حجت الاسلام میرباقری : چقدر خدا در زندگی ما پررنگ است؟

توکل به خدا

مرحوم علامه مجلسی رحمت الله علیه در کتاب بحارالانوار این حدیث را آورده است: قالَ الإمام الجواد علیه السلام: «كَیْفَ یُضَیَّعُ مَنِ اللهُ كافِلُهُ، وَكَیْفَ یَنْجُو مَنِ الله طالِبُهُ، وَ مَنِ انْقَطَعَ إلی غَیْرِاللهِ وَ كَّلَهُ اللهُ إلَیْهِ.»¹چگونه گمراه و درمانده خواهد شد كسی كه خداوند سَرپرست و متكفّل اوست. کسی که خدا پشت و پناهش باشد چگونه ضایع می گردد؟ بنی العباس و بنی امیه همه دست به دست هم دادند که نام امیرالمومنین علیه السلام را محو کنند. ولی نام حضرت باقی ماند زیرا خداوند کفیل علی علیه السلام شد. تمام منابر بنی امیه لعن علی بن ابیطالب علیه السلام را می کردند اما آنچه ایشان را بالا آورد خداوند بود.

یک پیرمرد سیدی در نجف از خانه اش به حرم امیرالمومنین علیه السلام می آمد درسی می گفت اما همان سید به ایران می آید و دنیا روی انگشت اشاره او می چرخد. اگر خدا بخواهد، تو را بالا می برد. اگر خدا بخواهد تو بالا نروی و همه دنیا برای بالا رفتن تو تبلیغ کنند، تا خدا نخواهد بالا نمی روی. این کلام جواد الائمه علیه السلام می باشد. چقدر خدا در زندگی ما پررنگ است؟ می فرمایند تو با خدا باش، من اداره ات می کنم. چگونه ضایع می شود کسی که خداوند ضمانت زندگی اش را کرده است و فرمود: چگونه نجات پیدا می کند کسی که خداوند در تعقیب او است. چه کسی توانسته است از دایره حکومتی خداوند رهایی پیدا کند؟ مگر کسی می تواند از خداوند فرار کند؟ وای از وقتی که خداوند بخواهد آبروی کسی را ببرد و رسوایش کند. خوشا به حال آنها که می فهمند هر جایی که هستند در حیطه او هستند. چگونه کسی که خداوند به دنبالش است نجات پیدا می کند. مورد سوم می فرمایند: اگر کسی از خداوند جدا شد و به سمت غیر خدا رفت، خدا هم او را به خودش واگذار می کند. خدا با ما است که گره های زندگیمان باز می شود. حضرت می فرمایند: اگر از خدا بودی و به سمت غیر خدا رفتی، خدا هم می گوید: اگر دیگران شهرت تو را درست کرده اند، به سمت همان ها برو و دیگر به ما کاری نداشته باش. انسانی که به خودش واگذار شد، بیچاره است. زبیر² سیف الاسلام بود و پانزده سالش بود که اسلام آورد. در زندگی اش نشانه عدم نفاق مصرح بوده است. چون بعد از رحلت رسول گرامی اسلام یکی از کسانی که پشت در خانه پیامبر صلی الله علیه و آله آمد زیبر بود. یکی از کسانی که شمشیر به حمایت علی علیه السلام در آورد زبیر بوده است. اما چه می شود که زبیر بیچاره می شود؟ یکی از عواملش فرزندش بود. زبیر به فرمایش امام علی علیه السلام عامل گمراهی فرزندش بود. همیشه انحراف و گمراهی یک شبه رخ نمی دهد. همیشه زاویه ما با اعتقادات و دینمان یک روزه تغییر نمی کند. انحراف اعتقادی ذره ذره اتفاق می افتد. فرمود: «مَنِ انْقَطَعَ إلی غَیْرِاللهِ وَ كَّلَهُ اللهُ إلَیْهِ.» خدا او را به خودش واگذار می کند. مورد چهارم می فرمایند: «من عمل علي غير علم کان ما يفسده اکثر مما يصلح» کسي که بدون علم عملی را انجام دهد، فسادش بيشتر از اصلاحش است و آنچه را افساد مي‏کند، بيشتر از چيزي است که اصلاح مي‏کند.

علم نداشتن و دامن زدن به اختلافات

امام جواد علیه السلام در جای دیگر می فرمایند: « لو سکت الجاهل ما اختلف الناس»³ اگر جاهل سکوت می کرد، مردم اختلاف نمی کردند. (سبب بسیاری از اختلافات، سخنهای ناآگاهانه است.) در روایات هم دارد که می فرمایند: جاهل را نمی بینی مگر اینکه یا در حال افراط است یا در حال تفریط. اصلاحش به مراتب کم تر از تخریبش است، چون نسبت به آن کار دانش لازم را ندارد و کار را خراب می کند. اگر در یک کار تخصص و دانش نداشتیم، تحلیلش نکنیم. اگر کار را بر اساس دانش و علمش انجام ندادی افسادت از اصلاحت بیشتر است.

خبر ندادن از چیزی که از آن اطمینان نداریم

روایت دوم می فرماید: «إِظْهارُ الشَّىْءِ قَبْلَ أَنْ يُسْتَحْكَمَ مَفْسَدَةٌ لَهُ»⁴ چیزی که هنوز استحکام لازم را پیدا نکرده است را افشا نکن و خبرش را به دیگران نده. در زندگی اجتماعی مان شایع است که قبل از مشخص شدن آن را رسانه ای می کنیم. مثلا یک جایی کاری پیدا کرده ایم و تا وقتی معلوم نشده است که مشغول می شویم یا نه آن را به همه می رسانیم. بعد یا از کار خوشت نمی آید یا آنجا تو را قبول نکردند و دیگران سراغ آن کار را می گیرند و مجبور می شوی دروغی بگویی یا حرف ناروایی بزنی و حساب و کتابی بخواهی پس بدهی. گاهی خودت وسط کار از کار پشیمان می شوی ولی وقتی به همه می گوییم باید پاسخگو باشیم. گاهی عنوان کردن چیزی دشمنانی دارد و باعث می شوند آن کار نتیجه ای ندهد. امام جواد علیه السلام می فرمایند: اظهار کاری که هنوز به نتیجه ای نرسیده است موجب فساد آن می شود.

/1102101304

پی نوشت:

1.    

بحار، جلد 1، صفحه 208.

2.    

زبیر بن عوام بن خویلد ملقب به ابو عبدالله قرشی اسدی، از مهمترین صحابه محمد است و از سوی محمد ملقب به حواری وی گردید و جزو ۱۰ تنی است که محمد به آنها بهشت را وعده داد. وی همچنین جزو شورایی است که عمر در هنگامی که در بستر مرگ بود تشکیل داد. ریشه نام زبیر از کلمه زبر، طی البئر بالحجاره گرفته شده که به معنای چاه سنگ یا مرد قوی است.

3.    

بحار الانوار، ج 75، ص 81

4.    

تحف العقول ، ص 457 .