حجت الاسلام پناهیان: مردی که خانواده اش را وادار به خوردن غذایی کند که دوست دارد، جزء منافقین است

وارث: پنجمین جلسه از سلسله جلسات پرسش و پاسخ پاتوق معرفت با حضور حجت الاسلام پناهیان توسط هیئت رزمندگان اسلام با همکاری فرهنگسرای خاوران در بوستان سهند برگزار شد.

در ادامۀ خبر متن سخنان حجت الاسلام پناهیان را می خوانید :

یکی از ضرورت هایی که همیشه در موضوع خانوادۀ خوب مطرح می شود، محبت، عشق و عاطفه  است. در قرآن کریم هم مژده داده شده است: «جَعَلَ بَيْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً»¹ خداوند بین یک زوج مودت و رحمت قرار می دهد. این که زوجی که به هم می رسند و قصد وصلت دارند، یک عاطفه ای هم نسبت به هم پیدا می کنند، یک مساله غریزی است. حالا خیلی ها هم از آن سوء استفاده می کنند. ولی در قرآن کریم هم از آن یاد شده است. یک موضوع فرهنگی نیست. عشق و عاطفه بین زن و مرد موضوعی است که به صورت غریزی بین انسان ها وجود دارد.

با پدیدۀ محبت در خانواده چگونه باید برخورد کرد؟

بعضی ها با مقوله محبت خیلی افراطی برخورد می کنند. یعنی می گویند محبت بین زن و شوهر، باید خیلی زیاد باشد. انتظارشان از این محبت خیلی بالاست. از کلماتی به نام عشق و عاشقی استفاده می کنند و بعد انتظار دارند که معشوقشان خیلی ایده آل باشد تا بتوانند به او شدیداً عشق بورزند. یا دوست دارند از این جهت معشوق یا معشوقه واقع بشوند و طرفشان عاشق و شیفتۀ آنها شود. به حدی که هیچگاه غیر آنها را نخواهد و تمام حواس طرف به آنها باشد.

 ایده آل گرایی در مقوله عشق و محبت، کار را به افراطی گری می کشاند. در آخر هم آدم ها یا از هم تنفر پیدا می کنند، یا تعدیل پیدا می کنند و می فهمند دنیا اساساً، جای این گونه محبت های بسیار شدید نیست و بعد عاقلانه برخورد می کنند.

خیلی ها از این نکته سوء استفاده کردند. خیلی ها هم دچار اشتباه شدند. کسانی که از این نکته سوء استفاده کردند کسانی هستند که جوانها را دنبال آدرس غلط می فرستند، می گویند برو تا عشقت را پیدا کنی! این بنده خدا هم می گردد کسی را پیدا کند که بتواند شدیداً به او عشق بورزد بعد پیدا نمی کند و در این میان تجربیات تلخی هم پیش می آید. هیجانات دیگر را با این عشق و محبت شدید اشتباه می گیرد.

یکی از آسیب های بسیار مهم آن، تنفر است. وقتی دونفر خیلی از هم انتظار محبت داشته باشند، کارشان به تنفر می رسد. خیلی زود از هم شاکی می شوند. یک باره می گوید من در عشق شکست خوردم! کلمات خیلی عجیب و غریب نامربوطی را استفاده می کنند که واقعاً حقیقت هم ندارد.

از آن طرف بعضی ها نه تنها انتظار زیادی از عشق دارند، بلکه منتظرند این عشق به عنوان یک «ودیعه آسمانی» یک باره در بغلشان بیفتد! دنبال کسب و اکتساب این محبت نیستند. نمی خواهند هزینه ای کنند تا این محبت در خانه ایجاد شود.

محبت زن وشوهر مانند باتری گوشی موبایل جدیدی که می خریم، است. در ابتدا یک مقدار شارژ کارخانه ای دارد. بعد باید در شارژ بگذاریم تا هشت ساعت پی در پی شارژ شود. بعد که شارژش تمام می شود، شارژش کنیم. محبت اولیۀ ماه عسل، شارژ اولیۀ کارخانه ای است که وجود دارد. بقیه اش را خودمان باید به دست بیاوریم. محبت را جلب کنیم. محبتی که زن و شوهر به دست می آورند، قیمت و مزه و عمق و پایداری اش خیلی بیشتر از محبت اولیه است.

چهار اشتباه رایج و تذکر برای آنها

اشتباه اول ما، انتظار محبت زیادی داشتن است. هرکس شما را به محبت زیادی دعوت کرد، بدانید که دروغ می گوید.

اشتباه دوم ما این است که فکر می کنیم محبت همه اش مفت و مجانی است. این درست نیست که بگوییم باید طرف آنقدر خوب باشد که من دوستش داشته باشم بلکه من باید تلاش کنم تا بتوانم به او علاقه پیدا کنم. مثلا آقایان اگر چشمشان را بر حرام ببندند، علاقه شان به همسرشان بیشتر می شود. خانم ها اگر زبان ناشکری بر آقایانشان باز نکنند، محبتشان بر همسرشان افزایش پیدا می کند. اینها تکنیک هایی برای افزایش محبت است. بعد از این که عروس و داماد وارد زندگی مشترک شدند، باید تازه شروع به جذب یکدیگر کنند. رفتارهایی کنند که از آن وقت به بعد شدیداً به هم علاقه مند شوند.

اشتباه سوم این است که بعضی ها فکر می کنند همه چیز، با محبت حل می شود و می گویند از محبت خارها گل می شود. همۀ مشکلات زندگی را، محبت برطرف نمی کند. نباید در مورد آن مبالغه کرد. گاهی در بعضی موضوعات، ادب بیشتر از محبت می تواند کار راه بیاندازد. در خانه هم زن و شوهر می توانند آدابی را نسبت به هم رعایت کنند. سفارش شده آقا لباس دوست داشتنی خانمش را بپوشد. روزی امام باقر علیه السلام به خاطر علاقه همسرشان در خانه لباس تقریباً قرمز پوشیدند.

هرچیزی آدابی دارد. وقتی این آداب رعایت شود، زندگی فوق العاده مستحکم تر می شود. حتی محبت، شدید می شود. برخی از مشکلات، با خداترسی و بندگی خدا حل می شود. مثلاً وقتی انسان مقید به نماز اول وقت باشد، عبد یک مولا است. این عبد کسی را اذیت نمی کند. خداوند می فرماید: « وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا»²

همه مشکلات و همه نیازهای روحی و عاطفی ما در خانواده را، محبت برآورده نمی کند. به چیزهای دیگری هم نیاز است. ادب، تقوا، عاقبت اندیشی و فکر کردن در مورد مرگ نیاز است. باید وصیت نامه بنویسیم، کفن تهیه کنیم و در خانه بگذاریم. گاهی با خریدن کفن اخلاقمان بهتر می شود. این که محبت نیست. کفن انسان را جمع می کند. می گوید آخرش این است، پس زیاد سروصدا نکن! گاهی کفن ما را با همه مهربان می کند.

اشتباه چهارم هم این است که، محبت به دیگران را با محبت به خودمان اشتباه نگیریم. گاهی ما خودمان را خیلی دوست داریم، ولی فکر می کنیم دیگران را خیلی دوست داریم. شخصی می گوید من فلان شخص را دوست دارم چون من را خیلی تحویل می گیرد! پس اینجا ملاک خودپسندی است، نه دوست داشتن دیگران. دوست داشتن دیگران اینگونه است که وقتی می بینی کسی ماشین خوبی سوار شد، واقعاً خوشحال شوی. روایت داریم مردی که بچه هایش را همیشه وادار به خوردن غذایی کند که خودش دوست دارد، جزء منافقین است. مومن کسی است که غذا را به میل خانواده اش می خورد.

ان شاء الله ما به حقیقت محبت برسیم و بدون این که راجع به آن مبالغه کنیم،محبت را ایجاد و تقویت کنیم. مادرها در خانواده،  بیشتر مامور اطلاع رسانی و الگودهی و پرورش و آبیاری محبت هستند. اگر آنها بی مهرانه سخن بگویند، بچه ها بی مهر بزرگ می شوند. آنها باید مسئولیت ویژه خود را خوب بشناسند. پدر هم اگر زیاد به دختربچه محبت کند، آن دختر در آینده مادر بامحبتی می شود. پدرها باید بی دریغ به دخترانشان محبت کنند.

در ادامه مجری برنامه از حجت الاسلام پناهیان تشکر کردند و سوال مکتوب یکی از حاضرین در پاتوق معرفت را مطرح کردند.

پرسش: خانمی هستم که همسرم اخلاقشان تند است. حرف ناسزا می زنند و بداخلاقی می کنند. سر موضوعات خیلی دست پایین بحث می کنند. چند ماهی هم با خانواده  به خاطر موضوعی دست پایین قطع رابطه کرده ام، با چنین شوهری چگونه باید برخورد کنم؟

حجت الاسلام پناهیان: من فکر میکنم خانم ها در درست کردن همسرانشان بسیار قوی هستند. اگر از قدرت عاطفی خودشان استفاده کنند، با مقداری گذشت و تواضع می توانند همسرشان را درست کنند. اگر خانم ها مقابل مرد بایستند و بگویند درست شو، مرد به غرورش بر می خورد و ممکن است بدتر هم بشود ولی خانم ها به صورت زیرکانه با محبت می توانند این کار را کنند. جزئیاتش را خودشان بلدند. مامان بزرگ ها هم می توانند به بچه ها یاد بدهند.

خانم ها خیلی قدرت دارند. خانمی که از رفتار همسرش شکایت دارد ممکن است خودش بتواند همسرش را درست کند، اگر درست نشد، همسرش را به مسجد بفرستد. در آنجا روایت می خوانند: اگر شهید هم شوی، بداخلاق بوده باشی، قبر فشارت می دهد. فشار قبر برای شهید نیست، مگر شهیدی که با خانمش بداخلاق باشد. اگر مسجد هم نرفت و با حرف های خانم هم اصلاح نشد، دیگر ما دعا می کنیم که این آقا اصلاح شود. کار دیگری نمی توان کرد.

من امیدوارم که بتوانیم نسل به نسل، فرهنگ یک خانوادۀ خوب را انتقال دهیم. پدر و مادرهای مسن تر و خانم های مذهبی و مسجدی فکری برای این مساله بکنند. خیلی از اسرار خانوادگی باید سینه به سینه مطرح شود و در خانواده ها، توسط بزرگترها به کوچکترها برسد.

/1102101306

پی نوشت:

1.     سوره روم آیه 21

2.     سوره فرقان آیه 63