معنای خوش گمانی به خدا

اصل بر این است که باید به هر مسلمانی با نظر خوشبینی نگریست، و نباید به آنان سوء‌ ظن برد، مگر اینکه عملی مشکوک یا رفتاری دو پهلو از او سر بزند.

وقتی  مردم  به همدیگر اعتماد دارند، آسان تر به هدف های بالا خواهند رسید، از این رو امام صادق علیه السلام در سفارشی زیبا می فرمایند:

خُذْ مِنْ حُسْنِ الظَّنِ بِطَرْفٍ تَروحُ به قَلْبُک و یَروحُ به أمرُکَ.(1)

از خوش بینی بهره ای بگیر تا با آن، دلت آرام شود و کارت پیش رود.

دستورات اساسی اسلام دعوت به همین امر می کند و حسن ارتباط مسلمانان با یکدیگر ارج نهاده شده است.

قر آن کریم مى فرمايد:

يَاأَيهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِّنَ الظنِّ إِنَّ بَعْض الظنِّ إِثْمٌ (2)

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از بسيارى از گمان ها بپرهيزيد كه پاره اى از گمان ها گناه است.

لَّوْ لا إِذْ سمِعْتُمُوهُ ظنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنات بِأَنفُسِهِمْ خَيراً(3)

چرا هنگامى كه آن (بهتان) را شنيديد، مردان و زنان مؤمن گمان نيك به خود نبردند و نگفتند: اين بهتانى آشكار است؟

خوشبینی به خداوند، از منظری دیگر

البته مقصود از خوش بینی و حسن ظن به خدا آن نیست که آدمی دست به هر گناهی بزند و پس از آن، در پی توبه و استغفار و اصلاح خود نیز نباشد و با این حال به پاداش الهی و آمرزش گناهان خویش امید داشته باشد. چنین اندیشه ای جز نادانی و فریب خود نیست.

مقصود از خوش بینی آن است که بندگان، گمان شان به پروردگار آن باشد که او عبادت ها، دعاها، توبه ها و دیگر کارهای ایشان را که بی شک، با کاستی های فراوان نیز همراه است، همگی را از سرِ فضل و کرم خویش می پذیرد.

امام صادق علیه السلام می فرماید: « خوش گمانی به خدا، این است که جز به خدا امید نداشته باشی و جز از گناهانت نترسی».

بنابراین مسلمانان بايد رفتارهاى برادران خود را حمل بر صحت و درستى كنند و آن ها را نادرست و فاسد نشمارند و به يك ديگر سوءظن نداشته باشند و اين روش دقيق اسلام است.

_{پی نوشتها:}

_{1- میزان الحکمه، جلد ششم}

_{2- حجرات (49) آيه 12}

_{3- نور(24) آيه 12}

  /1102001307