معنای سلام دائمی خداوند بر اهل بیت (ع) در زیارت عاشورا چیست؟

 زیارت عاشورا با مجموع درس‌های عقیدتی، سیاسی، فکری و انزجار از دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت‌، در حکم محک و معیاری است که سَره را از ناسره جدا می‌کند. زیارت عاشورا مجموعه‌ای از درس‌هایی است که هر کدام از آن ارزش‌هایی را ارائه می‌دهد و سر فصل‌های غیر قابل تردیدی را فرا راه انسان می‌گشاید و می‌تواند آدمی را در پیمودن راه راست و رسیدن به حقیقت راسخ و استوار نماید. زیارت عاشورا خود منشوری است که از هر جهت نوری از آن جلوه‌گر است چرا که این صحیفه بهانه‌ای است برای بیان مختصر امّا کامل از اسلام شناسی، معرفت‌شناسی، امام شناسی، جامعه شناسی و انسان شناسی. در این ایام می‌طلبد اندیشمندان به مدد اعتقادات راستین و فضیلت مدار مؤمنان بیایند و با تبیین صحیح اعتقادات اسلامی مردم را با عشق و معرفت بیشتر نسبت به ساحت مقدس پیامبر اعظم (ص) و اهل بیت (ع) آشنا کنند.

این زیارتنامه توسط امام باقر (ع) به شیعیان تعلیم داده شده است و صرفاً یک زیارتنامه جهت عرض ادب ظاهری به محضر امام حسین (ع) و یاران ایشان نیست و معانی عمیقی در آن نهفته است.

بر همین اساس حجت الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علم الهدی استاد حوزه علمیه تهران از رهگذر شرح و تفسیر زیارت عاشورا، زوایای پنهانی که در این زیارت نامه قدسی نهفته است را در ایام ماه محرم مطرح و مطالب آن تقدیم مخاطبان می‌شود.  آنچه در ادامه می‌خوانید قسمت پنجم تفسیر زیارت عاشورا است: «السلام علیک و علی الارواح التی حلت بفنائک»؛ سلام بر تو و بر آن جانهایی که در آستان تو جا گرفتند و بر ساحت قرب تو فرود آمدند.

بحث در خصوص تعداد ارواحی است که در آستان حضرت اباعبدالله (ع) ماوا گرفتند، تعداد شهدای کربلا بر اساس نقل‌های تاریخی متفاوت است آنچه که بین مورخین معروف و مشهور بوده و مرحوم شیخ مفید در کتاب ارشاد، ابن اثیر در کتاب الکامل و دیگران مانند واحدی، مدائنی و طبری نقل می‌کنند این است که تعداد شهدای کربلا ۷۲ نفر که ۳۲ نفر آنها سواره و ۴۰ نفر پیاده بودند.

اما در برخی دیگر از کتب تاریخی همچون عقد الفرید عبارتی وجود دارد که تعداد شهدای کربلا را ۷۷ نفر و در کتب دیگری نیز ۷۸ نفر ذکر کردند از این جهت که می‌گویند تعداد سرهایی که از کربلا به کوفه آمد ۷۸ سر بوده است.

در برخی از کتب تاریخی مثل کتاب مروج الذهب مسعودی تعداد شهدای کربلا ۸۷ نفر بیان شده است همانگونه که در کتاب فصول المهمه تعداد شهدای کربلا را ۸۲ نفر نقل کردند، کتاب دیگری نیز تحت عنوان تذکرة الخواص وجود دارد که در این کتاب تعداد شهدا را ۷۰ نفر سواره و ۱۰۰ نفر پیاده می‌شمرد.

در ادامه زیارت می‌خوانیم «علیکم منی جمیعاً سلام الله ابداً ما بقیت و بقی اللیل و النهار» بر جمیع شما تا ابد از من درود و تحیت و سلام خدا باد تا من هستم و تا روز و شب در جهان برقرار است.

در معنای این سلام دائمی خداوند بر اهل بیت (ع) دو احتمال وجود دارد؛ معنای اول اینکه مراد از سلام الله صلوات و رحمت خداوند است در حقیقت سلام یک تحیت است و تحیت خدا اکرام و اعظام از ناحیه پروردگار عالم است. سلام و تحیت باعث می‌شود شهدای والامقام کربلا هر چه بیشتر به قرب الهی نزدیک شوند.

معنای دیگر سلام تسلیم است به این معنا که خداوند متعال شهدای والامقام کربلا را از همه نقایص و عیوبی که مورد تصور است سالم نگه دارد. وجود مقدس امام حسین (ع) که حجت خدا است و در افقی مافوق افق بشری سیر می‌کند و از همه نقایص و عیوب پاک است. در ناحیه شهدا هم آن زمانی که به شهادت می‌رسند اگر هم نقص و عیبی داشته باشند به کمال و سعادتمندی می‌رسند در حقیقت آنها می‌توانند تمام نقایص خود را هنگام شهادت بر زمین بگذارند و در اوج کمال از این عالم پر بکشند و به عالم دیگر منتقل بشوند.

منبع: مهر