مداح باید عابد و پرهیزگار باشد/ چهار ساله بودم که مداحی را شروع کردم

وارث: از زمان تشکیل بسیج شاهد هستیم که بسیجیان همواره در عرصه های مختلف پله های ترقی را پیموده اند اما شاید رسانه ها کمتر به موفقیت های ایشان به عنوان ایرانیان مسلمان موفق پرداخته باشند. بسیج پرس بر خود واجب دانسته است تا گوشه هایی از موفقیت های برخی از بسیجیان را در عرصه های مختلف فرهنگی، ورزشی، علمی و ... شناسایی و معرفی کند. از این رو، این بار به گفتگو با مهدی فاطمی، یکی از مداحان اهل بیت نشستیم تا از دغدغه های روزهای کودکی تا اندیشه های امروزش را جویا شویم. آن چه می خوانید شرح این گفتگو است:

چه طور شد که وارد کار مداحی شدید؟

مداحی در خانواده ما سابقه طولانی دارد. پدربزرگ، پدر، عمو حتی پسر عمو های بنده همیشه به عنوان ستایش گر اهل بیت مشغول انجام وظیفه بودند. اما به طور ویژه پدرم الگوی من بود. مادرم هم مشوق اصلی من بود و حتی بیشتر از پدرم ایراد هایم را گوشزد می کرد. در واقع اعضای خانواده ما یک جامعه مداحی کوچک تشکیل داده است. کسانی که از طفولیت در خانواده های مذهبی بزرگ می شوند با ماجرای کربلا و عاشورا آشنا هستند و به طبع به این موضوع علاقه مند می شوند و به این عرصه گرایش بیشتری نشان می دهند و مشغول فعالیت می کنند. من هم از چهار- پنج سالگی شروع به مداحی کردم. یادم می آید در سن شش سالگی در مجمع الذاکرین تهران که در آن زمان شنبه صبح ها برگزار می شد خدمت مرحوم حاج عزیز الله مبارکی که از ایشان به عنوان چهره شاخص و صداهای ماندگار مداحی یاد می شود رسیدم و در محضر ایشان خواندم. ایشان به من یک شال مشکی به عنوان نوکر دادند.

این روند ادامه داشت تا سن هفت - هشت سالگی. تا این که مرحوم حاج علی نکویی که 30 سال خادم حرم حضرت رقیه (س) بود و از مداحان بنام تهران بودند از پدرم اجازه خواستند که در ایام فاطمیه چند روز با ایشان به مجلس بروم از آن به بعد بود که من اولین روضه رسمی خودم که روضه حضرت زهرا(س) بود را خواندم.

بعد ها با پدرم به حسینیه ای در خیابان ارج که آیت الله مهدوی کنی آن را افتتاح کرده بودند و کلنگ آن توسط شهید بهشتی خورده بود می رفتیم. شهرت این حسینیه از آنجایی شروع شد که بعد از این که آیت الله مهدوی کنی آنجا را افتتاح کردند. شیخ حسین انصاریان دهه های دوم صفر را به آنجا می آمدند و در آنجا سخنرانی می کردند و مداحانی مثل حاج آقا صادقی، حاج آقا رمضانپور، آقای عرب سرخی و ... در آنجا مداحی می کردند و بنده هم در آنجا کسب فیض می کردم.

در دوران مدرسه هم درس می خواندم و هم در امور ستایشگری  فعالیت می کردم. کم کم احساس کردم که می توانم شعر هم بگویم و به سمت و سوی شعر و شاعری هم گرایش پیدا کردم.

گرایش و تمایل شما بیشتر به شاعری است یا مداحی؟

گرایش من بیشتر به سمت مداحی است اما از روی احتیاج احساس کردم که باید شعر هم بگویم. مداحان معروف معمولا شاعران زیادی در اطرافشان دارند. اما من برای مداحی باید از اشعاری که سالهای قبل خوانده شده بود را می خواندم. این اشعار تکراری می شد و مخاطب نمی پسندید. از این رو احساس می کردم که نیاز است که من شعر تازه ای را به مستمع ارائه دهم. به همین خاطر از سبک ها و اشعار تقلیدی شروع کردم تا اینکه توانستم مستقلا شعر بگویم.

در زمینه آموزش مداحی چه فعالیت هایی دارید؟

در یکی از سایت ها قسمتی را به عنوان آموزش مداحی راه اندازی کردیم و همچنین طرحی را به عنوان آموزش مداحی در شهرستان ها، راه اندازی کردیم. این کار در قشم و به همت رئیس هیئت رزمندگان این جزیزه به طور ویژه انجام می شود.

این کلاس ها از کلاسهای دیگر مداحی متمایز  است. شاگردان حداقل باید یک سال در حوزه تحصیل کرده باشند. ما در آنجا قریب به صد طلبه مداح تربیت کردیم. این در حالی است که بیشتر مردم قشم اهل تسنن هستند. در حال حاضر نیز در تهران با کمک شهرداری منطقه 7 و منطقه 11 کلاس های مداحی را برگزار می کنیم.

در حال حاضر معاون هماهنگی و برنامه ریزی خانه مداحان هستید. درباره فعالیت های خانه مداحان بفرمایید.

خانه ی مداحان اصلی ترین تشکلی است که عهده دار امر مداحی است چرا که در هیئت مدیره مداحانی از کهن سال ترین مداحان و شاعران خوب کشور و اساتید برجسته مداحی تا افرادی با مدرک تحصیلی دکتری و حتی معاون فرهنگی اجتماعی شهری تهران را داریم. این نهاد به دستور مقام معظم رهبری فعالیت خودش را آغاز کرده است. از این روز امکانات، زیر ساخت و دانش و آگاهی لازم را دارند.

از طرف دیگر پیگیری امور مداحان در جایی مانند کانون مداحان که زیر مجموعه سازمان تبلیغات اسلامی است، مستلزم اجرای روند اداری است و از این رو مداحان استقبال مناسبی از این روند نمی کنند.  مداحی یک امر دولتی و حکومتی نیست برخاسته از علائق و جوشش های درونی خود مردم است پس بنابراین هیئت نباید دولتی باشد. خانه ی مداحان نهادی بینابیین است.

خانه ی مداحان طبق دستور مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه باید نهادی متولی امر مداحی باشد و مداحان را هم از لحاظ آموزش هم از لحاظ اموری اعم از بیمه و نیز برگزاری گردهمایی ها پشتیبانی کند ایجاد شد.  همایش سراسری مداحان در برج میلاد و همچنین تجلیل از پیرغلامان از دستاوردهای خانه ی مداحان بود.

خانه مداحان مدتی است که به این نتیجه رسیده است که باید مرکزی عهده دار برنامه ریزی و هماهنگی دستگاه های مختلف با خانه ی مداحان باشد. از این رو معاونت هماهنگی و برنامه ریزی راه اندازی شد. به عنوان مثال بخشی از کارهای معاونت آموزش از معاونت هماهنگی برنامه ریزی شروع می شود. ما از ره آورد همین معاونت توانستیم آموزش مداحان بهشت زهرا را پیگیر شویم. هماهنگی بین دستگاه های مختلف، نهاد ها و ارگان ها برای برگزاری همایش ها، کلاس های آموزشی و تهیه ملزوماتی که برای پیشبرد اهداف خانه ی مداحان لازم است از جمله وظایف این معاونت است.

درباره دانشگاه مداحی توضیحی بفرمایید.

در خانه مداحان کارگروهی برای تاسیس دانشگاه مداحی داشتیم. الحمدالله امروز تمام زیر ساخت های این دانشگاه انجام شده و فقط تائیدیه ی وزارت علوم باقی مانده است.

جایگاه مداحان را در نزد افکار عمومی جامعه چگونه می بینید؟

جایگاه مداحان به واسطه ی نوکری ابا عبدالله، جایگاه بسیار بالایی است. مردم ما غالبا شیعه هستند و علاقه ی دینی و مذهبی دارند. بیشتر ایرانی ها اعتقادی راسخ به اهل بیت عصمت و طهارت دارند و دنبال کسی هستند که آن ها را به اهل بیت نزدیک تر کند. دو قشر از افرادی که می توانند چنین کنند به این ترتیب است: قشر اول علما، وعاظ، خطبا و مراجع که همگی در غالب شاگردان امام صادق (ع) هستند و بخشی دیگر ستایشگران اهل بیت و مداحان. به عبارتی مردم ما روحانیت و مداحان را به عنوان وسایلی برای نزدیک شدن به خدا و اهل بیت شناخته اند. این موضوع باعث علاقه ی وافر مردم به شخص مداح می شود. از طرف دیگر کسی که محبت اهل بیت را داشته باشد و نماز اول وقت و تشرع را رعایت می کند مسلما در دل ها جا پیدا می کند. وعده ی خداست که هرکسی که اطاعت من را کند در دل ها جا دارد. لازمه ی این که یک مداح حرفش تاثیر گذار باشد این است که فرد عابد و پرهیزگاری باشد. اهل قرآن، حدیث و روایات باشد و نماز اول وقتش را به جا آورد. کسی که این گونه شد در دل مردم می نشید و جایگاه ویژه ای دارد.

به نظر شما مداحی شغل است؟

من به شخصه معتقد هستم که مداحی یک شغل نیست یک عشق است و این عشق در قلب مردم ایران نهادینه شده است. مردم ما چون مردم ارزشی هستند خودشان خودجوش و به صورت یک ان جی او به دنبال مطلوبات مورد نظر امر ستایشگری هستند. نمونه بارز آن تشکیل جامعه الذاکرین ها است که در شمال، شرق و غرب تهران و نیز در شهرستان ری در حال فعالیت هستند.

مشکلات اصلی مداحان در حال حاضر چیست؟

بخش دیگر هم بخش تحصیل و آموزش مداحان هست که آن هم می تواند با کمک نهادهای متولی امر مداحی رفع شود. یک مداح برای اینکه بتواند به سطح کیفی خودش برسد لازم است که یه سری وسایل و ابزارهایی را در اختیار داشته باشد این ابزار آلات و لوازم با توجه به روزمرگی و مسائل و مشکلات اقتصادی که فعلا در کشور ما است فراهم نخواهد شد. مشکلات اقتصادی و مسکن مداحان حومه تهران که شغلشان در تهران است نیز از جمله مشکلات مداحان است.

منبع: بسیج پرس

/د115