حجت الاسلام کرمی: عمل هر انسانی متأثر از شخصیت او است

قرآن می فرماید هر انسانی مطابق شاکله خودش حرکت می کند. این شاکله همان چیزی است که در علم روانشناسی شخصیت گفته می شود و اقتضائاتی دارد که آنها مصدر فعل فاعل و منشأ تحرکات انسان است. هر انسانی به لحاظ سلوک و مرامش متأثر از شخصیتش است. اینکه سهراب سپهری می گوید: دهان گلخانه فکر است، یعنی از کوزه همان برون تراود که در اوست.

عوامل شکل دهنده شخصیت یک انسان را می خواهیم بحث کنیم. انسان شخصیت بالفعل ندارد. قوه محض به دنیا می آید و شاکله شخصیت و هندسه روانش که منشأ رفتارش است در این دنیا ساخته می شود. قرآن می فرماید: «وَاللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ»1 خداوند وقتی شما را از رحم مادر خارج کرد شخصیت بالفعلی نداشتید. این شخصیت متأثر از عواملی در طول زمان ساخته شده است.

شخصیت اقتضائاتی دارد که طبق آن انسان عمل می کند و علم روانشناسی هم به انسان می گوید که این شخصیت می تواند مصدر چه افعالی باشد و از این آدم چه جور رفتاری را می توان توقع داشت. چه انتظاراتی می رود. گاهی شما رفتار فردی را پیش بینی می کنید. شاکله یک انسان کافر که شخصیتش شکل گرفته است با اینکه پیغمبر صلی الله علیه و آله مبشر و منذر است و وظیفه اش مداوا است خدا به ایشان می فرماید: وقتت را برای این ها نگذار و رهایشان کن و برو. چون شخصیت این ها جوری است که انفعال و پذیرایی ندارند. دیگر ایمان نمی آورند.

سلطه فرهنگی غالب الان با یهود است و هیچ کسی به اندازه این ها با ملکوت در نیفتاده است. یهودی ها سنبل نژادپرستی هستند. تعصب هر انسانی باید بر روی حق باشد. جناب سلمان رحمت الله علیه را پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده بودند از من است. برای همین بود که روی چیزی جز خدا تعصب نداشت.

مقام معظم رهبری پیش بینی شان در مورد آینده برجام یک پیش بینی عادی و مشخص بود. ایشان از روی علم غیب نتیجه را نگفتند. انسانی که اقتضای ذاتش شیطانی است نتیجه رفتارش را می شود پیش بینی کرد. اولاً اینکه با چنین انسانی نباید در پشت یک میز بنشینی ثانیاً وقتی می نشینی نباید توقع داشته باشی به حرف هایش عمل کند.

چه چیزی شخصیت انسان را می سازد؟ ما اگر خواستیم خودمان را مدیریت روانی کنیم اول باید خودمان را بشناسیم. اینکه می فرماید: «من عرف نفسه فقد عرف ربه» اگر ما معمار و مهندس هستیم و بخش عمده کار دست ما است باید بفهمیم چطور شاکله ای داشته باشیم که غیر از خیر از ما نترواد. اگر یک روز هم خواستیم بد باشیم نتوانیم. مثل خیلی ها که اگر بخواهند خوب باشند هم نمی توانند.

زبیر بن عوام در بغل امیرالمومنین علیه السلام گریه کرد و پشیمان شده بود ولی با یک آنتریک دوباره به لشگر امیرالمومنین علیه السلام حمله کرد. کارمان به جایی نرسد که اگر یک صفحه قرآن بخواهیم بخوانیم نتوانیم. کارمان به جایی نرسد که اگر خواستیم دو رکعت نماز بخوانیم اجازه نداشته باشیم.

وقتی شاکله انسان طوری شد که با فضای معنوی تناسب نداشت پشت در ما را نگه می دارد. اثر وضعی رفتار را همان طور که خداوند نور را روشن آفرید و برای ذاتش است این اثر را خدا می گذارد ولی این اثر تکوینی است ما به جایی می رسیم که بن بست است. وقتی انسان مواظب نباشد به جایی می رسد که خدای نکرده یک شخصیت شهوت ران می شود. دیگر دست خودش نیست.

/1102101304

پی نوشت:

1.    

سوه نحل آیه 78