توصیه های امام حسن عسکری(ع) در ثابت‌قدم‌ماندن در دین و مسایل اخلاقی
وی افزود: روزگار حیات امام عسکری (ع) دوره اقتدار بنی‌عباس است و لذا فشارها و مضایقه‌ها نیز در این دوره برخلاف دوره امام صادق (ع) شدیدتر و دشوارتر می‌باشد. از سیره این امام بزرگوار نکات فراوانی قابل برداشت است که برای دوری از پراکنده‌گویی نامه حضرت به علی ابن ابراهیم معروف به ابن بابویه قمی را ملاک قرار داده و نکاتی از این نامه را یادآور می‌شویم.
این محقق و پژوهشگر اسلامی خاطرنشان کرد: مرحوم آیت‌الله میانجی مجموعه نامه‌هایی را که از اهل بیت (ع) خطاب به اصحاب نگاشته شده را جمع‌آوری نموده است که بخش عظیمی از این نامه‌ها مربوط به امام حسن عسگری (ع) می‌باشد. به عبارت دیگر امام حتی در آن شرایط سخت که نمی‌توانستند به صورت مستقیم اصحاب را راهنمایی کنند به شکل مکتوب این کار را انجام می‌دادند از جمله نامه‌ای که به ابن بابویه مرقوم فرموده و در آن نکاتی را متذکر شده‌اند که برای جامعه امروز ما بسیار مفید و درس‌آموز است. برخی از نکات این نامه در رابطه با همنوعان است. حضرت در ابتدا می‌فرمایند «اوصیک بمغفرة الذنوب» البته شخص حضرت در متن نامه تصریح کرده‌اند که این پیام ما را به شیعیان ما برسان یعنی این نامه تنها خطاب به ابن باویه نبوده است بلکه حدیثی می‌باشد که خطاب به او صادر شده و از او خواسته شده است که این مطالب را به دیگران نیز برساند.
علیپور در تبیین و تشریح نکات نامه امام عسکری(ع) به ابن بابویه خاطرنشان کرد: توصیه نخست امام این است که اگر از دیگران خطایی دیدید آن را نادیده بگیرید و این‌گونه نباشید که به دنبال مواخذه و بردن آبروی افراد باشید بلکه سعی کنید خطاهای کوچک اطرافیان را نادیده بگیرید و در ادامه اشاره می‌کنند کذب غیظ و صله رحم داشته باشید. بیشتر مشکلاتی که امروز موجب تنش در جامعه و حتی خانواده‌ها می‌شود مربوط به عدم کنترل نیروی خشم است لذا بسیاری از ائمه (ع) به این موضوع توجه و توصیه کرده‌اند که خشم خود را اگرچه به حق باشد، فرو ببرید.
وی افزود: حضرت در ادامه نامه، صله رحم و دیدن یکدیگر را مورد اشاره قرار می‌دهند؛ این مطلب بخصوص در نزد بزرگان و مراجع ما بسیار مورد تأکید قرار گرفته است به گونه‌ای که حضرت امام (ره) در استفتائات خود به شکلی مکرر در رابطه با این موضوع توصیه کرده‌اند چون سوالات فراوانی از ایشان شده است که برخی همسایگان و اقوام ما افرادی بی‌دین و بی‌تقوا هستند یا محرمات و منکرات را به راحتی مرتکب می‌شوند اما حضرت امام (ره) مکرر سفارش می‌کنند که شما به هیچ عنوان حق قطع رحم ندارید چرا که این مسئله یعنی قطع رحم عواقب بسیار شدید معنوی و اخروی دارد یعنی حضرت امام تصریح می‌کنند که شما اگر می‌توانید این افراد را هدایت کنید و اگر نمی‌توانید قطع رحم نکنید و رفت و آمد را ادامه دهید چرا که این موضوع در دین اسلام بسیار مورد تاکید و سفارش می‌باشد.
عضو هيئـت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي در ادامه بیان فرازهای مختلف نامه امام عسکری (ع) گفت: حضرت در ادامه این نامه به رعایت مواسات در میان اطرافیان توجه می‌دهند و توصیه می‌کنند که در میان برادران، خویشان و دوستان به تبعیض رفتار نکن. نکته مهم این نامه فرازی است که امام یازدهم (ع) در آن به موضوع برآورده‌کردن حوائج همنوعان اشاره کرده و می‌فرمایند سعی کن حوائج همنوعان را برآورده سازی اگرچه خود در سختی باشی یعنی چه در خوشی و چه در ناخوشی، دیگران را فرموش مکن؛ به عبارت دیگر خوشی یا ناخوشی خودت باعث عافیت‌طلبی نشود.
علیپور تصریح کرد: اگر این چند نکته را در کنار هم قرار دهیم خواهیم دید با مراعات آنها جامعه‌ای پر از محبت و سرشار از عطوفت خواهیم داشت که بسیاری از جرم و جنایت‌ها در آن از میان رفته است. اگر هر مسلمانی «بما هو مسلمان» یاری دیگران را وظیفه خود بداند بسیاری از سختی‌ها، تبعیض‌ها، بیکاری‌ها و فقرها از میان می‌رود. حضرت در ادامه توصیه‌های خود به ابن بابویه قمی سفارش می‌کنند که «والحلم عند الجهل» یعنی اگر با جاهلی روبرو شدی در مقابل او صبور و بردبار باش و او را شماتت مکن. این مطلب فراوان در میان روایات ما ذکر شده است که هر کسی را که می‌بینید او را بهتر از خود تصور کنید. امام عسکری(ع) نیز توصیه می‌کنند که هر کس را دیدید گمان ببرید که بهتر از شماست چرا که یا واقعا بهتر از توست و یا تو از عاقبت کار اطلاع نداری چه بسا چند صباح دیگر او بهتر از تو و تو بدتر از او باشی.
این محقق دینی در ادامه خاطرنشان کرد: امام عسکری (ع) در این نامه نکاتی را که برای دنیا و آخرت انسان لازم و ضروری است، تذکر داده و یادآوری می‌کنند که از جمله این موارد تفقه در دین است. مسلمان واقعی کسی است که دین خود را به درستی بشناسد، اگر بازاری‌ها و تجار ما و همچنین همه اقشار جامعه دین خود را درست بشناسند بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود چون افراد به دنبال دروغگویی به دیگران نیستند، جمله معروفی از داستایوفسکی فیلسوف معروف قرن بیستم نقل شده مبنی بر اینکه «در جامعه‌ای که خدا نباشد همه چیز مجاز است » اما در جامعه‌ای که خدا در آن وجود دارد بسیاری از مسایل مجاز نیست. یعنی انسان‌ها به یکدیگر تعدی، تجاوز و ظلم نمی‌کنند، از این رو حضرت توصیه می‌کنند افراد دین را به‌خوبی بشناسند و سپس می‌فرمایند در امور ثابت‌قدم باشید. به عبارت دیگر این‌گونه نباشید که در راحتی و عافیت قرار گرفتن باعث شود تا گذشته، آینده و آخرت خود را فراموش کنید لذا ثابت‌قدم‌ماندن در دین و مسایل اخلاقی از همه چیز مهم‌تر است.
عضو هيئـت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي یادآور شد: موضوع پایبندی به قرآن از دیگر مواردی است که حضرت در طی این نامه به آن اشاره می‌کند. تعهد به قرآن یکی از نشانه‌های صریح و معروف مسلمانی در کل دنیا است یعنی قرائت ظاهری قرآن و عمل به آن و سپس در ادامه موضوع حسن خلق و خوش‌اخلاقی را مورد سفارش قرار می‌دهند که ما در روایات داریم که حسن خلق تمام ایمان و یا نصف ایمان است.
/1102001307