آداب هیئت(4)/انحرافات‌عزاداری
وارث:در ادامه بررسی مسائل مربوط به عزاداری ،آداب هیئت داری و سیره اهل بیت (علیهم السلام) در این زمینه ،امروز به بررسی بخش اول انحرافات عزاداری در کلام امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری میپردازیم:
انحرافات‌عزاداری
امام خمینی رضوان الله علیه: اگر چنان چه یک چیزهای ناروائی بوده است سابق و دست اشخاص بی اطلاع از مسائل اسلام بوده؛ آنها باید یک قدرتی تصفیه بشود؛ لکن عزاداری به همان قوت خودش باید باقی بماند.(1)
1-1 انحرافات فکری
1-1-1 جدا کردن مسائل اعتقادی اسلام از مسائل عاطفی و احساسی
رهبر معظم انقلاب مد ظله: ما یک چیز استثنایی داریم که هیچ جا آن را ندارند؛ هیچ مذهبی نتوانسته این هنر را اولا ً این طور تجسم ببخشد و ثانیا ً ماندگار کند؛ یعنی ایمان و عاطفه را در هم بپیچند و این جریان مواج را در تاریخ به وجود آورند و روز به روز هم زنده تر شوند.(2)
رهبر معظم انقلاب مد ظله:مبادا کسی خیال کند که در زمینه فکری و منطق و استدلال دیگر چه جای برای گریه کردن و این بحث های قدیمی است! نه! خیال باطل است. عاطفه به جای خود و منطق و استدلال هم به جای خود، هر یک سهمی در بنای شخصیت انسان دارد. خیلی از مسائل هست که باید آنها را با عاطفه و محبت حل کرد و در آنها جای منطق و استدلال نیست. شما اگر در نهضتهای انبیا ملاحضه کنید، خواهید دید وقتی که پیغمبران مبعوث می شدند، در وهله اول که عده ای دور آنها را می گرفتند، عامل اصلی، منطق، و استدلال نبود. شما در تاریخ پیغمبر اسلام که مدوّن و روشن هم هست، کجا سراغ دارید که آن حضرت کسانی از کفار قریش را که مثلا ً استعداد و قابلیت داشته اند، در مقابل خود نشانده و برایشان استدلال کرده باشد که به این دلیل خدا هست، یا به این دلیل خدا واحد است، یا به این دلیل و استدلال عقلانی بتهایی را که می پرستید، باطلند؟ دلیل و استدلال، زمانی کاربرد دارد که نهضت پیش رفته است. د روهله اول این است که ناگهان فریاد می زند:((نگاه کنید به این بتها و ببینید که اینها ناتوانند!))در وهله اول می گوید نگاه کنید خدای متعال واحد است:((قولو لا الا الله تفلحو))به چه دلیل((لا الا الله))موجب فلاح است؟ این جا کدام استدلال عقلانی و فلسفی وجود دارد؟ البته در خلال هر احساسی که صادق باشد، یک برهان فلسفی خوابیده است، امام بحث سر این است که نبی وقتی می خواهد دعوت خود را شروع کند، استدلال فلسفی مطرح نمی سازد؛ بلکه احساس و عاطفه ی صادق را مطرح می کند. البته ان احساس صادق، احساس بی منطق و غلط نیست؛ احساسی است که در درن خود، استدلالس هم دارد. اول توجه را به ظلمی که در جامعه جاری است، اختلاف طبقاتی که وجود دارد و فشاری که ((انداد الله)) از جنس بشر و شیاطین انس بر مردم وارد می کنند، معطوف می سازد. این، همان عواطف و احساسات است. البته بعد که حرکت وارد جریان معقول و عادی خود شد، نوبت استدلال منطقی هم می رسد. این، همان عواطف و احساسات است. البته بعد که حرکت وارد جریان معقول و عادی خود شد، نوبت استدلال منطقی هم می رسد. یعنی کسانی که دارای تحمل عقلی و پیشرفت فکری هستند، به استدلالات عالی می رسند. ولی بعضی افراد هم، در همان درجات ابتدایی می مانند. در عین حال معلوم هم نیست آنهایی که از لحاظ استدلالی سطح بالاتری دارند، از لحاظ درجات معنوی هم، حتما سطح بالاتری داشته باشند. نه؛ گاهی کسانی که سطح استدلالی پایین تری دارند، اما جوشش عواطفشان بالاست، ارتباط و علقه شان با مبدأ غیبی بیشتر و محبتشان نسبت به پیغمبر، جوشانتر است و به درجات عالیتری می رسند. قضیه این گونه است.(3)
1. صحیفه نور، ج 15، ص 204، تاریخ 4/8/60.
2. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسوولین هیأت های رزمنگان اسلام سراسر کشور 19/2/80.
3. بیانات در جمع روحانیون استان کهکیلویه و بویر احمد در آستانه ماه محرم 17/3/73.