دروغِ فتنه‌برانداز و راست فتنه‌انگیز

علامه محمدتقی جعفری درباره عبارت «دروغ مصلحت‌آمیز» می‌گوید: حرف راست مقتضی حُسن است، ولی اگر از آن حرف راست، ضرر به وجود بیاید، منتسب به قُبح می‌شود و از نظر فقهی هم می‌شود گفت این حرف راست که شما زدید، حرام بود. عبارت «دروغ مصلحت‌آمیز به از راست فتنه‌انگیز است» از جنبه ادبی خوب است، اما جنبه حقوقی و فقهی شاید درست نباشد. منظور دروغی که فتنه‌برانداز یا دروغی که فتنه را از بین ببرد است نه دروغ مصلحت‌آمیز؛ چون جنبه شخصی مصلحت قوی است، فتح باب می‌شود و قبح دروغ که در ذاتش مقتضی است کم‌کم رنگ می‌بازد و دیگر در جامعه اطمینان نمی‌ماند. دروغی که فتنه را خاموش کند به ز راست‌ فتنه‌انگیز و صد در صد درست است.