بر اساس آموزه‌های دینی، آداب قبل از خوابیدن چیست؟
در منابع روایی، آدابی برای خوابیدن بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
الف) وضو گرفتن؛ امام صادق(ع) فرمود: هر کس وقت خواب وضو بگیرد و به بستر رود، شب را در حالی سپری نماید که بسترش مانند مسجد باشد (ثواب عبادت در مسجد برایش می‌نویسند) و اگر به بستر رفت و یادش آمد که وضو نگرفته، می‌تواند به جاى وضو، بر روى ملافه و رواندازش تیمّم کند و اگر این کار را انجام دهد، چنان است که دائماً در نماز و ذکر خداوند متعال باشد.[1]
ب) وصیت؛ رسول خدا(ص) فرمود: سزاوار نیست که مسلمانى شب بخوابد، مگر این که وصیتش زیر سرش باشد.[2]
در چرایی این مسئله برخی گفته‌اند: ضرورت وصیت به این جهت است که انسان از عاقبت کار خود آگاهی ندارد و چه بسا مرگ به صورت ناگهانی و در خواب سراغ او آید و فرصت مهیا شدن برای مرگ برایش ایجاد نشود.[3]
ج) تلاوت برخی از سوره‌ها و آیات قرآن؛ قبل از خواب به خواندن قرآن، خصوصاً سوره‌های توحید(قل هو الله احد)، کافرون، تکاثر، قدر و آیة الکرسی سفارش شده است:
1. پیامبر(ص): «هر کس سوره توحید را در وقت خواب بخواند، خداوند گناه پنجاه ساله او را بیامرزد».[4] همچنین امام صادق(ع) فرمود: هر کس به بستر رود در حالی‌‌که سوره توحید را یازده بار بخواند، خانه او و همسایگانش از خطرات مصون بماند.[5]
2. پیامبر(ص): «هر کسی سوره «أَلْهاکمُ التَّکاثُرُ» را در وقت خواب بخواند، از عذاب قبر در امان بماند».[6]
3. پیامبر(ص): «... هر کسی در بستر خواب «آیه الکرسی» را بخواند خداوند او و همسایهها و خانههاى اطرافش را در امان بدارد.[7]
4. امام صادق(ع): قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و قُلْ یا أَیهَا الْکافِرُونَ را به هنگام خواب بخوان که خواندن آنها برائت جستن از شرک می‌باشد.[8]
5. حضرت فاطمه(س): رسول خدا(ص) در وقتی که بسترم را برای خواب گسترده بودم، نزد من آمدند و فرمودند: ای فاطمه نخواب مگر چهار کار را انجام دهی: قرآن را ختم کنی و پیامبران را شفیعان خود کنی و مؤمنان را خشنود سازی و حج و عمره بجا آوری. حضرت زهرا گفتند: ای رسول خدا(ص) چهار کاری که توصیه به انجام آن دادید، الآن در توانایی من نیست! آن‌حضرت(ص) تبسمی نمود و فرمود: زمانی که به بستر می روی، اگر سه بار سوره توحید را تلاوت نمایی مانند آن است که قرآن را ختم نموده‌ای؛ و اگر بر من و پیامبران قبل از من درود بفرستی، ما شفیعان تو در روز قیامت خواهیم بود؛ و اگر برای مؤمنان درخواست آمرزش نمایی، آنان را از خود خشنود ساخته‌ای و اگر بگویی «سبحان اللّه و الحمد للّه و لا إله إلّا اللّه و اللّه أکبر»، پس همانا حج و عمره انجام داده‌ای.[9]
6. امام هادى(ع): براى ما اهل‌بیت(ع) هنگام خواب ده خصلت است: با وضو و طهارت بودن؛ زیر سر قرار دادن [دست] راست؛ سى و سه بار «سبحان الله» گفتن؛ سى و سه بار «الحمد لله» گفتن؛ سى و چهار بار «الله اکبر» گفتن؛ صورت به سمت قبله کردن؛ تلاوت سوره «فاتحه الکتاب» و آیه الکرسى و «شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ»[10] تا آخر؛ هر کس این گونه عمل کند، در آن شب بهرهاش را گرفته است».[11]
د) خواندن تسبیحات حضرت فاطمه(س)؛ امام صادق(ع): هر کس هنگام خواب، تسبیح حضرت فاطمه(ع) را بگوید، از کسانى محسوب مىشود که خداوند را فراوان ذکر گفته‌اند.[12]
هـ) خوابیدن رو به قبله؛ امام صادق(ع): «مؤمن به شانه راست رو به قبله می‌خوابد».[13]
و) خواندن برخی از دعاها؛
امام صادق(ع) فرمود: کسی که وقت خواب سه مرتبه بگوید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی عَلَا فَقَهَرَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی بَطَنَ فَخَبَرَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی مَلَک فَقَدَرَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی یحْی الْمَوْتى وَ یمِیتُ الْأَحْیاءَ وَ هُوَ عَلى کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ»، از گناهان پاک شود مانند روزی که از مادر متولد شده است.[14]
آن‌حضرت(ع) در جایی دیگر فرمود: هنگامی که یکى از شماها به بستر خود رود، بگوید: «اللَّهُمَّ إِنِّی احْتَبَسْتُ نَفْسِی عِنْدَک فَاحْتَبِسْهَا فِی مَحَلِّ رِضْوَانِک وَ مَغْفِرَتِک وَ إِنْ رَدَدْتَهَا إِلَى بَدَنِی فَارْدُدْهَا مُؤْمِنَةً عَارِفَةً بِحَقِّ أَوْلِیائِک حَتَّى تَتَوَفَّاهَا عَلَى ذَلِک».[15]
همچنین رسم امام صادق(ع) چنین بود که هنگام خواب چنین دعا می‌کرد: «آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ کفَرْتُ بِالطَّاغُوتِ اللَّهُمَّ احْفَظْنِی فِی مَنَامِی وَ فِی یقَظَتِی».[16]
[1]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 288، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، 1412ق.
[2]. همان، ص 362.
[3]. غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، ج 4، ص 28، بیروت، دار الکتب العربی، چاپ اول، بی‌تا. ر. ک: «وصیت و شرایط آن»، 48276؛ «خصوصیات وصیتنامه نسبت به اموال»، 19367.
[4]. مکارم الاخلاق، ص 288؛ ر. ک: «شناسنامه خداوند»، 33543.
[5]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 366، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، 1412ق.
[6]. همان، ص 289؛ ر. ک: «شأن نزول سوره تکاثر»، 68550.
[7]. همان ص 288. ر. ک: «ثواب خواندن آیة الکرسی»، 75372.
[8]. همان، ص 288.
[9]. موحد ابطحی اصفهانی، محمد باقر، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال(مستدرک سیدة النساء إلی الإمام الجواد)، ج 11، قسم 2، فاطمة س، ص 857، قم، مؤسسة الإمام المهدی(عج)، چاپ اول، 1413ق.
[10]. آل عمران 18.
[11]. ابن طاووس، علی بن موسی، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص 280، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، 1406ق.
[12]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 22، ص 176 – 177، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[13]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 2، ص 597، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش. ر. ک: « خوابیدن رو به قبله و دفن کردن میت به سمت قبله»، 6554.
[14]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 535، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[15]. همان، ص 536.
[16]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 73، ص 210، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
منبع:اسلام کوئست
افزودن دیدگاه جدید