حجت الاسلام علوی تهرانی: چند نکته درباره اثرات حب دنیا

در ادامه متن سخنرانی حجت الاسلام علوی تهرانی را می‌ خوانید:

بحث در مورد سومین آفت که مهم ترین آفت از آفات دنیاست و همان مساله حب دنیاست رسید به آنجا که اگر قلبی دچار حب دنیا شد، چه زیان هایی به صاحبش می رساند.

یکی از زیان ها اینست که صاحب حب دنیا دچار بلیۀ طمع است. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرموده اند: "حَرامٌ عَلى كُلِّ قَلْبٍ يُحِبُّ الدُّنْيا انْ يُفارِقَهُ الطَّمَعُ" «طمع از دلی که دچار حب دنیا شده است، هرگز جدا نمی شود.»

و همچنین فرموده اند: "لا تزال نفس ابن آدم شابة فى طلب الدنيا وإن التفت ترقوتاه من الكبر" آدمیزاد در طلب دنیا مثل جوانها عمل می کند اگرچه دو استخوان ترقوه اش از پیری به هم نزدیک شده باشد. این خسیسۀ طمع است.

نهمین بلیه از آثار زیان بار حب دنیا، غفلت است. قرآن می فرماید: "و لاتکن من الغافرین". در بحث های سلوکی گفته می شود، اولین گام سلوک(در روایات مختلف آمده است 10 یا 15 یا 100 منزلگه سلوک داریم) یقض است؛ یعنی بیداری، که در مقابل غفلت است. حب دنیا و شیطان و نفس دشمن زمانی پیروز می شوند که عارضه غفلت ایجاد می شود. چیزی که نمی گذارد ما به یقض برسیم، همان حب دنیاست چون عارضه اش ایجاد غفلت است. رسول الله صلی الله می فرمایند: "ما لي أرى حبّ الدنيا قد غلب على كثير من الناس حتى كأنّ الموت في هذه الدنيا على غيرهم كتب". «چيست كه مي‌بينم محبت دنيا بر بسياري مردم غالب شده گويا كه مرگ براي آنها نيست و براي ديگران مقرر شده است»

دهمین اثر زیان بار دنیا این است که عقل را فاسد می کند. عقلی که باید دنیای ما را درست کند، عقل معاش و عقلی که باید آخرت ما را کسب کند، عقل معاد است. عقل تباه شده نه می تواند درست ادراک کند و نه می تواند درست حکم کند تا نفس ما تدبیر کند.

امام علی علیه السلام فرموده اند: "حب الدنیا یفسد العقل" حب دنیا عقل را خراب می کند و هر دو عقل معاش دنیوی و عقل معاد اخروی را به تباهی می کشاند.

در روایات بیست تا بیست و پنج اثر زیان بار آمده است. ما به گفتن یازده مورد اکتفا می کنیم. اگر کسی دنبال بیشترش است یعنی حب الدنیا دارد. فقط می خواهد بیشتر بشنود. ما همۀ حرف ها را می زنیم و تلاش می کنیم که یک قدم به سوی خدا برداریم. ولی آن یک قدم را برداریم حتما! ما فقط ژست قدم زدن را گرفته ایم. فرمود تو یک قدم بیا من ده قدم می آیم.

یازدهمین اثر زیان بار حب دنیا، باعث کوری قلب است. قلبی که بناست خدابین باشد. ملکوتبین ما قلب ماست. مشاهدات ما به واسطۀ قلب است. اگر کسی بخواهد در نظام خلقت دست خدا را ببیند به واسطه قلب می بیند و اگر بخواهد وجود خدا را حس کند، به واسطه قلبش حس می کند. مشاهده اسماء و صفات حضرت حق به واسطه قلب است. مکاشفات به واسطه قلب است. اگر قلب کور شود از تمام موهبات الهی محروم می شود.  

امام علی علیه السلام فرموده اند: "ارفض الدنیا فان حب الدنیا یعمى و یصم و یبكم و یذل الرقاب" «دنیاپرستی را ترک کن چرا که حب دنیا چشم را کور و گوش را کر و زبان را لال می کند.»

اعیانی که دنیا دارد و انسان فریفتۀ آنها می شود، چند مورد است. یک: حب الکلام. دو: حب الراحة. سه: حب العلو والثروة. چهار: حب النوم. پنج: حب الطعام. شش: حب النساء. هفت: حب الریاسة. 

/الف.ب728