استاد فاطمی نیا: حضور اهل خیر در مجلس، در استجابت دعا موثر است+گزارش تصویری

وارث: جلسه هفتگی سیری در صحیفه سجادیه با سخنرانی آیت الله استاد فاطمی نیا در مسجد جامع ازگل برگزار شد.

در ادامه متن سخنرانی استاد فاطمی نیا را می خوانید:

شرح دعای نوزدهم صحیفه سجادیه؛ دعای طلب باران

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ، عَلَيْهِ السَّلامُ عِنْدَ الاسْتِسْقَاءِ بَعْدَ الْجَدْبِ: اللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَيْثَ، وَ انْشُرْ عَلَيْنَا رَحْمَتَكَ بِغَيْثِكَ الْمُغْدِقِ مِنَ السَّحَابِ الْمُنْسَاقِ لِنَبَاتِ أَرْضِكَ الْمُونِقِ فِى جَمِيعِ الاْفَاقِ.

در این دعا حضرت از خدا در خشکسالی باران می خواهد. در این دعا امام علیه السلام می خواهد اهمیت نعمت های دنیایی را بیان کند اولین نعمت آب است که مایه حیات است و منشا برکات فراوان می شود. امام سجاد علیه السلام در اینجا به جای واژه "الْغَيْثَ"، "مَطَر" نگفته است چون خداوند در قرآن به باران های رحمت "مَطَر" نگفته و به باران های بلا همیشه "مَطَر" گفته است در قران به باران های رحمت "الْغَيْثَ" گفته است.

ما را به باران سيراب كن، و رحمت خويش را بر ما بگستر. در همه جاى زمين براى گياهان زيبا و خوش منظر ابرى بارنده روانه كن. از امام سجاد علیه السلام باید نظربلندی را بیاموزیم چون طلب باران برای همه مناطق زمین خواسته اند.

وَ امْنُنْ عَلَى عِبَادِكَ بِإِينَاعِ الثَّمَرَةِ، وَ أَحْيِ بِلادَكَ بِبُلُوغِ الزَّهْرَةِ، وَ أَشْهِدْ مَلائِكَتَكَ الْكِرَامَ السَّفَرَةَ بِسَقْيٍ مِنْكَ نَافِعٍ، دَائِمٍ غُزْرُهُ، وَاسِعٍ دِرَرُهُ، وَابِلٍ سَرِيعٍ عَاجِلٍ.

حضرت می خواهد ما را توجه دهد که تمام نعمت های دنیایی از باران است. خدایا بر بندگانت منت بگذار با رسیدن میوه ها. یک گُل و یک غنچه داریم وقتی باران می آید درخت ها در ابتدا غنچه می دهند و بعد این غنچه باز می شود و تبدیل به گُل می شود. می خواهند بگویند پروردگارا بلادت را زنده کن بوسیله این غنچه ها که بوجود آید. حضرت باران فراوان و زیاد می خواهد چون باران زیاد منشأ هر برکتی است. فرشتگان گرامى و نويسندگان را حاضر آور، ما را به سیراب کن به یک سیراب کردن دائم و پیاپی، ریزشش وسعت داشته باشد، باران دانه درشت باشد و سریع بباران.

با حضور اهل خیر در مجلسی، نظر رحمت خداوند جلب می شود و ادعیه مستجاب می شود

منظور از شاهد آوردن فرشتگان چیست؟ سید علی خان مدنی¹ تعبیر زیبایی می نویسد: فایده شاهد آوردن و احضار ملائک این است که توقع می رود با حضور آنها رحمت، برکت و قبول دعا زیاد شود چون برای حضور ملأ اعلی و ارواح مقدسه که حیاتشان معرفت و طاعت خدا و لذتشان ذکر خداست، سببیت عظیمی در نازل شدن برکات و سرازیر شدن خیرات و قبول دعاها. یعنی امام علیه السلام درخواست می کند این نعمت را که به ما می دهی ملائکه هم حضور داشته باشند. اگر در یک مجلسی یک نفر مورد رحمت قرار بگیرد همه ی افراد هم مورد رحمت قرار می گیرند، احادیث ما دلالت دارد بر اینکه اگر یک اهل خیر در مجلس باشد در دعا موثر است.

تُحْيِى بِهِ مَا قَدْ مَاتَ، وَ تَرُدُّ بِهِ مَا قَدْ فَاتَ وَ تُخْرِجُ بِهِ مَا هُوَ آتٍ، وَ تُوَسِّعُ بِهِ فِى الْأَقْوَاتِ، سَحَابا مُتَرَاكِما هَنِيئا مَرِيئا طَبَقا مُجَلْجَلا، غَيْرَ مُلِثٍّ وَدْقُهُ، وَ لا خُلَّبٍ بَرْقُهُ؛ (تا هر چه مرده است بدآن زنده كنى، و هر چه در گذشته باز گردانى، و آنچه روييدنى است بيرون آرى، و روزى ها را فراخ گردانى، از توده برى برهم، گوارا و خوش، كه چون چترى سايبان شود و غرش رعد از آن به گوش ‍ آيد، نه چندان كه به ويرانى انجامد يا برق به فريب خندد و ابر نگريد.)

اینجا وصف باران را می فرماید: بوسیله باران احیا می کنی آنچه را که مرده است، گاهی درختان به مرز مرگ می رسند اما با آب زنده می شوند، شاید هم اشاره به زمین های مرده دارد چون خداوند در قرآن فرموده: ما زمین های مرده را با آب زنده کردیم. برگردانی و جبران کنی آنچه از دست ما رفته است، مثلا از مزارع چیزی خشک شده و با باران آنها جبران شود. و اخراج کنی و در بیاوری با باران چیزی که در آینده خواهد بود، زمین ها آماده می شود و یک سری نباتات بعدا بوجود خواهد آمد. خدایا بوسیله باران رزق و روزی مردم را توسعه می دهی.

چرا امام سجاد(ع) طلب ابر همراه با رعد و برق می کنند؟

برای باران نیاز به ابرهای متراکم هست. "هَنِيئا مَرِيئا" به چیزی گفته می شود که گناه و عیب و دردی در آن نباشد، "طَبَقا مُجَلْجَلا" «یعنی ابری که به خیلی جاها ببارد و ابری که صدای رعد از آن شنیده شود».

امام صحبت می کند و معصوم است یعنی حتما یک چیزی می داند، آن وقتی که مردم نمی دانستند میکروب چیست و میکروب وبا از کجا می آید امام سجاد علیه السلام وقتی دشمنان را نفرین می کند می فرماید: خدایا آب آنها را با وبا مخلوط کن. ائمه علیهم السلام برای انسان سازی آمده اند نه آموزش فیزیک و شیمی اما برای اینکه ما بدانیم آنها از محبوب آمده گاهی چشمه ای نشان می دهند تا ما بفهمیم آنها همه چیز را می دانند.

من اهل علم نیستم اما می توانید بروید بپرسید، در رعد و برق چیزهای عجیب و حیرت آوری کشف شده است، رعد و برق آن چنان آبها را تصفیه می کند، آبی که صدها عیب در آن است که اگر انسان آنرا بخورد مریض می شود بوسیله رعد و برق تمام میکروب هایش از بین می رود، وقتی حضرت درخواست ابر صدادار می کند نه اینکه از رعد و برق خوشش بیاید بلکه رعد و برق آب، رودخانه ها و برکه ها را اصلاح می کند.

ممکن است در باران بلاهایی هم مستتر باشد و حضرت آنها را پیش بینی می کند و می فرماید: اولا ما که این همه آب فراوان و صدادار می خواهیم که همه جا را شامل باشد اما در عین حال ویران گر نباشد چون "مُلِثٍّ" به ابری گفته می شود که همان جا بماند و حرکت نکند. «پس باران این ابر بد و ویرانگر نباشد و برق آن گول زننده و فریب کار نباشد». ابری که صدا داشته باشد ولی باران خوبی نداشته باشد تشبیه به آدمی شده است که کسی را فریب دهد، ابر فریب کار نیست و از باب مجاز و تشبیه بیان شده است.

اللَّهُمَّ اسْقِنَا غَيْثا مُغِيثا مَرِيعا مُمْرِعا عَرِيضا وَاسِعا غَزِيرا، تَرُدُّ بِهِ النَّهِيضَ، وَ تَجْبُرُ بِهِ الْمَهِيضَ اللَّهُمَّ اسْقِنَا سَقْيا تُسِيلُ مِنْهُ الظِّرَابَ، وَ تَمْلَأُ مِنْهُ الْجِبَابَ، وَ تُفَجِّرُ بِهِ الْأَنْهَارَ، وَ تُنْبِتُ بِهِ الْأَشْجَارَ، وَ تُرْخِصُ بِهِ الْأَسْعَارَ فِى جَمِيعِ الْأَمْصَارِ، وَ تَنْعَشُ بِهِ الْبَهَائِمَ وَ الْخَلْقَ، وَ تُكْمِلُ لَنَا بِهِ طَيِّبَاتِ الرِّزْقِ، و تُنْبِتُ لَنَا بِهِ الزَّرْعَ وَ تُدِرُّ بِهِ الضَّرْعَ وَ تَزِيدُنَا بِهِ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِنَا؛

"وَ تَمْلَأُ مِنْهُ الْجِبَابَ" چند معنا از این جمله به ذهن می رسد، اول اینکه چاهها پر شوند، معنای دیگر اینکه سفره های زیرزمینی هم پر شوند و سوم اینکه در بعضی جاها و جزایر جنوب کشور این کار فراوان است که زمین گِل رس است و خاک را نمی کشد در آنجا چاههای کم عمقی حفر می کنند تا آب در آنجا ذخیره شود.

پس معنای دعای اینطور شد: خداوندا بارانی ببار که از تپه های کوچک آب سرازی شود، چاه ها پر شود، نهرها جاری شود، درختان به عمل آید، نرخ ها به خاطر بارانی در همه شهرها پایین بیاید و ارزانی شود، بارانی باشد که چهارپایان ما بوسیله باران از هلاک شدن نجات پیدا کنند و خلق همینطور، مردم را از هلاکت نجات بده، برای ما روزی ها پاکیزه را کامل کنی، چه اشکالی دارد انسان همه چیز داشته باشد؟ کلُوا مِنَ الطَّیباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً ²؛ انسان روزی پاکیزه بخورد و عمل صالح انجام دهد چه اشکالی دارد؟ بوسیله باران زرع ما را برویانی، پستان های حیوانات را پر از شیر کنی، و نیرو بر نیروهای ما بیفزایی.

پی نوشت:

1- سیدصدرالدین علی حسینی دشتکی شیرازی، معروف به سید علی خان مدنی، سید علیخان کبیر، یا سید علی شارح صحیفه (متوفای ۱۱۱۸ یا ۱۱۲۰ ق) در مدینه متولد شد.

2- سوره مومنون آیه 51.