چرا و چگونه روز دهم تیر به نام صائب نام گذاری شد؟

وارث: به مناسبت دهم تیر ماه که به نام صائب تبریزی، شاعر پر آوازه نام گذاری شده است  ، مجموعه ای از اشعار ولایی و  آئینی با پژوهش جواد هاشمی ( تربت ) منتشر گردید. به همین مناسبت گفتگویی را با جواد هاشمی ترتیب داده ایم که در ادامه می خوانید :

صائب تبریزی از بزرگان سبک هندی یا طرز نو است و قطعاً شیعی است و در قرن یازدهم زندگی می کرده است. روز دهم تیر دو سالی است که به نام صائب نام گذاری شده است و من نیز در این نام گذاری سهم اندکی داشته ام. در مقدمه ی کتابی که به معرفی آن خواهم پرداخت، صفحاتی را به این مطلب اختصاص داده ام که چرا و چگونه روز دهم تیر به نام صائب نام گذاری شد.

چند سال پیش یک طرحی در حوزه ی شعر ولایی و آیینی به ذهنم آمد که به سراغ اشعار آیینی و ولایی شاعرانی که اشعار زیاد یا دیوان های کمیاب دارند، برویم و آنها رابه طور خاص جدا کنیم و اشعار آنها را در یک مجموعه ای مجزا چاپ کنیم. صائب تبریزی کسی است که یک همچنین مجموعه ای برایش تالیف کرده ایم که اشعار ولایی و آیینی ایشان در یک مجلد چاپ شده و در دست مردم قرار گرفته است.

کاملترین دیوان صائب تبریزی، همان شش جلدی است که استاد محمد قهرمان کار کردند. تالیف ما تمام اشعار آیینی و ولایی اوست بعلاوه ی یافته هایی که ما در این مسیر پیدا کردیم و به طور خاص شعر مذهبی صائب است و جالب اینست که بعضی موارد در شش جلد استاد قهرمان هم نبود. از جمله قصیده ی حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) در 87 بیت و قصیده ی امامین کاظمین علیهما السلام در 25بیت. این دو نمونه در شش جلدی استاد قهرمان نبودند. این اثر 308 صفحه ای به تازگی در تابستان 94 توسط شرکت چاپ و نشر بین الملل چاپ شده است. فصل های این کتاب شامل اشعار توحیدی، نبوی، علوی، و در مدح امام حسین (علیه السلام)، امام کاظم(علیه السلام)، امام رضا (علیه السلام) ، امام جواد(علیه السلام) و بعد امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.

یکی دیگر از کارهایی که در این تالیف انجام شده: پاورقی هایی است که پیرامون واژگان و روایت یا آیه هایی است که در اشعار آمده دیده می شود. مورد دیگر تحقیق مبسوطی درباره ی سال درگذشت صائب تبریزی است که اعداد مختلفی برای آن ذکر شده است. 1086 و 1087 دو عددی است که در قرن حاضر به آنها پرداخته اند. 1087 نیز عددی است که روی سنگ مزار ایشان حک شده است اما برای خود من  1087 پذیرفته تر است.

 منابع ما 97 عنوان کتاب است. عکس هایی از مقبره ی صائب و کتب منبع ما در این کتاب قرار دارد.  غیر از چهار غزلی که طبق اسناد ارائه شده در شش جلد استاد قهرمان نیست ،  قصیده ای هم در تمجید و تکریم علامه فیض کاشانی رحمه الله ،این عالم شیعی، به ردیف فیض دارد. این هم قصیده ای بود که من به لطف خدا در 23بیت به آن دست پیدا کردم و آن را آوردم.  البته این مطلب به منزله ی نادیده گرفتن و کم ارج جلوه دادن کار استاد نیست. کار ایشان بسیار پرتوان تر از آن است که شخصی مثل من بخواهد تعریف آن را کند. ایشان زحمت فراوانی کشیده اند، و دلیل نبودن بعضی از شعرها در تصحیح استاد قهرمان، این است که صائب ، شاعر کثیرالشعری است. ممکن است اشعار دیگری بعد از تالیف ما در گوشه گوشه ی عالم از ایشان پیدا شود؛ که هنوز استاد قهرمان و قهرمان ها به آن دست پیدا نکرده اند.

در نظر دارم مجلد های بعدی را  با شاعران دیگری مثل جمال الدین اصفهانی، کمال الدین اصفهانی، عاشق اصفهانی، نشاط اصفهانی و مشتاق اصفهانی و . . . ادامه بدهم ، به این منظور که اشعار ولایی هر یک از این ها در مجلدی مجزا تدوین شود. 

 قرار است مراسم رونمایی از این کتاب بعد از عید سعید فطر برگزار شود در پایان، این گفتگو را با بیتی از صائب تبریزی  به پایان می رسانم.

ملت خدای را که سخن های آبدار      صائب ! ز فیض ساقی کوثر به من رسید