آثار وجودی امام(عج) فقط به ظهور نیست/ هرگز ما را به حال خود رها نمی‌کند

حجت الاسلام «جواد نصرالله‌پور»، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت در سلسله مطالبی در کانال تلگرامی «مهدویت و انتظار» به آموزش مباحث مهدویت می پردازد. در ادامه مشروح بخش نخست از جلسه «فواید و برکات امام غایب(عج)» مرور می شود؛

بیش از هزار سال است که امام دوازدهم(عج) از نظرها غایب شده اند، و ما از دسترسی مستقیم به محضر ایشان بی‌بهره هستیم؛ آیا در این دورانی که امام(ع) دور از دسترس هستند آیا آثار و برکاتی برای مردم دنیا دارند یا نه؟ نمی شد ایشان نزدیک ظهور متولد شوند و این غیبت طولانی را نداشته باشند؟ و ... این قبیل سوالات رسیده از عدم شناخت نسبت به ولی الهی است، جایگاه امام(ع) کجا است؟ آیا همه آثار وجودی امام به ظهور و آشکار بودن وابسته است؟ آیا فقط برای رهبری و پیشوایی مردم جهان امام شده یا برای همه عالم اثر و برکت دارد؟ آیا فقط برای رهبری انتخاب شده است؟

از نظر شیعه و طبق آموزه های قرآن و روایات، امام واسطه فیض خدای متعال به همه مخلوقات و جهان آفرینش است در نظام هستی محور و مدار است و بدون وجود او جن و ملک و حیوان و گیاه هیچ کدام زنده نمی مانند از امام صادق(ع) سوال شد: آیا زمین بدون امام باقی می ماند؟ حضرت(ع) پاسخ دادند؛ زمین لحظه ای بدون امام بماند تمام اهلش را فرو خواهد خورد(بحارالانوار، جلد 1).

امام در راهنمایی مردم به سمت رشد و کمال واسطه است و هر فیض و لطف مادی و معنوی که به انسان ها می رسد واسطه اش امام است چراکه خدای متعال از طریق پیامبران و سپس از طریق اوصیاء و جانشینان انبیاء بشر را هدایت کرده است.

همه موجودات هر چه از فیوضات و عطایای الهی دریافت می کنند از مجرای امام معصوم(ع) در هر زمان است هم اصل وجودشان بواسطه امام است و هم اینکه از دیگر نعمت ها بهره مند می شوند به دلیل وجود امام است؛ در زیارت جامعه کبیره که خود یک دوره امام شناسی است و برخی بزرگان توصیه دارند هر شیعه مومنی باید هفته ای یکبار این زیارت را بخواند و در آن تامل کند، می خوانیم؛ خدا به برکت شما باران رحمت می فرستد و به برکت شما خدای متعال آسمان را روی زمین نگاه داشته است و ...

آثار وجودی امام(عج) فقط به ظهور نیست بلکه امام در این عالم حتی در عصر غیبت سرچشمه حیات همه موجودات و مخلوقات الهی است خدا اینطور اراده کرده امام انسان کامل و واسطه دریافت و فیوضات الهی به پدیده های دیگر باشد و در این مسئله تفاوتی میان امام ظاهر و غایب نیست و همه عالم از آثار وجودی او بهره می گیرند.

جالب آنکه وقت از حضرت ولیعصر(عج) می پرسند درباره اینکه در دوران غیبت چگونه از وجود شما بهره‌مند شویم؟ ایشان در توقیعی شریف فرمودند؛ بهره‌مندی از من در عصر غیبت همچون خورشید در پس ابر است که مردم از آن بهره می گیرند. (احتجاج، جلد 2). علامه مجلسی در بحارالانوار مفصل ذیل این روایت توضیح آورده است.

در دعای عدیله که امام صادق(ع) فرموده اند این دعا را بخوانید تا بی ایمان از دنیا نروید! در این دعا اعتقادمان را به محضر خدا عرضه می داریم تا می رسیم انتهای دعا به امام زمان(عج) که می گوییم خدایا من اعتقاد دارم به برکت وجود امام مهدی(عج)، دنیا باقی است و به برکت وجود او همه دنیا روزی می خورند و آسمان و زمین استوار باقی مانده اند. چنان که اگر خورشید نباشد دنیا یخ می زند و تاریک می شود.

خورشید یک لحظه هم از نورافشانی دست نمی کشد امام مهدی(عج) واسطه دریافت همه نعمت های مادی و معنوی است و هر کس بواسطه لیاقتش از خورشید وجود ایشان بهره می گیرد.

امام زمان(عج) در نامه به شیخ مفید(ره) نوشته اند؛ ما هرگز شما را به حال خودتان رها نکرده ایم و هرگز شما را از یاد نبرده ایم و اگر چنین نبود، دشمنان شما را نابود می کردند و بلایا و مصایب بر زندگی شما نازل می شد لذا آفتاب امام به همه هستی فیض می رساند.

چند نمونه از برکات مرور می شود؛

امیدبخشی؛ امید شاید مهمترین سرمایه زندگی بشر باشد، امید سبب پویایی و تحرک و نشاط است اعتقاد به وجود امام(عج) در عالم شور و نشاط ایجاد می کند شیعه در طول 1400 سال مورد کشتار و جنایت قرار گرفته آنچه که پشتوانه قوی برای ذلت ناپذیری است ریشه در امید به آینده روشن و نزدیک دارد اگر ما همت کنیم نزدیک می شود.

پایداری و حفظ مکتب: هر جامعه ای برای حفظ تشکیلات خود و ادامه راه تا رسیدن به اهداف عالیه، رهبر و پیشوایی می خواهد تا جامعه تحت فرماندهی او حرکت کند، برنامه هایشان را برای آینده مدون کنند یک رهبر فعال حتی اگر ظاهر نباشد، می تواند به جامعه خط و نسبت به انحرافات تذکر دهد ... امام زمان(عج) با آگاهی از همه توطئه ها، اعتقادات شیعه و جامعه شیعه را آگاه و حفظ می کند. در این باره روش های حضرت(عج) متعدد است یکی از فواید دیدارها و تشرفات، همین راه نشان دادن ها توسط حضرت بقیه الله الاعظم(عج) است. علامه مجلسی در بحارالانوار از معجزه حضرت(عج) برای مردم بحرین سخن گفته، نقل می کند؛ فرمانروایی ناصبی (اهل توهین و مذهمت اهل بیت(ع)) بر بحرین حمک می راند وزیرش از او در دشمنی با شیعیان بدتر بود زمانی وزیر اناری را به دست آن فرمانروا داد و گفت: روی این انار به طور طبیعی نوشته شده: لااله الا الله، محمد رسول الله، ابوبکر، عمر، عثمان و علی خلفای رسول الله(ص) ... حاکم گفت این معجزه و دلیل بر بطلان مذهب شیعه است!!

وزیر گفت؛ علمای شیعه را جمع کنیم تا شیعه دست از مذهب خود بکشد، اگر پذیرفتند که هیچ اگر نه سه راه دارند؛ یک دلیل قانع کننده بیاورند، یا جزیه بدهند (پولی که غیرمسلمان به مسلمان می دهد) و یا اینکه مردان‌شان را می کشیم و زنان و فرزندان آنها را به اسیری می گیریم و اموالشان را به غنمیت می بریم!

فرمانروا پذیرفت و همه علمای شیعه را جمع کرد و انار را نشان آنها دادند ... آنها سه روز مهلت گرفتند و 10 نفر از افراد صالح و مخلص را پیدا کردند و از بین آنها سه را برگزیدند و نهایتا به یکی از آنها گفتند: تو امشب به صحرا برو و با امام زمان(عج) گفتگو کن و به حضرت(عج) بگو و استغاثه کن ما چه کنیم؟

چنین شد، اما پاسخی نگرفتند، شب دوم نفر دوم رفت و او نیز پاسخی نگرفت تا اینکه در شب سوم محمدبن عیسی بحرینی به صحرا رفت و مشغول تضرع و استغاثه شد، انتهای شب شنید کسی به او می گوید این چه حالی است که تو داری؟ چرا به بیابان آمده ای؟ این تضرع برای چیست؟

وی عرضه کرد؛ من با امام زمان(عج) کار دارم؛ آن فرد فرمود؛ من صاحب الزمان(عج) هستم، حاجتت را بگو ... محمدبن عیسی گفت اگر تو صاحب الزمانی داستان من را می دانی نیاز به گفتن نیست!

امام زمان(عج) فرمودند؛ می دانم و داستان را بیان کردند ... سپس ادامه دادند؛ در خانه این وزیر ملعون درخت اناری است وقتی تازه بار داده بوده او قالبی درست کرده و این اسامی را نوشته و قالب را روی انار بست حال انار بزرگ شده و این اسامی روی انار شکل گرفته نزد فرمانروا برو و این جریان را بگو حضرت(عج)، حتی جای قالب را هم به او گفتند و فرمودند؛ بگو اگر انار را دو نیم کنید از آن دود و آتش بیرون می آید (این هم خود دلیل بر معجزه است).

چنان کردند و واقعیت آشکار و فرمانروای بحرین شیعه شد و آن وزیر هم به درک واصل شد ... بیان این ماجرا برای آن بود که بدانیم امام مهدی(عج) حافظ شیعه و اعتقادات شیعه هستند اگرچه در غیبت به سر می برند.

خودسازی دیگر برکت امام غایب(عج) است ... خدای متعال در آیه 105 سوره مبارکه توبه می فرماید؛ «وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ ۖ؛ و بگو که هر عمل کنید خدا آن عمل را می‌بیند و هم رسول و مؤمنان بر آن آگاه می‌شوند» مومنان چه کسانی هستند؟ در جلد اول بحارالانوار آمده که منظور از مومنون ائمه(ع) هستند یعنی از پس پرده غیبت هم نظارت دارند و طبق روایات هفته ای دو بار اعمال ما به ایشان عرضه می شود.

این حقیقت و باور به اینکه امام زمان(عج) شاهد و ناظر بر اعمال ما هستند و اعمال ما را می بینند شیعه را وادار به اصلاح اعمال خود می کند تا در محضر امام مهربان(عج) گناه نکند. البته هر اندازه انسان به این اقیانوس خوبی ها و امام خوبی ها توجه داشته باشد، و باور به نظارت ایشان بر اعمال خود داشته باشد مرتکب گناهان نخواهیم شد و این سبب روشنی و زلالی وجود ما می شود.