حجت الاسلام طباطبایی نسب : غدیر از این جهت اهمیت دارد که انتخاب خداوند بوده است
در ادامۀ خبر متن سخنرانی حجت الاسلام طباطبایی نسب را می خوانید:
شباهت علی(ع) با کعبه
موضوع بحث ما حدیثی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله درباره حضرت علی علیه السلام است. روایتی از وجود مقدس پیغمبر صلی الله علیه و آله است که حضرت می فرمایند: «مثل علي فيكم كمثل الكعبة المتسورة النظر اليها عبادة والحج اليها فريضة»1 مثل علی علیه السلام مانند کعبه است، كه نگاه كردن به آن عبادت و حج آن واجب است. تلاش به سوی او واجب و فریضه است. چه شباهت هایی بین امیرالمومنین علیه السلام و کعبه وجود دارد؟ کعبه مظهر توحید است. بخاطر شباهت هایی که بین حضرت علی علیه السلام و کعبه است، پیامبر صلی الله علیه و آله به حضرت علی علیه السلام این چنین فرمودند.
واجب بودن
اولین شباهتشان این است که هر دو واجب هستند. اما واجب داریم تا واجب: یک واجب اعتقادی، یک واجب اخلاقی و یک واجب عملی داریم. نماز یک واجب عملی است ولی اعتقاد به توحید یک واجب اعتقادی است. صداقت یک واجب اخلاقی است. حج یک واجب عملی است ولی اعتقاد به علی بن ابیطالب علیه السلام یک واجب اعتقادی است. کسی که اعتقاد به دین و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دارد باید به علی بن ابیطالب علیه السلام هم اعتقاد داشته باشد.
شناخت
دومین شباهت این است که لازمه رفتن به حج و کعبه، شناخت احکام است. امام خمینی رحمت الله علیه در رساله عملیه شان می فرمایند: شناخت احکام مسائلی که انسان به آنها نیاز دارد، واجب است یاد بگیرد. نسبت به احکام و یادگیری مسائل دقت کنیم. همچنان که یادگیری احکام حج واجب است، شناخت امیرالمومنین علیه السلام هم واجب است. پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميتة جاهلية»2 هر کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد، بر مرگ جاهلیت مرده است. مرگ جاهلیت یعنی توام با ظلمت و بدبختی. هر کسی که از ولایت فاصله بگیرد «مات میته الجاهلیه» می شود.
تنوع داشتن
سومین شباهت این است که حج اعمال متنوعی دارد و همه اش واجب است. همین که در مسجد شجره محرم می شویم عبادت است. تنها عملی که متنوع است، حج است. چطور حج و رفتن به سوی کعبه تنوع دارد، ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام هم تنوع دارد. ذکر علی بن ابیطالب علیه السلام نگاه به ایشان، زیارت ایشان واجب می شود. در روایت آمده است اگر در مسجدالحرام نشستید و فقط به کعبه نگاه کردید، عبادت است. در خصوص علی بن ابیطالب علیه السلام ذکر ایشان عین عبادت است. وقتی مجلس علی بن ابیطالب علیه السلام در روی زمین برپا می شود، ملائکه می آیند و می نشینند. وقتی مراسم تمام می شود تمامشان به سمت آسمان می روند. یک بوی عطر عجیبی از اینها ساطع می شود و تمام ملائکه استشمام می کنند، می پرسند کجا بودید؟ می گویند: در مجلس علی بن ابیطالب علیه السلام بودیم. بقیه ملائکه می پرسند مجلس تمام شد؟ و آنها پاسخ می دهند تمام شد. دیگر ملائکه می گویند: پس ما می رویم از دیگر شیعیان آن حضرت که در جلسه بودند، تبرک می جوییم.
یک جمعی در خدمت پیغمبر صلی الله علیه و آله بودند و پیغمبر صلی الله علیه و آله به آنها فرمودند: الان یک شخصی وارد مسجد می شود که با کمترین سرمایه بیشترین سود را برده است. همین طور که نشسته بودند دیدند کسی وارد شد و ظاهر معمولی و ساده ای داشت. تا وارد شد پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمودند: همین شخص را گفتم. رفتند از او پرسیدند که چه کرده است که پیامبر صلی الله علیه و آله از او این چنین تعریف می کند. آن شخص گفت: کار خیری داشتم و به آن نرسیدم. گفتم چرا فرصت را از دست بدهم؟ یاد صحبت پیامبر صلی الله علیه و آله افتادم که فرمودند: نگاه به صورت علی علیه السلام عین عبادت است. در خانه علی علیه السلام ایستادم و آقا از خانه بیرون آمدند و به ایشان نگاه کردم. و این که شما می گویید پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده اند با اندک سرمایه بیشترین سود را برده ام، بخاطر این است که نگاه به صورت علی علیه السلام کرده ام. خود ذکر و نگاه کردن عبادت است. در حدیث است که احادیث ما را ذکر کنید، حفظ و نشر احادیث ما، عبادت است. زیارت امیرالمومنین علیه السلام عبادت است. شیخ عباس قمی در مفاتیح می گوید: هر کسی که «عارفا بحقه» به زیارت امیرالمومنین علیه السلام برود، در ازای هر قدمی که برمی دارد، خداوند ثواب صد حج را به او می دهد.
شباهت چهارم این است که در روایت داریم پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: اگر شخصی مستطیع باشد و به حج نرود اگر بمیرد، نصرانی مرده است. در زیارت جامعه کبیره داریم که می فرماید: «مَنْ حَارَبَكُمْ مُشْرِكٌ» کافر به چه کسی می گویند؟ یکی از مطهرات اسلام است که می گویند هر کسی ایمان بیاورد پاک می شود. کافر به کسی می گویند که منکر ضروریات دین شود. کسی که مقام امام را منکر شود، کافر است. چطور تارک حج نصرانی و کافر می شود، تارک علی بن ابیطالب علیه السلام هم کافر است. مسلمان مقابل امام معصوم نمی جنگد.
مهم بودن دستور ولایت
پنجمین شباهت این است که مراسم حجه الوداع آخرین مراسم حج پیامبر صلی الله علیه و آله بود که خطاب آمد، احکام حج را در این حج بیان کن. مرحوم علامه امینی در کتاب الغدیر می نویسد قریب به 124 هزار انسان بودند. جمعیت عظیمی آمده بودند، پیغمبر می خواهند حرف آخر را در بحث حج بزنند. همه دوست داشتند بیایند. چطور پیامبر صلی الله علیه و آله در این مراسم احکام حج را کامل کردند، ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام را هم اعلام کردند. از این جهت انتخاب امیرالمومنین علیه السلام، انتخاب پیغمبر صلی الله علیه و آله نبوده است انتخاب خدا بوده است. همان خدایی که ابراهیم و موسی و عیسی علیهم السلام و پیامبر صلی الله علیه و آله را انتخاب کرد، همان خدا علی بن ابیطالب علیه السلام را هم انتخاب کرد. چرا غدیر برای ما اهمیت دارد؟ بخاطر اینکه خداوند متعال برای بشر دو نظام را به وجود آورده است. نظام نبوت که کمال آن بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله بود و با رفتن پیامبر صلی الله علیه و آله نظام نبوت تمام شد. اما خداوند متعال برای هدایت بشر نظام دوم را طراحی کردند به نام نظام امامت. در روز غدیر علتی که غدیر برای ما اهمیت دارد این است که سرآغاز نظام امامت و ولایت است. شروعش از غدیر بوده است و پایانش در قیامت است. تمام ائمه به اذن پروردگار زنده می شوند و تا قیامت حکومت می کنند. غدیر از این جهت اهمیت دارد که انتخاب خداوند بوده است. خداوند در انجام این دستور می فرماید اگر این کار را انجام ندهی 23 سال زحمتت از بین می رود. هیچ دستوری به ولایت نمی رسد. ولایت از نماز هم بالاتر است. حج با ولایت قابل قیاس نیست. در خصوص ولایت می فرماید: «فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ»3.
یک دست شدن دل ها
یکی دیگر از شباهت های حج و علی بن ابیطالب علیه السلام این است که همه در به جای آوردن احکام حج لباس یک جور می پوشند، یکی از برکات ولایت هم این است که دل ها را یک دل می کند. در زیارت جامعه خوانده ایم که می فرماید: «بِمُوَالاتِكُمْ عَلَّمَنَا اللَّهُ مَعَالِمَ دِينِنَا وَ أَصْلَحَ مَا كَانَ فَسَدَ مِنْ دُنْيَانَا وَ ائْتَلَفَتِ الْفُرْقَةُ» یعنی شما به برکت امام معصوم یکی می شوید. حضرت زهرا سلام الله علیها در خطبه مشهورشان یک جمله دارند که می فرمایند: فلسفه امامت ما «امانا للفرقه» است. این که از اختلاف در امان بمانید. همچنان که در حج یک دست می شوند در ولایت هم یک دست می شوند. با امیرالمومنین علیه السلام مانوس شویم و با ایشان زندگی کنیم. لازمه آن اخلاص است. هر کسی که اخلاصش بیشتر بود، بیشتر به او آبرو می دهند.
ضرورت اخلاص
آیت الله العظمی مرعشی4 می گفتند: یک شب در عالم خواب دیدم در محضر امیرالمومنین علیه السلام هستم. یک دفعه گفتند شعرا بیایند اشعارشان را بخوانند. گفتند شهریار بیاید شعرش را بخواند. آمد و گفت: علي اي هماي رحمت تو چه آيتي خدا را. که به ماسوا فکندي همه سايه‌ي هما را. شعر را که خواند امیرالمومنین علیه السلام آن چنان لذت برد. من از خواب بیدار شدم و نمی دانستم شهریار چه کسی است. پرسیدم شهریار کیست؟ اخلاص اینجا است. می گوید رفتند و شهریار را پیدا کردند و پیش من آوردند. او آمد و گفت با من چه کاری داشته اید؟ گفتم چنین خوابی دیده ام. گفت: چه روزی این خواب را دیدید؟ آیت الله مرعشی تاریخ را گفت و شهریار شروع به گریه کردن کرد و گفت: من همان لحظه ای که شما این خواب را دیدید این شعر را سرودم. یک یا علی بگویی که دلت به حرم مولا برود از همین جا تو را میخرند. در مقابل آدم حسود نباید آدم حرفی بزند. دشمن در پی زدن است. تا دست علی بن ابیطالب علیه السلام در دستان پیامبر صلی الله علیه و آله رفت گفتند ما این دست را می زنیم. امشب آمده ایم بگوییم آقا جان آمده ایم با شما بیعت کنیم. همان بیعتی که بهترین ها با شما انجام دادند. وقتی امیرالمومنین علیه السلام را دفن کردند تا زمان امام موسی بن جعفر علیه السلام قبر ایشان مخفی بود. همیشه دشمنان اهل بیت علیهم السلام به امتیازات آنها حسادت می کردند.
/1102101304
پی نوشت:
1.
تاريخ دمشق ج 2 ص 406 حديث 912 و مناقب ابن مغازلى ص 107 حديث 149.
2.
شرح العقائد النسفيّة: 232.
3.
المائدة: 67
4.
سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی (زاده ۱۲۷۶ نجف - درگذشته ۷ شهریور ۱۳۶۹ قم) فقیه و مرجع تقلید شیعه اهل ایران بود. وی کتابخانه‌ای را از خود در قم به جا گذاشته‌است.