ادب در کلام و گفتار

همانا کسانی که نزد پیامبر (از روی ادب و احترام) صدایشان را پایین می آورند، آنان کسانی هستند که خداوند دلهایشان را برای (پذیرش) تقوا آزمایش (و آماده) کرده و آمرزش و پاداش بزرگ مخصوص آنها است. 

«غض» به معنای پایین آوردن و کوتاه کردن است. این واژه در قرآن، هم در مورد کوتاه کردن صدا به کار رفته و هم در مورد کوتاه کردن نگاه؛ 

دستورات  اسلام برای نوع سخن و گوینده و چگونگی بیان او :

1- سخن باید واقعی و حقیقی باشد. 

2- گفتار بایستی دل پسند باشد. 

3- سخن باید رسا و شفّاف باشد. 

4- بعضی از گفتار باید نرم بیان شود.

5- سخن باید بزرگوارانه بیان شود. 

6- سخنی باشد که پذیرش و عمل آن آسان باشد.

7- در گفتار هیچ گونه لغو و باطلی نباشد. 

8- گفتار باید همراه با کردار باشد وگرنه قابل سرزنش است. 

1- هم خلافکار را توبیخ کنیم و هم درستکار را تشویق. (در آیۀقبل کسانی که در محضر پیامبر صلی الله علیه و آله بلند صحبت کردند توبیخ شدند، و در این آیه و آیات بعد، افراد مؤدّب تشویق می شوند. ) 

2- ادب های مقطعی و لحظه ای، نشان دهندۀعمق تقوا نیست.

3- در قرآن هرجا «مَغْفِرَةٌ» و «أَجْرٌ» آمده، ابتدا سخن از مغفرت است. زیرا تا از گناه پاک نشویم، نمی توانیم الطاف الهی را دریافت کنیم. 

4- لازمۀایمان و تقوا، عصمت از گناه نیست، چه بسا افراد مؤمن متّقی که گرفتار لغزش و گناه می شوند امّا به زودی جبران می کنند.