منظور از این روایت که «قلب انسان مانند گنجشک در نوسان است» چیست؟
وارث: «قلب» از عجایب خلقت است؛ و در معارف دینی دارای جایگاه مهمی است و از جهات مختلف مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مباحث در مورد قلب، تغییر و دگرگونی ان است.[1] از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که ان حضرت این دعا را زیاد بر زبان می‌اورد: «یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک»؛ هنگامی که از حضرت سؤال می‌‌شد، ایا شما نیز از دگرگونی قلب در هراسید؟ می‌‌فرمود: چگونه در امان باشم در حالی‌که قلب بین دو انگشت خداوند است و هر گونه بخواهد ان‌را تغییر می‌دهد. پیامبر(ص) برای بیان دگرگونی دائمی قلب از تشبیه و تمثیل استفاده می‌کردند که یکی از انها تشبیه و تمثیل قلب به گنجشک است که در هر لحظه در تغییر و تحول و از این شاخه به ان شاخه پریدن است.
در همین راستا تمثیل‌های دیگری نیز برای قلب وجود دارد: دیگ در حال جوشیدنی که مواد موجود در ان در حال بالا و پایین رفتن است؛ پری در صحرا که باد او را به این طرف و ان طرف حرکت می‌دهد.
البته این تغییرات لحظه به لحظه قلب‌ها از کارهای عظیم و عجیب خداوند است که به غیر از کسانی که مراقب قلب خود، و نگهبان حالات قلب در ارتباط با خداوند هستند، نمی‌توانند قلب ثابتی داشته باشند.[2]
پی نوشت ها:
[1]. به نظر لغت شناسان به همین جهت (تغییر و تحول دائمی) واژه قلب که به معنای تغییر و تحول است بر ان گذارده شده است. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القران، واژه «قلب».
[2]. ر. ک: مجلسى، محمد باقر، مراه العقول فی شرح اخبار ال الرسول، ج 11، ص277، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1404ق.
منبع: اسلام کوئست
/م.س215