روزه‌داری صرفا اجتناب از خوردن و آشامیدن نیست

رمضان ، ماه ضیافت الهی و ماهی است که انسانها به ضمیر پاک خویش رجوع می کنند تا خود واقعی را بازشناسند. رمضان ، ماهی که خداوند درهای بهشت را بسوی بندگان خود گشوده و درهای جهنم را می بندد و ماهی که شیطان دربند فرشتگان است تا انسان بتواند بازگشتی دوباره به اصل خلقت خویش نماید، ماهی که سرشار از انوار لایزال الهی برای مومنان خداجوی است و بندگان مخلص خدا در این ماه می کوشند با روزه گرفتن روح و نفسشان را با عنایت پروردگار تزکیه کرده و صیقل دهند. لذا در این خصوص با حجت الاسلام «حسین نکویی»، استاد و معاون حوزه علمیه حضرت باقرالعلوم (ع) گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.

روزه در سیره عرفا چگونه است و برای رسیدن به روزه عارفان و درک حقیقت روزه داری در ماه مبارک رمضان نیازمند چه ملزوماتی است؟

 انسان برای گرفتن روزه عرفا باید به معرفت لازم دست یابد که این کار هم از دست انسان های معمولی ساخته نیست. در مجموع ما دو نوع روزه داریم؛ روزه گرفتن باطنی و روزه گرفتن ظاهری، در روایات وارد شده است، چه بسیار روزه دارانی که از روزه آنها چیزی جز گرسنگی و تشنگی نصیب شان نمی شود؛ به همین دلیل است که گفته می شود برای اینکه انسان به کنه روزه دست یابد، هم باید بعد معنوی و هم بعد مادی فرد روزه باشد، یعنی جز به خدا فکر نکند؛ به جز اصول و عقایدی که پروردگار آن را واجب کرده به چیز دیگری معتقد نباشد. قلب انسان حرم خداوند است، پس غیر خدا در آن راه نیابد البته همه اینها در خطبه شعبانیه پیامبر اکرم (ص) آمده است. حضرت فرمودند: روزه داری نیت و قلب پاک لازم دارد؛ سپس می فرمایند: زبانهای خود را [از آن چه نباید گفت] و چشمهای خود را از آن چه نباید دید و گوش هایتان را از آن چه نباید شنید حفظ کنید،در واقع باید همه اعضا و جوارح انسان در ماه مبارک رمضان روزه باشند و فقط در راستای رضایت پروردگار عمل کند.

ما در ماه مبارک رمضان از اذان صبح تا اذان مغرب در معرض انجام عملی هستیم که مطلوب پروردگار است؛ بر همین اساس است که گفته می شود در این ماه پر فضیلت نفس کشیدن و خواب انسان هم عبادت محسوب می شود.

فلسفه بسته بودن دست شیاطین در ماه مبارک رمضان چیست؟ این بسته بودن به چه معنایی می باشد؟

بزرگان دین فرموده اند: هر زمانی که احساس کردید شیطان در حال غلبه کردن بر شماست، سریع وضو بگیرید و در پیشگاه خداوند حاضر شوید. خداوند در قرآن کریم می فرماید: قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ «1» مَلِكِ النَّاسِ «2» إِلهِ النَّاسِ «3» مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ «4» الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ «5» مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ «6»اى پيامبر بگو: پناه مى‌برم به پروردگار آدميان. پادشاه آدميان. معبود آدميان. از شرّ وسوسه شيطان. آن كه انديشه بد در دل مردمان افكند. از جنس جنّ باشد يا انساندر واقع یکی از امن ترین محل ها برای در امان ماندن از شر شیطان، عبادت و بندگی پروردگار و انجام واجبات است و با توجه به اینکه ما در ماه مبارک رمضان از اذان صبح تا اذان مغرب در حال انجام اعمال توصیه شده از سوی پروردگار هستیم لذا در صورتی که این عبادات و اعمال را حفظ کنیم، دست و پای شیطان هم بسته می شود.

با توجه به اینکه در شب های ماه مبارک رمضان ادعیه ها و دعاهای مختلف و مهمی مانند دعای ابوحمزه ثمالی و سایر دعاهای ویژه سحر وارد شده است در صورتی که با خواندن آنها به علم و معرفت لازم دست یابیم به تعبیر برخی روایات کمر شیطان را شکسته ایم.

چرا از ماه مبارک رمضان به ضیافت تعبیر می شود؟ چه کسانی در باطن به این ضیافت راه می یابند؟

تعبیر ضیافت از خطبه شعبانیه پیامبر اکرم (ص) است. رسول اکرم (ص) در فرازى از خطبه شعبانیه خود در شان رمضان و روزه فرمودند: « وَ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کرَامَةِ اللَّهِ» ماهی که در آن به ضیافت خدا خوانده و از اهل کرامت خدا قرار داده شده‌اید،یعنی شما مسلمانان طفیلی خداوند در این ماه هستید و اهل کرامت یعنی پروردگار با تمام عظمت، مرحمت و قدرت خود به شما رحمت عنایت کرده است که ریشه این سخن همان سخن رسول خدا (ص) می باشد.

چگونه باید حرمت های ماه مبارک رمضان حفظ شود تا انسان بتواند به درگاه الهی نزدیک و از گناهان پرهیز کند؟

هر کدام از ما انسان ها تکالیفی در قبال پروردگار خود داریم، عمل به این تکالیف در ضیافت الهی بیانگر همان حرمت نگه داشتن ماه مبارک رمضان است. برخی از افراد هم هستند که به دلایلی (بیماری، مسافر بودن و ...) نمی توانند روزه بگیرند لذا در روایات وارد شده است حالا که شما نمی توانید روزه بگیرید حداقل سعی کنید حرمت این ماه مبارک را نگه دارید و چهره روزه داران را به خود بگیرید که خداوند بداند که شما دوست داشتید روزه بگیرد و از فیوضات این ماه پر برکت بهره مند شوید ولی به دلایل موجه نتوانستید واجب پروردگار را در این ماه به جا بیاورید یا افرادی که دین اسلام را قبول ندارند و به هر دلیلی سر عناد و ناسازگاری با آن دارند، حداقل به خاطر احترام گذاشتن به هم نوع خود زمانی که در اجتماع عمومی ظاهر می شوند، حرمت این ماه پر فضیلت را نگه دارند و در برابر دیگران حرمت شکنی نکنند و چهره معنوی شهر مسلمانان را به هم نریزند، چون در این صورت خداوند زمینه های لطف و مرحمت خود را برای آن اشخاص هم فراهم می کند.

شبستان