یک منبری چگونه کودکان را جذب کند؟

وارث:حجت الاسلام محمد حسن راستگو، بنیان گذارطرح تربیت مربی کودک ونوجوان حوزه علمیه، فردی است که سال‌ها با بیان ساده و جذاب خود کودکان و نوجوانان بسیاری را به مفاهیم دینی جذب کرده است، وی راهکارهایی را برای حضور موثر نوجوانان در مساجد و وظیفه نهادهایی مانند آموزش و پرورش و صدا وسیما در این مورد بیان کرد.

راستگو با بیان اینکه مسجد دو بعد فیزیکی و معنوی دارد، اظهار کرد: اگر فضای فیزیکی مسجد را ارتقا بدهیم گام موثری در جذب نوجوان‌ها به مساجد برداشته‌ایم. اگر فضای فیزیکی مسجد را درست کنیم نیمی از راه را پیمودیم و وسیله جذب جوانان و نوجوانان به مسجد را فراهم کردیم. در واقع افراد در درجه اول از همین فضای ظاهری مسجد عبور می‌کنند و سپس وارد فضای معنوی مسجد می‌شوند. به همین جهت اولین اقدامی که باید انجام بدهیم این است که به زیبا سازی مسجد اقدام کنیم. به عنوان مثال فضای مسجد باید معطر و محیط آن نور کافی داشته باشد. روحانی مسجد باید ظاهری آراسته و لباس تمیز به تن داشته باشد.

وی در ادامه به چگونگی نوع برخورد با نوجوانان در خانه‌های خدا پرداخت و تصریح کرد: کسانی که در مساجد اموری را بر عهده دارند اگر با ملایمت با نوجوانان برخورد کنند در جذب نوجوانان به مسجد موثر واقع می‌شوند. امام جماعت و فردی که تکبیر می‌گوید اگر صدای خوب و رسایی داشته باشد؛ بدون شک همه این ویژگی‌ها در جذب نوجوانان به مسجد می‌تواند موثر باشد. تصور کنید یک دانش آموزی که وارد مسجد شده و با دوستش در حال حرف زدن است و یک نفر از نمازگزاران که ۳۰  سال کار اداری انجام داده و خسته و فرسوده شده است، با عصبانیت سراین دو داد بزند، به طور طبیعی این دو نفر نه تنها جذب مسجد نمی‌شوند بلکه از مسجد زده می‌شوند.

مبدع طرح‌های خلاقانه دینی ویژه کودکان و نوجوانان حتی تنوع در خواندن دعا را از جمله لازمه‌های جذابیت مساجد برای فرزندانمان برشمرد و بیان کرد: وقتی‌که در مسجد برای خواندن دعا از تنوع بهره گرفته نمی‌شود؛ موجب می‌شود تا فردی که در مسجد حضور دارد، برای تمام شدن آن دعا لحظه شماری کند. اگر خواندن دعا با ترجمه آیات و مثال زدن شعر در خصوص آیات دعا همراه شود، جوانان بهتر به آن دعا گوش می‌دهند. اگر نوجونان در خواندن دعا مشارکت داده شوند و روحانی در خواندن دعا به حضار کمک کند، این شیوه کار می‌تواند در جذب نوجوان‌ها به مسجد مفید واقع شود.

نقش هئیت امنای مسجد در جذب نوجوانان نکته‌ دیگری بود که راستگو به آن اشاره کرد و بیان کرد: هیئت امنا در این زمینه به تنهایی نمی‌توانند موثر واقع شوند. بلکه باید با دو یا سه نهاد دیگر هماهنگ شوند؛ تا بتوانند کار خود را به درستی انجام دهند. اگر نهاد خانواده با مسجد هماهنگ شود، ما شاهد اتفاقات خوبی در جذب نوجوان به مسجد خواهیم بود. مثلا اگر مدرسه‌ای در حال برگزاری مسابقه است، مسئولان آن مدرسه می‌توانند در مسجد جوایز آن مسابقه را به دانش‌آموزان اهدا کنند. در این صورت بچه‌ها می توانند از دست مدیر مدرسه یا امام جماعت آن مسجد جوایز خود را دریافت کنند. اینها مواردی است که اگر رعایت شود، در جذب نوجوانان به مسجد بسیار موثر واقع خواهد شد. همین‌که بچه‌ها آمدند و در مسجد جایزه خود را دریافت کردند؛ همان جا امام جماعت مساجد و هئیت امنا می‌توانند نسبت به جذب نوجوانان به مسجد اقدام کند. هئیت امنا می‌تواند در جهت تهیه جوایز و اختصاص دادن فضای مناسب برای کلاس‌های آموزنده و رسیدگی به درخواست‌های بچه‌ها تهیه و تدارک ببیند.

حجت‌الاسلام راستگو افزود: من پیشنهاد می‌کنم که در مسجد فضایی را برای ورزش جوانان و نوجوانان اختصای دهند. اکنون خیلی از مساجد سالن اجتماعات دارند و از آن فقط برای مجالس ترحیم استفاده می‌کنند؛ در حالیکه می‌توان از آن برای برنامه‌های ورزشی هم استفاده شود.

وی با تاکید بر این‌که تا زمانی که والدین خودشان در مساجد حضور نیابند نمی‌توانند کودکان و نوجوانان را به حضور در مساجد تشویق کنند، گفت: خانواده‌ها اول باید خودشان در مساجد حضور پیدا کنند؛ زمانی که من خود در خانه بنشینم و به مسجد نروم؛ جوان یا نوجوان من هم در مسجد حضور نمی‌یابد. اگر پدر و مادرها با مسجد دمخور شوند، تا حدود زیادی به سوق دادن نوجوانان به مسجد کمک می کنند. ولی باید به این مسئله توجه کرد که نحوه برخورد با جوانها و نوجوانان در جذب آنها به مسجد از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر در دهه ایام فاطمیه یا یک ایام شاد، قرار است یک منبری به روی منبر برود، بهتر است با هماهنگی امام جماعت مسائلی را بر روی منبر مطرح کند که به درد بچه ها بخورد. یک منبری برای جذب کوچکترها به مساجد، می تواند وسط منبر برای بچه‌ها قصه بگوید و یا سوالی را از بچه ها بپرسد و به فردی که پاسخ درست را می‌دهد جایزه بدهد.

این چهره نام‌آشنای حوزه تبلیغ، سازمان صدا وسیما را مهمترین نهادی دانست که می تواند با اختصاص دادن بخشی از اخبار به فعالیت‌های فرهنگی نوجوانان در مساجد، در جذب نوجوانان به مساجد کمک کند و عنوان کرد: صداوسیما هر چند وقت یکبار می‌تواند از طریق رادیو و تلویزیون کارهای فرهنگی که توسط نوجوانان در مسجد در حال وقوع است را در قالب یک گزارش پخش کند. این کار موجب تشویق نوجوانان می‌شود.