وقتي منادي الهي فرياد ميزند «اين الرجبيون؟»
حضرت امام صادق(عليه السلام) مىفرمايد: آنگاه كه قيامت برپا شود، منادى الهى فرياد زند: «اين الرجبيّون؟»؛ كجايند آنانكه ماه رجب را گرامى داشتند و از آن، بهرهها بردند؟
وارث: پيامبر خدا (صلى الله عليه وآله) ميفرمايد: رجب، «شهرالله الاصمّ» است; و بدان سبب آن را «اصمّ» ناميدند كه هيچ ماهى به پايه عظمت آن نمىرسد; مردم زمان جاهليت به رجب حرمت مىنهادند و آنگاه كه اسلام درخشيدن گرفت، بر حرمت آن افزود. بدانيد كه رجب، ماه خدا؛ شعبان، ماه من و رمضان، ماه امت من است پس هركس يك روز از رجب را روزه بدارد، مستحقّ رضوان الهى گردد و روزهاش غضب الهى را خاموش كند و خداوند درى از درهاى جهنّم را بر او ببندد. اگر كسى به اندازه تمام زمين طلا انفاق كند، برتر از روزه يك روز آن نخواهد بود... هرگاه شب شود، دعايش مستجاب خواهد بود: يا در دنيا به او عطا خواهد شد و يا براى آخرت او ذخيره مىشود ... حضرت رسول خدا (صلى الله عليه و آله) سپس ثواب دو، سه، چهار، پنج، تا سى روز، روزه ماه رجب را تك تك با توضيح كامل بيان فرمود.
در همين زمينه امام كاظم(عليه السلام) مىفرمايد: رجب، نام نهرى در بهشت است كه از شير سفيدتر و از عسل شيرينتر است; بنابراين هركس يك روز از ماه رجب را روزه بدارد، خداوند از آن نهر به او خواهد نوشاند.
همچنين آن حضرت در روايت ديگرى مىفرمايد: رجب، ماه عظيمى است كه خداوند، اعمال نيك را در آن چند برابر مىفرمايد و گناهان را در آن محو مىكند. پس هر كس يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد، به اندازه مسير يك سال از جهنّم دور و هر كس سه روز از آن ماه را روزه بدارد، بهشت بر او واجب مىشود.
اسوه اهل معرفت و عبادت، مرحوم سيد بن طاوس در مورد افرادى كه قبل از اسلام در دوره جاهليت، مورد ظلم و ستم ديگران قرار گرفتند اما به انتظار ماه رجب نشستند و در آن ماه پر بركت، خداى را بخواندند و حضرت حق، دعايشان را مستجاب فرمود و بلا و گرفتارى را از آنها بگرداند، چند داستان نقل كرده است كه ما يكى از آنها را در اينجا مىآوريم:
شخصى، گذارش به مردى افتاد كه نابينا، بيمار و خانهنشين شده بود. او از ديگران پرسيد: چرا اين بيمار گرفتار، از خداى متعال عافيت نمى خواهد؟ به او پاسخ دادند آيا او را نمىشناسى؟ او به نفرين شخصى به نام «عياض» گرفتار شده است.
او گفت: عياض را فراخوانيد تا ماجراى اين مرد نابينا را براى ما بازگويد. وقتى عياض آمد به او گفت: داستان پسران «ضيعا» را كه اين مرد از جمع آنهاست براى ما بگو؛ عياض گفت: اين داستان از داستانهاى دوره جاهليت است و من دوست ندارم پس از آمدن اسلام، ديگر آن را بازگويم. آن شخص گفت: شايسته است كه آن را براى ما بازگويى. عياض گفت: پسران ضيعا، ده نفر بودند و خواهرى داشتند كه همسر من بود. آنان با من درگير شدند و همسرم را از من جدا كردند. من هرچه آنان را به خداوند سوگند دادم و احترام خويشى و قرابت را يادآورى كردم، فايدهاى نبخشيد. من صبر كردم تا ماه رجب، اين ماه محترم الهى فرا رسيد و آنگاه دست به دعا برداشتم و با حال خستگى و درماندگى خداى را بخواندم و تقاضا كردم كه همهشان نابود و يكىشان نابينا و زمينگير شود. خداى متعال دعايم را مستجاب فرمود و همهشان نابود شدند جز اين مرد، كه نابينا و خانهنشين شده است.
بارى در كرامت و فضيلت اين ماه، حضرت امام صادق(عليه السلام) نيز مىفرمايد: آنگاه كه قيامت برپا شود، منادى الهى فرياد زند: «اين الرجبيّون؟»؛ كجايند آنان كه ماه رجب را گرامى داشتند و از آن، بهرهها بردند؟ از آن انبوه جمعيت، گروهى برخيزند كه نور جمالشان محشر را روشن كند. بر سر آنان تاجهاى شاهى كه مرصّع به درّ و ياقوت است، قرار دارد و در طرف راست هر نفر از آنان هزار فرشته، در سمت چپ نيز هزار فرشته به او كرامت و تعظيم الهى را تبريك گويند. از جانب الهى ندا آيد: بندگان و كنيزانم، به عزت و جلالم سوگند، شما را جاى و مقام گرامى و عطاياى فراوان دهم و شما را در جايى جاى دهم كه از زير آن نهرها جارى است و شما در آن جاويد خواهيد بود زيرا شما داوطلبانه براى من در ماهى كه من بزرگش داشتم روزه گرفتيد. سپس، خطاب به فرشتگان فرمايد: فرشتگان من! بندگان و كنيزان را به بهشت داخل كنيد. در اينجا حضرت صادق (عليه السلام) فرمود: اين پاداش، براى كسى است كه گرچه يك روز از اول يا وسط يا آخر ماه رجب را روزه بدارد.
پيامبر گرامى ما در بيان عظمت و اهميت ماه رجب مىفرمايد: خداى متعال، در آسمان هفتم، فرشتهاى به نام «داعى» قرار داده است. هرگاه ماه رجب فرا رسد، آن فرشته دعوتكننده، هر شب تا به صبح گويد: خوشا به حال كسانى كه به ذكر الهى مشغولند؛ خوشا به حال كسانى كه با ميل و رغبت تمام، رو به سوى درگاه خدا آرند. و خداوند مىفرمايد: من همنشين كسى هستم كه با من همنشين باشد، و مطيع كسى هستم كه فرمان مرا ببرد و آمرزندهام كسى را كه از من طلب آمرزش كند. اين ماه رجب ماه من، بنده هم بنده من، و رحمت هم از آن من است؛ هركس مرا در اين ماه بخواند، پاسخ مثبت دهم و هركس از من چيزى بخواهد، به او عطا كنم و هركس از من هدايت جويد، هدايتش كنم. من اين ماه را وسيله ارتباط بين خود و بندگانم قرار دادهام پس هر كس به آن چنگ زند، به من مىرسد.
گرچه تمام ماه رجب، نزد خداوند و اولياء گراميش عزيز و ارجمند است ليكن برخى از اوقات آن، فضيلت ويژهاى دارد؛ مثلا اوّلين شب جمعه ماه رجب، داراى امتيازى بزرگ است. پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) مىفرمايد: از اولين شب جمعه ماه رجب غافل نشويد؛ فرشتگان آن را «ليله الرغائب» مىنامند. چراكه وقتى يك سوم از شب گذشت، هيچ فرشتهاى نيست مگر اينكه در كنار كعبه مشرفه آيد؛ آنگاه خداوند نظر مرحمت به آنان كند و فرمايد: فرشتگانم! هرچه خواهيد از من بخواهيد. فرشتگان گويند: بار الها حاجت و خواسته ما آن است كه روزهداران ماه رجب را بيامرزى؛ خداوند متعال فرمايد: آمرزيدم.
يكى از كارهاى مهم و شايسته در ماه رجب، كمك به مستمندان است. امام صادق (عليه السلام) از پدران گراميش از امام على (عليه السلام) نقل مىكند كه آن حضرت فرمود: «... هركس به خاطر خدا در ماه رجب صدقه بدهد، خداوند وى را آنچنان اكرام فرمايد كه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و نه بر قلب انسانى خطور كرده باشد.»
در بيان فضيلت ماه رجب، به همين چند حديث شريف بسنده مىكنيم و مىگوييم: اگر هيچ حادثهاى در ماه رجب رخ نمىداد، باز هم رجب ارزش خاص و ويژگى استثنائى خود را داشت؛ ليكن حوادثى در آن به وقوع پيوسته است كه مهمترين آن، در روز بيست و هفتم اين ماه است؛ چرا كه آخرين پيامبر برگزيده الهى حضرت محمد (صلى الله عليه وآله) در اين روز از جانب خداى متعال مأمور هدايت مردم و ابلاغ هدايت و رسالت الهى گرديد.
بندگان صالح و آگاه الهى، ماه رجب و شعبان را به عنوان زمينه و مقدمهاى جهت كسب آمادگى براى درك درست و شايسته ماه مبارك رمضان به حساب مىآورند. خوشبختانه هم اكنون در برخى از شهرهاى كشور عزيزمان ايران، اهل عبادت و معرفت دو برنامه دارند و آنها را با هم اجرا مىكنند: يكى «اعتكاف» كه دستور اكيد اسلام است با احكام و دستورات ويژهاش و ديگرى برنامهاى به نام عمل ام داود، دستورى كه از حضرت امام صادق (عليه السلام) به ما رسيده است.
براى آگاهى از برنامه ها و عبادات و دعاهاى اين ماه به كتب ادعيه چون «مفاتيح الجنان»، «اقبال الاعمال» و غيره مراجعه كنيد.