سید محمدباقر علم الهدی؛ علت بزرگی مصیبت امام حسین(ع) بر اهل اسلام

 زیارت عاشورا با مجموع درس‌های عقیدتی، سیاسی، فکری و انزجار از دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت‌، در حکم محک و معیاری است که سَره را از ناسره جدا می‌کند. زیارت عاشورا مجموعه‌ای از درس‌هایی است که هر کدام از آن ارزش‌هایی را ارائه می‌دهد و سر فصل‌های غیر قابل تردیدی را فرا راه انسان می‌گشاید و می‌تواند آدمی را در پیمودن راه راست و رسیدن به حقیقت راسخ و استوار نماید. زیارت عاشورا خود منشوری است که از هر جهت نوری از آن جلوه‌گر است چرا که این صحیفه بهانه‌ای است برای بیان مختصر امّا کامل از اسلام شناسی، معرفت‌شناسی، امام شناسی، جامعه شناسی و انسان شناسی. در این ایام می‌طلبد اندیشمندان به مدد اعتقادات راستین و فضیلت مدار مؤمنان بیایند و با تبیین صحیح اعتقادات اسلامی مردم را با عشق و معرفت بیشتر نسبت به ساحت مقدس پیامبر اعظم (ص) و اهل بیت (ع) آشنا کنند.

این زیارتنامه توسط امام باقر (ع) به شیعیان تعلیم داده شده است و صرفاً یک زیارتنامه جهت عرض ادب ظاهری به محضر امام حسین (ع) و یاران ایشان نیست و معانی عمیقی در آن نهفته است.

بر همین اساس حجت الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علم الهدی استاد حوزه علمیه تهران از رهگذر شرح و تفسیر زیارت عاشورا، زوایای پنهانی که در این زیارت نامه قدسی نهفته است را در ایام ماه محرم مطرح و مطالب آن تقدیم مخاطبان می‌شود. قسمت‌های پیشین این تفسیر را می‌توانید در اینجا بخوانید. آنچه در ادامه می‌خوانید قسمت دهم تفسیر زیارت عاشورا است: «یا اباعَبْدِاللَّهِ لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِیَّةُ، وَجَلَّتْ وَعَظُمَتِ الْمُصیبَةُ بِکَ عَلَیْنا وَعَلی جَمیعِ اهْلِ الْإِسْلامِ».‌

روایتی در امالی آمده است که شیخ صدوق از امام صادق (ع) نقل می‌کند روزی امام حسین (ع) بر امام مجتبی (ع) وارد شدند تا چشم امام مجتبی به ایشان خورد اشک از دیدگان امام حسین (ع) جاری شد امام مجتبی فرمودند برادر چه عاملی باعث شد شما اینچنین اشک بریزی حضرت فرمودند به جهت آن بلایی است که بر سر تو می‌آورند، تو را مسموم زهر کین می‌کنند و تو توسط نزدیکترین افراد به شهادت می‌رسی امام مجتبی (ع) فرمودند اما ای برادرم هیچ روزی مثل روز تو نیست ۳۰ هزار نفر به سمت تو می‌آیند همه ادعا می‌کنند که امت جد تو هستند و بر اسلام مستقرند اما همه آنها جمع می‌شوند خون تو و اصحاب تو را بریزند و خانواده و اصحابت را به اسارت ببرند و همه آنهایی که ادعای دینداری می‌کردند به غارت اموال تو مشغول می‌شوند در آن روز است که از آسمان خون می‌بارد و هر چیزی حتی وحوش بیابان بر تو می‌گرید.

در روایت دیگری محمد بن قولویه در کتاب کامل الزیارة از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمودند: چون وجود مقدس امام حسین (ع) کشته شد منادی در میان زمین و آسمان صدا بلند کرد که الیوم نزل البلاء علی هذه الامة امروز بلا بر این امت نازل شد و بعد از این، این امت شادمانی نخواهد دید تا قائم ما قیام کند و سینه‌های سوخته شما را شفا بدهد، دشمنان شما را از دم تیر خود بگذراند و به این وسیله قلب‌های آزرده شما التیام پیدا کند.

«یا اباعبدالله لقد عظمت الرزیة و جلت و عظمت المصیبة بک علینا و علی جمیع اهل الاسلام»

در این عبارت نمی‌فرماید علی جمیع المسلمین، مسلمان در عالم زیاد است اما مسلمانی که اهل باشد متأسفانه بسیار کم است، در زمان امام حسین (ع) نیز مسلمان زیاد بود حتی لشکریان عمر سعد هم به ظاهر مسلمان بودند و روز عاشورا نماز خواندند، آنها آنقدر بر جهالت خود اصرار داشتند که نماز امام حسین (ع) را درست نمی‌دانستند و می‌گفتند نماز تو باطل است چون زیر یوغ انسان پست و پلیدی مثل یزید نیستی و خلافتش را قبول نداری؛ آنها هم مسلمان بودند و خود را منصوب به پیامبر می‌دانستند اما در حقیقت آنها هرگز اهل اسلام نبودند.

اینکه در زیارت آمده است علی جمیع اهل الاسلام بیانگر این مطلب است که اهلیت بسیار مهم است همانطور که جناب نوح (ع) وقتی آثار عذاب نازل شد به پسرش گفت این عذاب الهی است که از آسمان و زمین جوشش می‌کند پسر پاسخ داد من به بالای کوهی می‌روم تا مرا از سیل در امان دارد حضرت نوح فرمود امروز بر هیچ کافری پناهگاهی وجود ندارد بر توحید اعتقاد داشته باش و همراه سایر مؤمنین سوار کشتی شو تا جز غرق شدگان نباشی، وقتی پسر نوح نپذیرت و حضرت بر هدایت فرزندش ناامید شد به خداوند عرضه داشت پروردگارا پسرم از اهل من است وعده تو هم حق است تا این سخنان را جناب نوح پیامبر بیان کرد خداوند به نوح (ع) خطاب کرد که او اهل تو نیست او هرگز ایمان نیاورده و عملش عملی مشرکانه است هرگز آن چیزی را که به آن علم نداری سوال نکن من تو را موعظه می‌کنم که از مردم جاهل نباشی.

وقتی پسر نوح در زمره مؤمنین در نیامد دیگر خطاب اهل بودن پسر نوح برای آن حضرت خطاب صحیحی نیست، بنابراین اهل در این فراز به معنای مشفق، همفکر، همراه و همکار است مصیبت حضرت اباعبدالله (ع) بر مسلمانانی که همفکر و همراه با آن حضرت هستند سخت و سنگین است نه هر کسی که اسم خود را مسلمان گذاشته است. بسیاری از مسلمانان هستند که شاید حتی ندانند بر امام حسین (ع) چه گذشته یا اگر مطلع شوند نیز شاید خیلی برایشان مهم نباشد اما آنهایی که امام حسین (ع) را می‌شناسند و اهل اسلام هستند می‌فهمند که این مصیبت چقدر سخت و سنگین است. امروز مصادیق بارز اهل اسلام شخصیت‌هایی مانند حاج قاسم سلیمانی، محسن حججی، شهدای مدافع حرم و شهدای هشت سال دفاع مقدس هستند.

منبع: مهر