، فاصله است به طور طبیعی، نعمات هم از بشر دریغ می شود.
وی با اشاره به سخن دیگری از امام علی(ع) در خطبه ۱۰۰ ادامه داد: جایی که حضرت فرمودند: ألا إِنّ مثل آلِ مُحمّدٍ صلى الله علیه وآله وسلم کمثلِ نُجُومِ السّماءِ: إِذا خوى نجْمٌطلع نجْمٌ، فکأنّکُمْ قدْ تکاملتْ مِن اللهِ فِیکُمُ الصّنائِعُ، وأراکُم ما کُنْتُمْ تأْمُلُ، آگاه باشید که خاندان حضرت رسول(ص) همانند ستارگان آسمانند که هر گاه یکى از آن‌ها غروب کند، ستاره دیگرى جای آن را پر مىکند و گفتیم که پی در پی می‌آیند تا به آن ستاره آخر برسد، در ادامه حضرت می فرماید که به وضوح می‌بینم که در آن زمان و با آمدن آخرین ستاره، نعمت‌هاى خدا بر شما تمام شده و شما به آنچه آرزو دارید می‌رسید.
اسماعیلی با اشاره به بخشی از خطبه ۱۳۸ نهج البلاغه که آن نیز درباره ظهور حضرت حجت است، ابراز داشت: امام علی(ع) می‌فرماید: بدانیدکه فردا او می‌آید (فردایى که مرکز حوادثی است که به ذهن کسی نمی‌رسد)...کسى بر شما حکومت خواهد کرد که از تمام کسانی که در طول این سال‌ها به بشر ظلم کرده‌اند انتقام می‌گیرد و زمین آنچه را که از گنج و نعمت درون خود دارد، داوطلبانه برای او بیرون می‌دهد و کلید تمام نعمات را به او می‌سپارد.
وی افزود: این یعنی وقتی حضرت در پرده غیبت هستند، زمین تمام نعمت‌هایش را در اختیار بشر قرار نمی‌دهد. اما پس از ظهور اختیار تمام نعمت‌ها در دست ایشان قرار می‌گیرد تا گره از کار بشر باز کنند و قبلاً عرض کردیم که مشکلات فکری بشر هم به خاطر دوری از قرآن است و حضرت از طریق انس با قرآن است که مشکلات اعتقادی و فکری ما را رفع میکنند.
رئیس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق (ع) اثر دوم ظهور حضرت مهدی(عج) را با توجه به خطبه ۱۵۰ نهج البلاغه رهایی تمامی بندگان بیان کرد و گفت: حضرت در ادامه می‌فرماید: گام دوم آن است که «یعتق فیها رقا» رِق یعنی بردگی. ایشان با آمدنشان بردگان را رهایی می‌بخشند. رق هم مصدر است و همه نوع بردگی را شامل می‌شود. چه آن‌ها که جسمشان در اختیار دیگران است و چه کسانی که برده فکری قدرتمندان شده‌اند.
وی گام‌های سوم و چهار را با ترجمه عبارت «یَصدَع شَعبا و یشعَبَ صَدعا» چنین بیان کرد: حضرت مهدی(عج) می‌آید تا بین کسانی که متحد شده‌اند (کفار) شکاف بیندازد و آن‌هایی را که پراکنده و متفرق هستند(مومنین)متحد کنند، این نکته بسیار مهم است که وعده خداوند پیروزی کسانی است که با هم متحدند. مؤمنان اگر پراکنده باشند شکست خواهند خورد، وعده خدا این است که اگر متحد باشی (حتی کافر) به پیروزی می‌رسی و اگر متفرق و پراکنده باشی (حتی مؤمن)، شکست خواهی خورد و حضرت حجت می‌آیند تا دل‌های مؤمنان را به هم نزدیک کنند.
اسماعیلی بیان داشت: حضرت علی(ع) در جنگ معاویه به یارانشان گفتند آن‌ها بر شما پیروز می‌شوند، نه به خاطر اینکه بر حق هستند، نه، بلکه چون با هم متحدند و روی حرفشان ایستاده‌اند، این سنت الهی است، پیروزی با کسانی است که متحد و همدل باشند و بعد حضرت با می‌گویند: من حاضرم ده نفر از شما را بدهم و یکی از یاران معاویه را داشته باشم و منظورشان به وفاداری آن‌هاست.
وی در پایان این جلسه با اشاره به خطبه ۹۷ نهج البلاغه گفت: تفرقه مایه شکست است و اتحاد مایه پیروزی و متأسفانه در زمان غیبت دشمنان خدا متحدند و مؤمنان و دوستان خدا پراکنده‌اند، چیزی که بدون شک از بزرگترین معضلات امروز ماست، ببینید چطور یک جمع کوچک به اسم اسرائیل هر کاری می‌خواهد می‌کند و این همه مسلمان نمی‌توانیم جلوی او در بیاییم! این ناشی از عدم اتحاد ماست، اگر می‌خواهیم منتظر واقعی آن حضرت باشیم، باید همین چهار کار را انجام دهیم. تا می‌توانیم گره از کار مردم باز کنیم تا می‌توانیم فکر و روح مردم را آزاد کنیم و برای همدلی و اتحاد مؤمنین تلاش نماییم تا إن‌شاء‌الله بستر ظهور آن بزرگوار نیز فراهم شود.
/م118
وی با اشاره به آیه شریفه ۴۶ سوره احزاب مبنی بر «وَ دَاعِیًا إِلَی اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِرَ‌اجًا مُّنِیرً‌ا»، این چراغ فروزان را تعبیر به حضرت رسول اکرم(ص) کرد و ابراز داشت: پیامبر خودشان سراج منیر بودند و با توجه به ادامه خطبه که حضرت می‌گوید: رفتار ایشان شبیه صلحا است، بیشتر متوجه می‌شویم که آن حضرت رهرو راه پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) است. چرا که منظور از صالحین در عبارت «و یحذوا فیها علی مثال الصالحین» آن بزرگواران هستند.
اسماعیلی در پاسخ به این سؤال که آمدن منجی موعود، با یک چراغ فروزان و رفتاری مانند آباء صالحش برای چیست؟ افزود: به عبارت ساده‌تر ما انتظار چه پیشامدی را باید از ظهور حضرت حجت داشته باشیم؟ در ادامه خطبه ۱۵۰ چهار اتفاق را نتیجه ظهور حضرت مهدی می‌داند، حضرت می‌فرماید: اولین کار آن امام گشایش در کار مردم است «لِیحُلّ فیها رِبقا»؛ یعنی امام زمان ظهور میکنند، اول برای اینکه گره‌گشایی کنند.
رئیس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع) بیان داشت: «ربق» به طنابی می‌گویند که پر از گره است. به هر گره هم ربقه گفته می‌شود، اشاره دارد به گره‌های مادی و معنوی که در زندگی بشر افتاده است، چرا که قبل از ظهور هم مردم دچار جهل هستند و گره‌های فکری و اعتقادی در زندگی‌شان دیده می‌شود و هم با مشکلات مالی و مادی رو به رو هستند، به عبارت کامل‌تر پیش از ظهور رفاه ممکن نیست. گشایش‌ها و توسعه‌هایی که امروز می‌بینیم در مقابل آنچه باید باشد و إن‌شاء‌الله اتفاق می‌افتد، هیچ است، چرا که بوجوده سبطت الارض و السماء و بیمنه رزق الورا، وقتی بین ما و بهانه خلقت و این وجود شریف، فاصله است به طور طبیعی، نعمات هم از بشر دریغ می شود.
وی با اشاره به سخن دیگری از امام علی(ع) در خطبه ۱۰۰ ادامه داد: جایی که حضرت فرمودند: ألا إِنّ مثل آلِ مُحمّدٍ صلى الله علیه وآله وسلم کمثلِ نُجُومِ السّماءِ: إِذا خوى نجْمٌطلع نجْمٌ، فکأنّکُمْ قدْ تکاملتْ مِن اللهِ فِیکُمُ الصّنائِعُ، وأراکُم ما کُنْتُمْ تأْمُلُ، آگاه باشید که خاندان حضرت رسول(ص) همانند ستارگان آسمانند که هر گاه یکى از آن‌ها غروب کند، ستاره دیگرى جای آن را پر مىکند و گفتیم که پی در پی می‌آیند تا به آن ستاره آخر برسد، در ادامه حضرت می فرماید که به وضوح می‌بینم که در آن زمان و با آمدن آخرین ستاره، نعمت‌هاى خدا بر شما تمام شده و شما به آنچه آرزو دارید می‌رسید.
اسماعیلی با اشاره به بخشی از خطبه ۱۳۸ نهج البلاغه که آن نیز درباره ظهور حضرت حجت است، ابراز داشت: امام علی(ع) می‌فرماید: بدانیدکه فردا او می‌آید (فردایى که مرکز حوادثی است که به ذهن کسی نمی‌رسد)...کسى بر شما حکومت خواهد کرد که از تمام کسانی که در طول این سال‌ها به بشر ظلم کرده‌اند انتقام می‌گیرد و زمین آنچه را که از گنج و نعمت درون خود دارد، داوطلبانه برای او بیرون می‌دهد و کلید تمام نعمات را به او می‌سپارد.
وی افزود: این یعنی وقتی حضرت در پرده غیبت هستند، زمین تمام نعمت‌هایش را در اختیار بشر قرار نمی‌دهد. اما پس از ظهور اختیار تمام نعمت‌ها در دست ایشان قرار می‌گیرد تا گره از کار بشر باز کنند و قبلاً عرض کردیم که مشکلات فکری بشر هم به خاطر دوری از قرآن است و حضرت از طریق انس با قرآن است که مشکلات اعتقادی و فکری ما را رفع میکنند.
رئیس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق (ع) اثر دوم ظهور حضرت مهدی(عج) را با توجه به خطبه ۱۵۰ نهج البلاغه رهایی تمامی بندگان بیان کرد و گفت: حضرت در ادامه می‌فرماید: گام دوم آن است که «یعتق فیها رقا» رِق یعنی بردگی. ایشان با آمدنشان بردگان را رهایی می‌بخشند. رق هم مصدر است و همه نوع بردگی را شامل می‌شود. چه آن‌ها که جسمشان در اختیار دیگران است و چه کسانی که برده فکری قدرتمندان شده‌اند.
وی گام‌های سوم و چهار را با ترجمه عبارت «یَصدَع شَعبا و یشعَبَ صَدعا» چنین بیان کرد: حضرت مهدی(عج) می‌آید تا بین کسانی که متحد شده‌اند (کفار) شکاف بیندازد و آن‌هایی را که پراکنده و متفرق هستند(مومنین)متحد کنند، این نکته بسیار مهم است که وعده خداوند پیروزی کسانی است که با هم متحدند. مؤمنان اگر پراکنده باشند شکست خواهند خورد، وعده خدا این است که اگر متحد باشی (حتی کافر) به پیروزی می‌رسی و اگر متفرق و پراکنده باشی (حتی مؤمن)، شکست خواهی خورد و حضرت حجت می‌آیند تا دل‌های مؤمنان را به هم نزدیک کنند.
اسماعیلی بیان داشت: حضرت علی(ع) در جنگ معاویه به یارانشان گفتند آن‌ها بر شما پیروز می‌شوند، نه به خاطر اینکه بر حق هستند، نه، بلکه چون با هم متحدند و روی حرفشان ایستاده‌اند، این سنت الهی است، پیروزی با کسانی است که متحد و همدل باشند و بعد حضرت با می‌گویند: من حاضرم ده نفر از شما را بدهم و یکی از یاران معاویه را داشته باشم و منظورشان به وفاداری آن‌هاست.
وی در پایان این جلسه با اشاره به خطبه ۹۷ نهج البلاغه گفت: تفرقه مایه شکست است و اتحاد مایه پیروزی و متأسفانه در زمان غیبت دشمنان خدا متحدند و مؤمنان و دوستان خدا پراکنده‌اند، چیزی که بدون شک از بزرگترین معضلات امروز ماست، ببینید چطور یک جمع کوچک به اسم اسرائیل هر کاری می‌خواهد می‌کند و این همه مسلمان نمی‌توانیم جلوی او در بیاییم! این ناشی از عدم اتحاد ماست، اگر می‌خواهیم منتظر واقعی آن حضرت باشیم، باید همین چهار کار را انجام دهیم. تا می‌توانیم گره از کار مردم باز کنیم تا می‌توانیم فکر و روح مردم را آزاد کنیم و برای همدلی و اتحاد مؤمنین تلاش نماییم تا إن‌شاء‌الله بستر ظهور آن بزرگوار نیز فراهم شود.
/م118