پاسخ به سئوالی درباره کیفیت آفرینش حوا

قرآن کریم می فرماید: یاأَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِى خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْس وَاحِدَة وَ خَلَقَ مِنْهَا زَوجَهَا وَ بَثَّ مِنْهُمَا رِجالاً کَثِیراً و نِساءً....[1] اى مردم از مخالفت با پروردگارتان بپرهیزید; خدایى که شمار را از یک فرد آفرید و همسر او را نیز از جنس او آفرید و از آن دو، مردان و زنان فراوانى را (در روى زمین) پخش کرد.

 
در این آیه لفظ «من» در جمله (خَلَقَ مِنْهَا) براى بیان جنس است; یعنى همسر آدم را نیز از جنس او آفریدیم و شجره تمام انسانهاى روى زمین به یک مرد و زن مى رسند که آن دو نیز متماثل بوده و از خاک آفریده شده اند. با توجه به عطف همسر آدم به او، کیفیت آفرینش و مراحل آن نیز مانند آدم خواهد بود. هدف آیه مبارزه با تبعیضهاست; زیرا تمام افراد انسان زاده یک مرد و زن متماثل مى باشند و برخى را بر برخى دیگر امتیازى نیست.

گاهى لفظ یاد شده را به معناى تبعیض و جزئیت گرفته اند و آن را چنین تفسیر کرده اند که: همسر آدم از جزیى از اجزاى آدم آفریده شده است و برخى از روایات غیر معتبر را که مى گوید: خدا حوا را از دنده آدم آفرید، بر این مطلب گواه گرفته اند.

این تفسیر از دو نظر بى پایه است: 1. در آیاتى که پیرامون آفرینش همسران مطلق انسانها سخن گفته شده، نظیر این جمله به کار رفته چنانکه مى فرماید: وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا [2] [3] از نشانه هاى اوست که از نوع شما، همسرانى آفریده که با تمایل به آنها آرامش پیدا کنید. بنابر این کیفیت آفرینش همسران ما و همسر آدم یکسان بوده و تفاوتى میان آن دو نیست.

 
2. آفرینش همسر آدم از دنده هاى او، در تورات آمده [4] و این نوع روایات ساخته و پرداخته علماى یهود است که وارد احادیث اسلامى گردیده است و در پاره اى از روایات ما، چنین آفرینشى به شدت تکذیب شده است [5].