سوره «نساء»؛ فصلی از قرآن برای زنان

سوره نساء جزو سوره‌های مدنی است؛ یعنی در مدینه نازل شده است و انتظار می‌رود موضوعات اجتماعی در آن وزن بیشتری داشته باشند. این سوره ۱۷۶ آیه دارد و در قرآن کریم چهارمین سوره و در جزء چهارم تا ششم قرآن جای گرفته است اما نود و دومین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است.

این سوره را نساء (زنان) نامیده‌اند، چون بسیاری از احکام فقهی مربوط به زنان در این سوره آمده است. در این سوره ۲۰ بار «نساء» به معنی زنان آمده است. اختصاص یک سوره از قرآن به نام زنان اهمیت موضوع زنان در اسلام را نشان می‌دهد.

ممنوعیت تصاحب اجباری اموال زنان(۱۹-۲۱)، اقسام زنان و احکام ازدواج با آنان(۲۲-۲۸)، رعایت حقوق زنان (۱۲۷-۱۳۰) و تفاوت‌های حقوقی زن و مرد (۳۲-۳۵) از جمله سرفصل‌های اصلی مباحث زنان در این سوره است. سوره نساء همچنین درباره احکام زناشویی و ارث سخن می‌گوید و در میان آنها به احکام نماز، جهاد و شهادت دادن (گواهی دادن) نیز می‌پردازد.

در این میان نوع مواجهه قرآن با مسائل مربوط به زنان جالب توجه است زیرا حقوقی برای زنان برشمرده است که در جامعه آن روز، مورد توجه نبود. از جمله این موارد به رسمیت شناختن حقوق مالی زنان است که در طی سال‌ها توسعه یافت.

در این سوره ضرورت حفظ و نگهداری از مهم‌ترین واحد اجتماعی، یعنی خانواده تأکید شده است و ازدواج عاملی برای حفظ عفت جامعه شناخته شده و بر همچنین حقوق و وظایف متقابل افراد جامعه یادآوری می‌شود.

بر این اساس مفاهیم خانواده و مباحث مربوط به زنان به شکلی درهم‌تنیده و مرتبط در این سوره قرآن مورد توجه قرار گرفته است.

همچنین در این سوره به دو داستان مهم تاریخی اشاره دارد؛ یکی از داستان‌ها مربوط به قسم خوردن شیطان برای گمراه کردن انسان است که در آیه‌های ۱۱۸ تا ۱۲۰ آمده است. دومین داستان به ماجرای گمراه شدن و انحراف قوم بنی‌اسرائیل اشاره دارد که شامل موضوعات درخواست از موسی برای نشان‌دادن خداوند، گوساله‌پرستی، قتل انبیاء، تهمت به حضرت مریم(س) و ادعای قتل حضرت عیسی(ع) می‌شود.

از سوی دیگر به مؤمنان در مورد توطئه‌ها و کینه‌توزی‌های دشمنان هشدار می‌دهد و آمادگی همه‌جانبه و مقابله با دشمنان شناخته شده را ضروری می‌داند. در این مسیر اطاعت از رهبری جامعه امر مهمی است که در یکی از آیات مهم سوره نسا به آن پرداخته شده است.
منبع: ایکنا