ادب بدرقه ماه رمضان، یعنی سرمایه ای که بدست آورده ای حفظ کنی!

وارث: جلسه تفسیر صحیفه سجادیه توسط حجت الاسلام محمد جواد حاج علی اکبری درموسسه فرهنگی شهدای هفتم تیر، سرچشمه برگزار شد.در ادامه متن سخنرانی حجت الاسلام محمد جواد حاج علی اکبری  را می خوانید: ادب بدرقه و وداع با ماه رمضان ما باید از فرصت های الهی مودبانه استفاده و مودبانه خداحافظی کنیم. هم ادب استقبال و هم ادب بدرقه مطرح است. درباره ماه مبارک رمضان به دلیل ظرفیت های عظیمی که حضرت حق در این ماه تعبیه کرده است، این قاعده به صورت مؤکد مطرح است. لذا امام سجاد علیه السلام در دعای 44 صحیفه سجادیه، ادب استقبال و در دعای 45 ادب بدرقه و وداع را مطرح فرمودند. یک نکته مجموعی از این دعاها استفاده می شود، و آن اینکه سطح رفاقت ارتقاء یافته با حضرت حق را که حاصل، اذکار و اعمال و برنامه های ماه رمضان است با یک همت ویژه ای حفاظت کنیم تا آسیب نبیند. اتفاقی که در ماه رمضان برای جامعه مومنین افتاده است، عبارت است از ارتقاء سطح رفاقت با حضرت حق. اتفاق اصلی این است که دوستی شما با حضرت حق، هم با بهرمندی از مغفرت الهی و هم بهرمندی از کرم حضرت حق ارتقاء پیدا کرده است. این ها باعث شده است شما در یک وضع بهتری قرار بگیرید و این را باید حفظ کرد. ادب بدرقه این است که انسان از این سرمایه نگهداری کند، بنابراین برای حفظ آن همت بورزد و مراقبت کند. بالاتر از این هم وجود دارد و آن اینکه انسان امید داشته باشد از رهگذر ادب بندگی در ارتباط این فرصت الهی، سطح انسش را با خداوند افزایش دهد. ورع، افضل اعمال ماه رمضانما تضمینی نداریم که به ماه رمضان بعدی و یا فرصت های الهی قبل از آن برسیم، این چیزی که بدست آمده است بسیار گران بها و ارزشمند است. این باید مراقبت شود. مراقبت از آن هم به دو چیز است: اول به ورع است، انسان بین خودش و خداوند احتیاطات شرعی خودش را تقویت کند. فاصله بین خود و قرق های الهی را حفظ کند. منطقه محرمات بسیار اهمیت دارد، کلمه حرام و محرم و تحریم و امثال این تعابیر حکایت از همین مسئله است. اینجا قرقی مطرح شده است. خداوند نزدیک شدن به منطقه محرمات را نمی پسندد چه برسد به مرتکب شدن به حرام. باید با وسواس و دقت با این منطقه مواجه شویم. انسان در ارتباط با گناه باید وسواس(احتیاط شدید) داشته باشد. کسی که مرتکب گناه و حتی نزدیک شدن به آن ار انجام می دهد سطح ارتقاء رفاقت را کاهش می دهد.در ارتباط با اعمال ماه رمضان، خطبه شعبانیه معروف وجود دارد که از پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم نقل شده است. امیرالمومنین علیه السلام که ناقل این خطبه هستند نقل می کنند: گفتم یا رسول الله(ص)! شما همه اعمال را در این ماه به تفصیل گفتید، اما افضل این اعمال کدام است؟ جالب است که افضل اعمال در ماه رمضان مانند صیام از جنس ترک است و نه از جنس اقدام. حضرت فرمودند: برترین عمل ورع است. ورع اخص از تقوا است. یعنی آن احتیاط شدید در ارتباط با گناهان و فاصله گرفتن از خطوط قرمزی که وجود دارد. کسی که به گناه نزدیک شود، حتی مرتکب هم نشود از منطقه ورع گذر کرده است. حفظ کردن فاصله ای که در ماه رمضان با گناه در ما ایجاد شده است، همان ادب وداع و بدرقه است. در ماه رمضان یک بخشودگی فوق العاده ای شامل حال شما شده است. این بخشودگی را باید زیرکانه قدر دانست و حفظ کرد. ببینید نقطه ضعف شما در گناه چیست؟ سمعی، بصری، کلامی؟ که اکثریت ما در گناه کلامی( گناه زبان) ضعف داریم. امیرالمومنین علیه السلام در خطبه ای از نهج البلاغه می فرمایند: پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم فرمودند: ایمان شخص قوام پیدا نمی کند مگر اینکه قلب او به موازین الهی ملتزم شود. و قلب انسان به استقامت نمی رسد مگر اینکه زبانش به استقامت برسد( گناه نکند). سلامت قلب به سلامت زبان گره خورده است.تضرع به درگاه خداوند متعال دوم تضرع به درگاه خداوند است. اگر حتی در مسئله ورع در برنامه های سلوکی به اراده خودتان اراده کنید ساقط می شوید. باید بگویید من با تکیه بر فضل خداوند، مخصوصا آن نورانیتی که در ماه رمضان به من روزی شده است به حضرت حق پناهنده شده، التماس می کنم و اشک میریزم که من را برای بهرمندی از این نعمت بزرگ یاری کند. پیامبر اکرم صل الله علیه و آله وسلم در یکی از سحر های ماه رمضان در سجده می گفتند: من را به اندازه یک چشم بهم زدن به خودم واگذار مکن. خدایا لطفی که به من کردی بسیار قیمتی است، این را از من نگیر. از دست دادن این لطف بسیار حسرت دارد. گاهی چیزی را نداری و برای آن حسرت میخوری، اما وقتی چیزی را داری و از دست می دهی، حسرت آن بسیار سخت است. به این ترتیب انسان می تواند از این لطف الهی که شامل حال او شده است، محافظت کند. بعضی ادعیه جنبه اختصاصی دارد. اما دعاهایی مانند ابوحمزه ثمالی، اختصاص به سحر ماه رمضان ندارد. ماه رمضان فرصت تمرین و روان سازی و انس با این دعا ها است. با تمام شدن ماه رمضان نباید دعای ابوحمزه را ببندیم و کنار بگذاریم، بلکه باید انس گرفته و در طول سال آن را بخوانیم و استفاده کنیم. دعای جوشن کبیر هم اینچنین است. با یک فراز آن ممکن از یک شب را به صبح برسانید، با همان یک جمله؛ این را باید قدر بدانیم و ادامه بدهیم. نه اینکه بگذاریم برای ماه رمضان بعدی و همه فراز ها را در همان شب برای اینکه تمام شود بدون تامل بخوانیم. باید انس بگیرید و در تمام سال در پرتو انوار ماه رمضان قرار بگیریم تا در ماه رمضان بعدی برای ارتقاء بعدی اماده باشیم. تضرع، رقت قلب بسیار قیمتی و از سوغاتی های ماه رمضان است و حفظ آن بسیار اهمیت دارد. انسان به قوت و برنامه ریزی خود تکیه نکند|، این هم گریه میخواهد، در خلوت خود بر حال خود گریه کنید. این گریه کردن و خلوت بین ما و دنیا فاصله می دهد. دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه عنوان دعا این است: "وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى يَوْمِ الْفِطْرِ" إِذَا انْصَرَفَ مِنْ صَلاتِهِ قَامَ قَائِما ثُمَّ اسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ، وَ فِى يَوْمِ الْجُمُعَةِ، این دعا هم برای روز جمعه و هم برای بعد از نماز عید فطر است که حضرت بعد از فراقت از نماز رو به قبله می ایستادند و اینگونه می گفتند. این دعا امکانی را فراهم میکند که هر جمعه امتداد نور ماه مبارک رمضان برای ما باشد. این دعا از نظر نیل به کرامت الله و ورود به رفاقت با حضرت حق بسیار عالی و پیش برنده است. این دعا شرح جمال الهی است. به رویت " عین الله ناظرة" آنکه دیده است می گوید. شروع دعا بسیار شوق انگیز است: · يَا مَنْ يَرْحَمُ مَنْ لا يَرْحَمُهُ الْعِبَادُ· وَ يَا مَنْ يَقْبَلُ مَنْ لا تَقْبَلُهُ الْبِلادُ· وَ يَا مَنْ لا يَحْتَقِرُ أَهْلَ الْحَاجَةِ إِلَيْهِ این شرح اسماء الحسنی است. اگر انسان کامش به این شراب طهور، تطهیر شود بسیار بهرمند می شود. در ادامه تصاویر برگزاری این مراسم را ببینید: