تحت تأثیر حاج اسماعیل دولابی مداح شدم!
وارث: ماه محرم با سوگواری و عزا از 1400 سال پیش تاکنون عجین شده است و بعد از واقعه مصیبت عاشورا مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) تلاش خود را به کار بسته‌اند تا پیام ثارالله را نسل به نسل منتقل کنند. برپایی یازدهمین همایش پیرغلامان حسینی در استان گلستان فرصتی را فراهم آورد که از نزدیک پای سخن این ذاکران سینه‌سوخته بنشینیم و از زبان آنها علت این عشق خروشان به سید و سالار شهیدان را جویا شویم.
«تقی عباسی دولابی» از بچگی پای روضه و مداحی امام حسین (ع) بوده و از مداحان تأثیر گرفته و معتقد است که از دوران انقلاب و فعالیت روحانیت این ارتباط با اهل بیت(ع) بیشتر شده است. او می‌گوید: بعضی دل‌ها گل است ولی دلی که برای امام حسین (ع) باشد، دل زنده است، دل باید زنده باشد، بعضی دل‌ها را این رسانه‌های غرب کشته است، نباید اجازه این کار را بدهیم.
حاج آقا اول خودتان را معرفی کنید؟
- تقی عباسی دولابی از محل قدیمی دولاب تهران هستم. حاج اسماعیل دولابی (عارف مشهور) هم‌محلی ما در تکیه چال دولاب بود.
چند سال است در دستگاه امام حسین(ع) مداحی می‌کنید؟
-من از بچگی به مداحی علاقه داشتم و در مجالس حسینیه تکیه چال شرکت می‌کردم، یک مداحی به نام حاج حسن محمدی دولابی از مداحان معروف تهران -خدا رحمتشان کند- نسبت فامیلی دوری هم با ما داشتند، ما هم از بچگی پامنبری ایشان بودیم و خواندن حاج آقای دولابی هم خیلی بر ما تأثیر داشت. کم کم علاقه به خواندن پیدا کردم و با ایشان در تماس و ارتباط بودم گاهی به منزلش می‌رفتم. این علاقه باعث شد به جمع‌آوری شعر بپردازم و اشعار را در دفترم بنویسم و با سبک‌ها آشنا شوم.
در زمان انقلاب اسلامی این خواندن‌ها در مجالس اوج گرفت و درود بر روح رهبر انقلاب و آیت‌الله خامنه‌ای که همین روحانیت باعث گرایش ما به خوانندگی و مداحی شدند.
پس یک مداح باعث شد که شما مداح بشوید، خودتان برای جوانان چه می‌خوانید و چه کاری می‌کنید؟
-مطلب همان‌هاست که اهل بیت و احادیث و روایت گفتند، بهترین چیز برای نسل جوان امروز تهیه شغل و مسکن و فراهم کردن ازدواج است و در کنار آن قرآن و روایات، اهل بیت(ع) و تاریخ بهترین موعظه است، البته یک مقدار سلیقه هم باید در این میان باشد.
شعرهای بسیاری برای امام حسین (ع) خواندید. خودتان با کدام بیشتر ارتباط گرفتید؟
-یک شعری است از همین برادران دولابی به نام آقای متبحری که الان هم سن بالایی دارند. این شعر را قبل از انقلاب به من دادند و خواندم:
هرکس که به جان خادم دربار حسین است / او در صف اصحاب وفادار حسین است
هرکس که به جان کرد طواف حرم دل / شک نیست که او محرم اسرار حسین است
تنها نه دل ما به غمش گشته گرفتار / هرجا که دلی هست گرفتار حسین است
دانی که چرا کعبه ز غم گشته سیه پوش / زیرا حرم و کعبه عزادار حسین است
رنگین شفق از خون علی اصغر او شد / این نقش فداکاری و آثار حسین است
سازند ملائک همه دم سرمه چشمان / هرجا که غبار ره زوار حسین است
فانی شدن و زنده نگه داشتن دین / خود شمه‌ای از پرتو افکار حسین است
شما دلتان زیاد کربلا رفته، خودتان هم کربلا رفته‌اید؟
-بله سه یا چهار مرتبه برای مداحی و دو مرتبه هم خودم صرفاً برای زیارت رفتم.
بار اول چه حسی داشتید و چند سالتان بود؟
-تقریباً چهار یا پنج سال پیش بود. ما کربلا رفتیم ساعت یازده یا دوازده شب یک تعداد جوان دیدم که به سر و سینه خود می‌زنند و از صحن حرم امام حسین (ع) به داخل می‌روند، خیلی منقلب شدم، آنقدر که بغض کردم این جوانان چقدر به امام حسین (ع) علاقه دارند، اینها چه شور و حالی دارند و به سر خود می‌زنند؟
مجالس دیگر و محلمان که می‌رفتم بعضی جاها واقعاً آدم منقلب می‌شود، امام حسین (ع) عالم را تکان داده ما فکر می‌کنیم فقط مردم ایران را منقل کرده است.
هرکه دل دارد، دلداده حسین (ع) است...
-بله بعضی دل‌ها گِل است ولی دلی که برای امام حسین (ع) باشد دل زنده است، دل باید زنده باشد بعضی دل‌ها را این رسانه‌های غرب کشته است. لانه‌های فساد را با ماهواره‌ها به خانه می‌آورند بچه‌ها نگاه می‌کنند باید با امام حسین (ع) زرا گره زد نه با این تلویزیون‌ها و مفاسد غربی دل بچه‌ها را. بچه‌ها را در مسیر امام حسین (ع) بیاورید.
چند فرزند دارید؟
-من سه پسر دارم که پسر کوچکم مجری سیماست و برنامه معارف اجرا می‌کند. پسر بزرگم فوق لیسانس حقوق است و پسر وسطی‌ام هم بازاری است.
پس کدام مداح شدند؟
-هیچ کدام! همین پسر کوچکم علاقه داشت که او هم در بحث قرآن و معارف فعال شد و مسیرش عوض شد، البته من هم اصراری نکردم که راهش را تغییر دهد، او حتی گاهی نوحه‌خوانی هم کرده است.
خودتان چند مداح در اطراف و همسایگی‌تان تربیت کردید؟
-چند تن از رفقا و دوستان در محل بودند که در خواندن ایراداتی داشتند، آنچه ما بلد بودیم به آنها یاد دادیم، البته ما خودمان شاگرد هستیم.
شما خودتان سبک خاصی دارید؟ تهرانی‌ها چه سبکی دارند؟
-بله خب سبک‌ها زیاد است مثلاً برای حضرت رقیه می‌خوانند: ویرانه ما را چراغان کردی امشب/ مثل علی یاد یتیمان کردی امشب/ بابا به قربانت رود/ می‌میرد امشب دخترت/ بابا حسین...
اینها از سبک‌های قدیمی البته نه برای پنجاه سال گذشته بلکه بعد از انقلاب در تهران و بازار مرسوم بوده است:
همه جا کربلاست/ همه جا نینواست/ تو حسین منی/ نور عین منی
این حاج مهدی خرازی خدا رحمتش کند از شاعران نوحه‌سرای بازار تهران بود و سبک‌های قشنگی می‌خواند، ما این نوحه‌ها را آن زمان‌ها تمرین کردیم و برای مردم خواندیم. واقعاً ایشان خیلی از نظر نوحه سرایی به مردم و جامعه مداحی خدمت کردند.
امروز سبک مداحی در تهران با گذشته چه تفاوتی کرده است؟
-سبک‌های قدیم که خیلی خوب بود الان هم بیشتر سبک‌ها خوب است اما برخی یک مقدار سبک شده است و درخور امام حسین (ع) نیست، نه اینکه من این را بگویم، اساتید اعتقاد دارند! سبک باید طوری باشد که مردم را برای امام حسین (ع) جذب کند و در وادی اهل بیت (ع) قرار دهد ولی اگر قرار باشد مسیر در برخی جاها برود که صلاح نیست -اینها البته تا حدودی منع شده- باید جلویش را گرفت، بنابراین مراقب انحراف باشیم.
همایش پیرغلامان چند بار آمدید؟
- دفعه اول است که آمدم.
فکر می کنید حضور این همه پیرغلام برای جوانان و افراد این دور و بر که صدای شما را می‌شنوند، چه تأثیری دارد؟
-جمعیتی که اینجا در امامزاده عبدالله گرگان آمدند، هر کدام سبک خاصی می‌خواندند و این سبک‌های مختلف مردم گلستان را جذب کرده است، البته مراسم از سیما هم که پخش بشود، بیشتر تأثیرگذار است. سبک، شعر و نوحه را خیلی جذاب می‌کند.
با این نفس گرمتان برای امام حسین (ع) و آل‌الله خواند‌ه‌اید، برای ما هم دعا کنید.
-خدا ان‌شاءالله به خاطر محمد و آل محمد عاقبت همه دوستداران امام حسین(ع) را به خیر کند، مخصوصاً جوانان و عزیزان ما را، چرا که هر کس از امام حسین (ع) دور است از خدا دور است، اما آنکه با امام حسین (ع) سروکار دارد با خداست، آنکه او را ندارد دیگر هیچ چیز ندارد.
/ف104