درباره آیین نقاره نوازی+ عکس و فیلم

وارث:  دریافت فایل شاید آرزوی خیلی ها باشد که هنگام طلوع و غروب آفتاب که صدای کرناها و نقاره ها از نقاره خانه بلند میشود، آن بالا باشند و از همان اتاق نقاره خانه، گنبد را تماشا کنند. خود صدای نقاره هم که جزو نوستالوژی هایی شده که مردم از مشهد و زیارت امام رضا (ع) دارند؛ همیشه هم سر یک ساعت مشخص، نه چند دقیقه زودتر و نه چند دقیقه دیرتر. همیشه هم یک ریتم را می نوازند، اما هر بار که این نقاره ها نواخته می شود هر کدام ذکری را تکرار می کنند و معنا و مفهوم دارند. حتی حرکات نقاره ها هم برای خودشان معنا و مفهومی دارند.      نواختن طبل و دهل در دربار سلاطین و حکام در زمانهای پیش از اسلام برای آگاهی و اعلام عمومی مرسوم بوده است. اما نقاره نوازی درحرم مطهررضوی از اواسط قرن نهم هجری توسط میرزا ابوالقاسم بابر( نوه گوهرشاد خاتون) به سال860 هـ ق مرسوم گردیده است.   به جز ایام سوگواری و شهادت ائمه علیهم السلام و دو ماه  محرم و صفر، در شبانه روز دو نوبت دقایقی قبل از طلوع و غروب آفتاب به وسیله نوبت چیان رسمی، طبل و نقاره با آهنگی خاص به صدا در می آید و با نواختن آخرین ضربات، طلوع و غروب خورشید را اعلام می دارد. هم چنین در اعیاد مذهبی ( شب و صبح عید ) و ایام ولادت ائمه علیهم السلام و لحظه تحویل سال نیز نقاره شاد مانی چندین نوبت نواخته می شود. در سحرهای ماه رمضان نیز حدود یک ساعت قبل از اذان صبح نقاره نواخته می شود.                  مراسم نقاره نوازی در حال حاضر درون ساختمان نقاره واقع در ضلع غربی صحن انقلاب انجام می شود که در گذشته به صورت یک طبقه بوده ولی درحال حاضر دارای دو طبقه است که طبقه زیرین آن جای گذاشتن شیپورها وطبلها ولوازم دیگر است ودر طبقه بالایی نقاره زنان مستقر می شوند.            ابزار و وسایل نقاره خانه شامل تعدادی طبل و کرنا و لوازم متعلق به آن است. طبل ها از کاسه های بزرگ و کوچک مسی و چدنی است که پوست دباغی شده بر روی آن کشیده شده و با دو چوب ساده به طول تقریبی 30 سانتی متر نواخته می شود. و کرناها سازهای بادی به طول تقریبی 100 تا 120 سانتی متر است که از جنس مس یا برنج ساخته شده و آب کرم داده شده است.   نُت های نقاره      آهنگ امروز کرناها همان آهنگ قرنهای قبلی است که سینه به سینه نقل شده وباقی مانده است. به نقل از سرپرست نقاره چیان ( حاج احمد شکوهی) نتهای نقاره که در سه دست به ترتیب اجرا می شود چنین است: در دست اول، «سرنواز» -سردسته کرنا نوازها- کرنا را به طرف گنبد حضرت به عنوان سلام می گیرد و می دمد:«سلطان دنیا و عقبی علی بن موسی الرضا (ع)»پس نوازان که تعداد آنها چهار نفر است جواب می دهند: «امام رضا (ع)»سرنواز مجددا با سر کرنا به طرف گنبد حضرت اشاره می کند و چنین می نوازد: « امام رضا (ع)»پس نوازان جواب می دهند: «غریب»دست دوم، کرنای سرنواز ذکر می کند: «مولی مولی مولی  علی بن موسی الرضا (ع)»پس نوازان جواب می دهند :«رضا جان»سرنواز سر کرنا را به طرف گنبد می گیرد و ذکر می کند: «یا امام غریب یا امام رضا»دست سوم، کرنای سرنواز ذکر می کند: «دوران، دوران امام رضاست»در این موقع طبال ها به عنوان شادی طبل های خود را به صدا در می آورند. این طبل به «کوس شادمانه» معروف است. مجددا سرنواز ذکر می کند: «دوران دوران امام رضا، دادرس بیچارگان»پس نوازان پاسخ می دهند: «ای دادرس درماندگان»موقعی که پس نوازان می خواهند کرنای خود را بر زمین بگذارند، سرنواز می گوید: «فریادرس»خود آستان قدسی ها به نقاره زن ها می گویند «عمله شکوه» ؛ به این معنا که آنها نشان دهنده شکوه و عظمت حرم امام رضا (ع) هستند. دلیلش هم این است که تنها جایی که در کل دنیا نقاره نواخته می شود حرم امام رضا (ع) است.