حجت الاسلام هاشمی نژاد: شیعه امام صادق(ع) باید تقوای دل داشته باشد

دل حرم خداست

صادق آل محمد صلی الله علیه و آله می فرماید: " شیعیان ما، اهل هدایت و تقوا هستند".

یکی از مهم ترین مراحل در بحث تقوا، تقوای قلب و دل است. دل حرم خداست، غیر خدا را در او راه ندهید. در تفسیر آیه مبارک «يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ * إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ»¹ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺎﻝ ﻭ ﺍﻭﻟﺎﺩﻯ ﺳﻮﺩ ﻧﻤﻰ ﺩﻫﺪ، ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺩﻟﻰ ﺳﺎﻟﻢ [ﺍﺯ ﺭﺫﺍﻳﻞ ﻭ ﺧﺒﺎﻳﺚ] ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﺧﺪﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ. آمده است که قیامت روزی است که نه مال فایده می دهد نه فرزندان. مگر اینکه انسان خدا را با قلب سلیم ملاقات کند.

از امام صادق علیه السلام در مورد قلب سلیم سوال شد. حضرت فرمودند: " قلب سلیم، قلبی است که در محشر خدا را ملاقات کرده و محبت هیچکس جز خدا در آن دل نباشد".

در حدیث قدسی آمده است که: خداوند متعال به حضرت داوود علیه السلام فرمود: برایم خانه ای خالی کن می خواهم در آنجا ساکن شوم. حضرت عرض کرد: یا رب، مقام تو بالاتر از آن است که بخواهی در خانه ای ساکن شوی. خطاب آمد: یا داوود، خانه دلت را برایم خالی کن.

شیعه امام صادق(ع) باید تقوای دل داشته باشد

مرحوم آیت الله اراکی² در مدرسه فیضیه در جمع طلاب فرمودند: یکی از ویژگی هایی که آیت الله خوانساری³ را ممتاز کرده بود این بود که ایشان نگهبان قلب و دل خود بودند که مبادا محبتی وارد دلش شود که مرضی خدا نباشد.

محبت مقدماتش اختیاری نیست. حضرت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرمایند: «مَن عَشِقَ و كَتَمَ و عَفَّ و صَبَرَ ، غَفَرَ اللّه ُ لَهُ و أدخَلَهُ الجَنَّةَ»⁴ کسی که عاشق شود و کتمان کند و پاکدامنی ورزد و صبوری کند، خداوند او را می بخشد و او را وارد بهشت می کند".

حدیثی خطاب به جوانان از امام صادق علیه السلام در مورد عشق پرسیدند. حضرت فرمودند: این ها قلب هایی هستند که خالی از محبت خدا می باشند. زیرا لیاقت خدا را ندارند. محبت غیر خدا در آن راه پیدا کرده است.

ابراهیم خلیل الرحمان دوست بی خلل خداوند بود و به این مقام نرسید مگر بخاطر این حدیث شریف: «إنَّمَا اتَّخَذَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ إبراهِيمَ خَليلاً لِكَثرَةِ صَلاتِهِ عَلى مُحَمَّدٍ و أهلِ بَيتِهِ عليهم السلام»⁵ این است و جز این نیست که خدا ابراهیم را به دوستی خود انتخاب کرد بخاطر اینکه ابراهیم صلوات زیاد می فرستاد بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله.

حضرت ابراهیم علیه السلام روزی صدایی را شنید که می گفت: "سبوح قدوس ربنا و ربک الملائکه و الروح". حضرت با شنیدن این صدا رنگ از رخساره اش پرید. فرمود: اگر بار دیگر نام محبوب من را ببری نصف گوسفندانم را به تو می بخشم. مجدد آن صدا و عبارت تکرار شد و مجدد حضرت فرمودند: اگر باردیگر نام محبوب من را بگویی تمام گوسفندانم را به تو می بخشم.

برای با سوم این عبارت تکرارشد و حضرت ابراهیم علیه السلام فرمودند: من تمام گوسفندانم را به تو بخشیدم. ناگهان پرده کنار رفته و حضرت جبرئیل امین نمایان شد. فرمود: خداوند مرا مأمور کرد تا بدانم این همه گوسفندی که به تو داده ایم آیا محبت و دلبستگی به آنها نیز در دل تو وجود دارد یا نه. حضرت ابراهیم علیه السلام، در دل خود محبتی غیر از خدا نداشتند. قلب مؤمن را خداوند متعال بسیار زیبا خلق کرده است.

خزائن خداوند کجاست؟

حضرت داوود علیه السلام در مناجاتش با خدای متعال فرمود: خداوندا! هر پادشاهی برای خود خزانه ای دارد. خدایا خزانه تو کجاست؟ خطاب آمد: خزانه من؛ از عرش عظیم تر، از کرسی وسیع تر، از بهشت معطرتر و از ملکوت آفرینش زینتش بیشتر است. زمینش معرفت، آسمانش ایمان، خورشید آسمانش شوق، ماه آسمانش محبت، ابرهای آسمان آن عقل، باران آن رحمت و میوه های خزانه من طاعت است. و خزانه من چهار در دارد: "العلم و الحلم و الصبر و الروا". حضرت داوود علیه السلام پرسید: خدایا این خزانه تو چیست؟ ندا آمد سه بار مرتبه خزانه من دل بنده مومن است.

عزیزان! دل جای اهل بیت علیهم السلام است. دل را پاکسازی کنیم. تقوای دل یعنی هر چه محبت غیر از خدا و محمد و آل محمد علیهم السلام است را از دل بیرون کن. اگر قلب پاک شود، اعضا و جوارح نیز پاک می شود. باید آیینه شویم. اگر آیینه شویم محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله که مظهر صفات باری تعالی هستند، در این آینه جلوه می کنند.   

پی نوشت:

1.     

سوره شعراء، آیات 89-88

2.     

آیت الله اراکی در خانواده ای مذهبی وپاک ، در 24 جمادی الثانی 1312 هـ . ق / 1273 هـ . ق ، پای به جهان می گذارد و پدر و مادر، او را محمد علی می نامند. تولد این مولود مبارک در شهر اراک اتفاق افتاده است. او از همان ایام کودکی علاقه عجیبی به تحصیل و یادگیری از خود نشان می دهد.

3.     

آیت الله سید محمدتقی خوانساری در ماه رمضان ۱۳۰۵ ه . ق برابر با اردیبهشت ۱۲۶۷ ه. ش در خوانسار در خانواده ای که به علم ، فضل و ادب شهرت داشت پا به عرصه وجود نهاد. نسب شریفش با ۳۰ واسطه به امام موسی بن جعفر علیه السلام می رسد. به دلیل هوش سرشار در مدتی کوتاه به رتبه اجتهاد نائل آمد  از افتخارات این عالم وارسته در طول مدت حیات شریفش شرکت در تاسیس حوزه علمیه قم، مبارزات سیاسی به ویژه با استعمار انگلیس، مبارزه دوشادوش با آیت الله کاشانی در جریان ملی شدن صنعت نفت، پیشتازی در مبارزه با کشف حجاب و حمایت از فدائیان اسلام بوده است. ایشان در هفتم ذی الحجه ۱۳۷۱ه . ق روح بلندش به ملکوت اعلی پر کشید و پیکر مطهرش در کنار مرقد استاد بزرگوارش آیت الله حائری در مسجد بالای سر حرم حضرت معصومه سلام الله علیها به خاک سپرده شد.

4.     

میزان الحکمه، ج 79

5.     

علل الشرایع، ج 1، ص 34