«سقاخانه اسماعیل‌طلا»؛ موضوع تولید یک نمایش رضوی
«سقاخانه اسماعیل‌طلا» که نام قدیمی یکی از صحن‌های آستان قدس رضوی است، ماجرایی تاریخی دارد که دستمایه تولید نمایشی به کارگردانی محمد حسن‌زاده خواهد شد.
وارث:محمد حسن‌زاده؛ نویسنده و کارگردان تئاتر رضوی گفت: به تازگی نگارش یک نمایش براساس یک روایت تاریخی که تحقیقات آن را اینجانب به عهده داشتم توسط یکی از دوستان آغاز شده است و قصد دارم تا آن را برای شرکت در جشنواره تئاتر رضوی کارگردانی کنم.
وی ادامه داد: به طور قطع بسیاری از ما بارها در زیارت مشهد مقدس در حیاط صحن انقلاب اسلامی آستان قدس رضوی(اسماعیل‌طلا) که سقاخانه طلایی در آن قرار دارد، تردد کرده‌ایم اما در مورد وجه تسمیه این سقاخانه و اینکه چرا به این اسم نامگذاری شده است، اطلاعی نداشته باشیم.
این کارگردان تئاتر تصریح کرد: داستان تاریخی این ماجرا که مربوط به دوره نادرشاه افشار می‌شود با مراجعه به منابع مکتوب استخراج و تصور کردم که کشش خوبی برای روایت نمایشی به منظور تولید تئاتر و عرضه به تماشاچی داشته باشد.
وی به خلاصه‌ای از داستان این واقعه تاریخی اشاره کرد و گفت: طبق روایت تاریخ بین سال‌های ۱۱۴۴ تا ۱۱۴۵ق به دستور نادرشاه افشار، سنگابی یکپارچه از سنگ مرمر که از جنگ هرات به غنیمت گرفته بود در کنار جوی آبی که آن زمان از وسط صحن عتیق عبور می‌کرد، نصب می‌کنند تا مردم برای رفع تشنگی از آب درون این سنگ که به قدر سه حوض کُر گنجایش داشته، استفاده می‌کنند و...
حسن‌زاده در پاسخ به این پرسش که چرا در حوزه نمایش دینی مقاطعی همچون زندگی برخی از معصومین(ع) همچون موسی بن جعفر(ع) که در ایام شهادت ایشان به سر می‌بریم، مغفول مانده است گفت: دلیل اصلی این مسئله آن است که هر بار که ما قصد تولید نمایش دینی را داریم فوراً متوجه مقطع و برهه‌ای خاص از تاریخ می‌شویم که به دوران زندگی و مدت امامت ایشان مربوط می‌شود و در اصل نمایش ما منطبق با شرح روایت زندگی و یا برشی از دوران حیات آنهاست.
وی افزود: چنین رویکردی ناخودآگاه تولید و اجرای نمایش دینی را محدود و منحصر به ایام و مناسبت‌های خاصی خواهد کرد در حالیکه اگر حتی به فرض پرداختن به زندگی این بزرگواران، روایت صرف وقایع آن زمان مورد نظر نباشد و در تولید نمایش دینی بیوگرافی معصوم(ع) مورد نظر نبوده و پرداختی متفاوت داشته باشیم، آن زمان است که اثر نمایشی ما در حوزه تئاتر دینی قابل ارائه در تمامی مقاطع و ایام است.
حسن‌زاده در پایان گفت: این عزم و اراده باید از سوی مسئولان وجود داشته باشد که با سرمایه‌گذاری و حمایت همه‌جانبه از نمایشنامه‌نویسان و تقویت بنیه‌های ادبیات نمایشی دینی، تحولی را در عرصه آثار تئاتر دینی موجب شوند تا از این به بعد شاهد تولید و اجرای آثار متفاوتی در عرصه تئاتر دینی باشیم.