توصیه های آیت الله جوادی آملی به زنان هوشمند مسلمان

وارث: در ایام شهادت فاطمه زهرا سلام الله علیها، گزیده ای از فرمایشات آیت الله جوادی آملی در خصوص عظمت شخصیت بانوی دو عالم صدیقه طاهره را از نظر می گذرانیم:

آیت الله جوادی آملی با بیان این مطلب که «سخن گفتن درباره حضرت زهرا سلام الله علیها هم آسان است و هم ممتنع» اظهار می دارد: دربارهٴ حضرت زهرا (علیها السلام) سخن گفتن سَهل و ممتنع است، سُهولتش برای فراوانی فضیلت است و امتناع و صعوبت آن برای عمق و ژرفای غیر قابل غوص و شنای ایشان می باشد.

او حضرت فاطمه زهرا علیها السلام را الگویی برای زنان و مردان جامعه دانسته و بیان می دارد: در اُسوه قرار دادن آن بانو فرقی بین زن و مرد نیست؛ یعنی مردانِ سالکِ کوی وَلا موظف‏ اند به آن حضرت (س) اقتدا نمایند چنان‏که زنان سالک کوی صفا مکلف اند به حضرت امیرالمؤمنین(ع) تأسّی نمایند. زیرا بسیاری از وظایف دینی مشترک بین زن و مرد است که مهم ترین آن ها را عقائد، علوم، فضایل نفسانی تشکیل می دهد و در وظایف اختصاصی نیز هر کدام از آن دو معصوم، همتایِ هم دستورهای لازم داده اند.

این مرجع تقلید با ذکر حدیثی از پیامبر گرامی اسلام درباره جایگاه حضرت زهرا علیها السلام بیان داشت: در جوامع اسلامی آمده است که محبوب ترین زنان نزد رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فاطمه (علیهاالسلام) و محبوب ترین مردان نزد آن حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم)، امیرالمؤمنین(علیه ‏السلام) بود.[۱] البته معلوم است پیامبر گرامی(صلی الله علیه و آله و سلم) که خود حبیب خداست، دوستی آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) میزان تعیین کنندهٴ محبوبیت انسان ها نزد خداست و در حدیث دیگر چنین آمد: … و کانَتْ إذا دَخَلَتْ علی النبی(صلی الله علیه و آله و سلم) قامَ إِلیها فَقَبَّلها وَ أَجلَسَها فى مَجلسِهِ[۲]؛ یعنی هر وقتی فاطمه (علیهاالسلام) وارد می شد، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) از جای خود برمی‏خاست و به سوی حضرت زهرا(علیهاالسلام) می رفت و او را می بوسید و به جای خود می‏ نشاند. نکتهٴ مهمّ آن است که درحدیث مزبور نیامد «قامَ لَها» بلکه چنین می‏گوید: «قام اِلیها»، میان این دو تعبیر فرق عمیقی است.

او اذعان می دارد: چنین انسان کامل مظهر مِهر و قهر خداوند می شود که رضای او بمنزلهٴ رضای پیامبر گرامی(صلی الله علیه و آله و سلم) و در نتیجه به مثابهٴ رضای خداوند است و غضب او به منزلهٴ غضب رسول مکرّم (صلی الله علیه و آله و سلم) و در نتیجه به مثابه خشم خدای سبحان خواهد بود.

آیت الله جوادی آملی همچنین در بیان رسالت زنان در جامعه اسلامی بیان می کند: رسالت زنان گرانقدر جامعهٴ برین آن است که هم علوم اسلامی را فرا گیرند و هم در نشر آن کوشا باشند تا اصالت مادری را همتای اصول دیگر پاسداری کنند و عواطف پاک را که از بهترین ودایع الهی نسبت به زن است، از هوس مداری سالم نگه دارند و نیازهای مربوط به خویش را با دست توانمند خود برطرف کنند، تا تماس با نامحرم و ارتباط با بیگانه لازم نیاید. حضور زنان در انقلاب و دفاع مقدس، سند گویای شایستگی زن برای شرکت در مجامع مذهبی، سیاسی، اجتماعی است. شاید به همین مناسبت امام صادق(علیه ‏السلام) فرموده اند: اَکثرُ الخیر فی النساء[۳]؛ یعنی بیشترین خیرها در زنان است. پرهیز از تجمّل‏گرایی و اشتیاق به ساده‏ زیستن، ایثار مستمندان و محرومان فضیلت اخلاقی زنانِ وارسته است که نه تنها آن ها را از لَوث هجوم فرهنگِ مبتذل پاک نگه می دارد، بلکه مردان را هم از آلودگی می رهاند.

او به گستره تاثیر زن با فضیلت در ابعاد مختلف، اشاره کرده و اظهار می دارد: تأثیر زنِ آگاهِ با فضلیت در محدودهٴ خانواده یا محل کار خلاصه نمی‏ شود، بلکه در تمام شئون جامعه جلوه می کند؛ انتظار می رود زنان هوشمند مسلمان در فراگیری علوم اسلامی قصور نکنند و از تهذیب روح غفلت نورزند و در تربیت فرزندان صالح ساعی باشند و در همسرداری ساده ‏زیستن را رعایت کنند و در تمام صحنه‏ های لازم سیاسی و اجتماعی که مایهٴ تقویت نظام اسلامی است، در کمال عفاف و حجاب حاضر باشند، تا به خاندان عصمت و طهارت(علیهم ‏السلام) اقتدا کرده و به اسوهٴ همهٴ انسان های صالح یعنی حضرت فاطمه (علیهاالسلام) و زینب (علیهاالسلام) تأسّی کرده باشند.

پاورقی:

[۱]  ـ جامع الاصول، ج ۹، ص ۱۲۵.

[۲]  ـ همان، ص ۱۳۱؛ بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۷۱، روایت ۳۸.

[۳]  ـ من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۳۸۵.