شرح دعای سحر|منت الهی با افاضه وجود بر موجودات

«دعای سحر» یکی از دعاهای عظیم‌الشأنی است که از امام رضا علیه‌السلام روایت شده و آن حضرت فرموده است: این دعا، دعایی است که امام باقر علیه‌السلام در سحرهای ماه رمضان می‌خواند. در عین حال یکی از آثار فاخر و ارزشمند امام خمینی (ره) «شرح دعای سحر» است.

نکات مهم فراز نوزدهم از این دعای شریف را می‌خوانیم:

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ مَنِّكَ بِأَ قْدَمِهِ وَكُلُّ مَنِّكَ قَدِیمٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِمَنِّكَ كُلِّهِ

پروردگارا، از تو درخواست می‌کنم به قدیم‌ترین احسانت حال آن که همه احسان‌های تو قدیم است. بارالها، از تو به همه احسانت درخواست می‌کنم.

• این فقره از دعا، بهترین شاهد مطلبی است که پیشوایان حکمت متعالیه و صاحبدلان اهل معرفت بدان اعتقاد دارند و آن این که فیض حق تعالی قدیم است.
• خدای تعالی با افاضه وجود بر موجودات بر آن‌ها منت گذاشته و منت او همان وجود منبسط است که بر هیاکل ممکنات گسترانیده.
• بنابراین، حدوث و تغیّر و نابودی و پوسیدگی و هلاکت از خواص طبیعی ماهیات و سرشت ممکنات و سرای مادی و درخت هیولای تاریک و خبیث است. در مقابل نیز ثبات، قدمت، استقلال، تمام بودن، بی‌نیازی و وجوب از اقتضائات عالم قضای الهی و سایه نورانی ربانی است که هیچ تغیر، پوسیدگی، نابودی و اضمحلالی در آن وجود ندارد.
• البته، ایمان به این حقایق با مجادله‌های کلامی و براهین فلسفی ممکن‌ نیست. بلکه به قریحه‌ای لطیف و صفای باطن نیازمند است که با سختی کشیدن‌ و خلوت گزیدن حاصل می‌شود.
• به اعتبار رابطه خاصی که بین هر موجودی با خالقش برقرار است، همه این فیض‌ها قدیم‌اند و از این رو فرموده: « وکل منّک قدیم».