دوشنبه های اخلاقی/ چگونه برتر از فرشتگان شويم؟

کد خبر: 25889
انساني كه دنبال عبادت و اطاعت پروردگار است، يعني از نيروي شهوت مال، مقام و… براي رسيدن به قرب و نزديكي خداوند استفاده كرده و از هيچ كوششي فروگذار نمي‌كند و توان خود را در راه خداوند و خدمت به بندگان او صرف مي‌نمايد و تا بذل جان و خاندان خود جلو مي­ رود، چنين انساني نه تنها از ملائكه بهتر، بالاتر و والاتر است، بلكه ملائكه خادم او هستند.
عَنْ عَبْدِاللهِ ابْنِ سَنانِ قالَ: سَألتُ اباعَبدِاللهِ جَعفَرَ بنَ مُحَمَّدٍ الصّادِقَ (ع): فَقُلْتُ الْمَلائِكَةُ اَفْضَلُ اَمْ بَنُوآدَمَ فَقالَ (ع) قالَ اَميرُالْمُؤْمِنينَ عَلِيُّ بْنُ اَبيطالِبٍ (ع) اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ رَكَّبَ فِي الْمَلائِكَةِ عَقْلاً بِلا شَهْوَةِ وَ رَكَّبَ فِي الْبَهائِمِ شَهْوَةً بِلا عَقْلٍِ وَ رَكَّبَ في بَني آدَمَ كِلْتَيْهِما فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَيْرٌمِنَ المَلائِكَةِ وَ مَنْ غَلَبَ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّمِنَ البَهائِمِ.


ترجمه حديث: عبدالله بن‌سنان از اصحاب امام صادق (ع) نقل مي‌كند؛ من از حضرت سؤال كردم كه ملائكه افضل و بالاترند يا بني‌آدم؟ حضرت فرمودند: اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب (ع) فرمودند به راستي كه خداوند عزّوجلّ در وجود ملائكه عقل را آميخت، بدون آنكه شهوت برايشان قرار دهد و در وجود حيوانات شهوت را در آميخت بدون آنكه عقل برايشان قرار دهد. ولي دربني­‌آدم هر دو آنها را درهم آميخت. پس هر انساني كه عقل او برشهوتش غلبه كند او بهتراز ملائكه است و هر انساني كه شهوت او بر عقل او غلبه نمايد او از حيوان پست‌تر و شرتر است.

شرح: در اين روايت حضرت علي عليه السلام مقايسه زيبايي فرموده است: فرشته، سراسر وجودش عقل است و حيوان سراسر وجودش شهوت مي‌باشد. انسان، آميخته اي از عقل و شهوت است، امّا انساني كه فقط در فكر خوراك، پوشاك، مسكن، ماشين و برآوردن خواهش‌هاي نفساني و… خود مي‌باشد در رديف حيوان بلكه پست­‌تر و شرتر از حيوان است. در مقابل، انساني كه دنبال عبادت و اطاعت پروردگار است، يعني از نيروي شهوت مال، مقام و… براي رسيدن به قرب و نزديكي خداوند استفاده كرده و از هيچ كوششي فروگذار نمي‌كند و توان خود را در راه خداوند و خدمت به بندگان او صرف مي‌نمايد و تا بذل جان و خاندان خود جلو مي­ رود، چنين انساني نه تنها از ملائكه بهتر، بالاتر و والاتر است، بلكه ملائكه خادم او هستند.

در روايتي در توصيف عقل آمده است: «العَقلُ ما عُبِدَ بِه الرَّحمنُ و اكتُسِبَ به الجِنانُ» عقل، چيزي است كه به وسيله آن خداوند رحمان عبادت شده و بهشت به دست مي‌آيد. پس زيبايي و زيبا سخن گفتن، پول، رياست، پست و مقام و… دليل عاقل بودن نمي‌باشد. پس قضاوت كنيم آيا ما عاقل هستيم يا نه؟