حاج علی قربانی : اشک برای سیدالشهدا (ع) ریشه در ولایت و محبت دارد

وارث:  جلسه هفتگی روضه الزینب (س) با سخنرانیحاج علی قربانی و مداحی کربلایی  نریمان پناهی برگزار شد.

در ادامۀ خبر متن سخنان حاج علی قربانی را می خوانید:

ما روایات زیادی در باب اشک برای سید الشهدا علیه السلام داریم و همه معروف هستند.

امام رضا علیه السلام می فرمایند: «إن بکیت على الحسین حتى تصیر دموعک على خدیک غفر الله لک کل ذنب أذنبته صغیرا کان أو کبیرا قلیلا کان أو کثیرا»1

اگر کسی برای جد ما اشک بریزد و اشکش جاری شود، گناهانش چه کبیره چه صغیره، چه کم و چه زیاد خداوند گناهان او را می بخشد. مرحوم ابن قولویه قمی استاد شیخ قمی در کتاب کامل الزیاراتشان یک روایت ضعیف ندارد.  در کتب اربعه شیعه و من لا یحضره الفقیه روایت ضعیف هم هست. خود مرحوم ابن قولویه جزء اصحاب اجماع است. اصحاب اجماع کسانی هستند که اگر روایتی را نقل کنند دیگر به سلسله سند نباید نگاه کنیم. تازه اصحاب اجماع هم درجه بندی دارند. مرحوم ابن قولویه یک انسان ممتازی بوده است و استاد شیخ مفید است. می فرمایند اگر اسم شخصی به عنوان سلسله سند آمده باشد اگر آن شخص رد نشده باشد و یا ما از او خبر نداشته باشیم همین که اسمش در این کتاب آمده است برای ما کافیست. یکی از قدیمی ترین کتابهای ما کتاب شریف کامل الزیاره است. که بابی در بحث اشک برای سیدالشهدا علیه السلام دارد و تعداد کم هم نیستند. در مفاتیح هم چند زیارت برای سیدالشهدا علیه السلام نقل شده است اما زیارت برای ایشان زیاد ذکر شده است.

در یکی از زیارات ایشان در ابتدا سلام به خون حضرت می دهد و می فرماید: «أشهد أَنَّ دَمَكَ سَكَنَ فِی الْخُلْدِ وَ اقْشَعَرَّتْ لَهُ أَظِلَّئُ الْعَرْشِ وَ بَكَی لَهُ جَمِیعُ الْخَلَائِقِ وَ بَكَتْ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ السَّبْع وَ مَا فِیهِنَّ وَ مَا بَیْنَهُن»

سلام بر تو آقایی که همه زمین و آسمان و خلائق برای تو گریه کردند. هفت آسمان و هفت زمین همه برای تو گریه کردند و هر چه در بین این هفت آسمان و زمین است. تعبیر زیبای دیگری می آورد و می گوید: هر کسی که در بهشت است برای تو گریه کرده است و می گوید اهل آتش و اهل جهنم هم برای تو گریه کردند. هر چه دیده می شود و هر چه دیده نمی شود برای تو گریه کردند. این اشک برای امام حسین را نباید نعمت کمی بدانیم. اشک برای سیدالشهدا که امام رضا علیه السلام می فرمایند اگر یک قطره اشک برای امام حسین علیه السلام بریزیم همه گناهانمان بخشیده می شود امام که حرفشان بیهوده نیست، «وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى»2 هر چه می گویند کلام خداوند است.

امام فعل مباح هم ندارد وقتی بدانیم همه شب های جمعه به کربلا می آیند و برای امام حسین علیه السلام اشک می ریزند.

روایتی در کامل الزیارات است که می فرماید: هر شب جمعه خود خداوند برای زیارت سیدالشهدا علیه السلام به کربلا هبوط می کند. اینها جزء اعتقادات ماست که باید صحبت شود. امام علی علیه السلام در نهج البلاغه می فرمایند قلب ما وحشی است. چون دائما حالات متفاوتی را پیدا می کند لذا می گوییم«یا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَی دِینِکَ» باید قلب ثابت شود.

می فرماید خدایا منقلب من بر تو مخفی نیست. تغییر حالتهای دائمی من را خبر داری و مواقعی که کاری را نمی کنم را می دانی.

اشک بر سیدالشهدا علیه السلام کم ترین اثرش از بین رفتن گناهان است. انبیاء هم برای سیدالشهدا گریه می کنند ولی اشک آنها با ما خیلی فرق می کند. می گویند هر شب جمعه مادر ما به کربلا می آید و آنقدر زیاد ناله می زند و فضا به گونه ای عوض می شود که همه انبیاء برایشان واجب می شود به آن مکان بیایند و ملائکه و انبیاء برای آمدنشان باید اذن بگیرند. اینها فعل مباح ندارند.

بعد روایتی داریم که می گوید بعضی از این ملائکه در کل عمرشان یک بار بیشتر توفیق زیارت سیدالشهدا علیه السلام را پیدا نمی کنند. حالا این اشک چیست؟

گفتن این نکات موجب می شود، بهره ما از این مجالس بیشتر شود. مجلس سیدالشهدا علیه السلام همه اش نور است. اگر دیدید گریه برای امام حسین علیه السلام کرده اید ولی میل به گناه دارید بدانید گریه نکرده اید. گریه بر سیدالشهدا علیه السلام نور است و با گناه جمع شدنی نیست. می گویند هر کسی برای جد ما یک قطره اشک بریزد گناهانش صغیرا او کبیرا بخشیده می شود.

اگر اهل ولایت شدیم و جلو رفتیم وقتی "صلی الله علیک یا ابا عبدالله" را شنیدیم کربلا را هم رد می کنیم.

در روایات داریم که هر فعلی که مرتکب می شویم ظاهریه و باطنیه و هر چه هست اینها نتیجه جنگی بین قوای عقل و قوای جهل صورت می گیرد. در کتاب شریف اصول کافی در جلد اول روایاتی را در بحث جنود عقل و جهل آورده است. حضرت امام رحمه الله علیه روایات اصول کافی را شرح داده است و کتابی درست کرده اند. ما عقلی داریم که در مقابلش جهل است. عقل مساوی با نور است و جهل مساوی با تاریکی است. آن چیزی که دائما ما را  به سمت شر رهنمون می کند جهل ماست. هر کدام از این دو لشگر هم قوایی دارند. نتیجه درگیری این دو لشگر در امیال و خطورات ما ظهور می کند. می فرمایند این جنود عقل ریشه دارد و ریشه اش به حسنات اخلاقی ما در نفسمان برمی گردد. جنود جهل هم ریشه در رذایل اخلاقی ما دارد که آن هم ریشه در نفس ما دارد.

مرحوم ملا مهدی نراقی3 در کتاب جامع السعادات نوشته است ریشه همه رذایل به دو چیز برمی گردد: شهوت و غضب. انبیاء برای تعدیل کردن این قوا آمده اند. اگر کسی غضب نداشته باشد و دزدی به خانه اش بیاید و وسایلش را جمع کند هیچ عکس العملی از خودش نشان نمی دهد و یک شاخه گل هم تقدیمش می کند! شهوت هم اگر از کار بیفتد درست نیست، پس اینها باید باشد. هر چیزی باید سر جای خودش باشد. اگر غضب نباشد شجاعت که جزء حسنات اخلاقی است، اصلا حاصل نمی شود. اگر شجاعت از حدش بالاتر رود خوب نیست. انبیاء برای تعدیل کردن آمده اند.

ریشه این رذایل به تعلقات ما باز می گردد. حب دنیا باعث می شود که دروغ بگوییم. ریشه این تعلقات به حب و بغض ما باز می گردد. حضرت امیر علیه السلام در نهج البلاغه می فرمایند: «حُـبّ ٌ الشَّیءِ یُعمی و یُصِمّ» اگر چیزی را دوست داشته باشید آن حب نسبت به آن چیز شما را کور و کر می کند. ریشه تعلقات به حب برمی گردد. تعلقات باعث حسنات و رذایل اخلاقی ما می شود و نتیجه اش در افعال ما ظهور می کند. خدا رحمت کند حاج آقای مجتهدی را می فرمودند: کسانی که به کربلا آمده بودند جزو لاتها بودند و نماز و روزه نمی خواندند. دو برادر در لشگر ابن سعد بودند که وقتی امام همه یارانشان را از دست دادند و فرمودند: «هل من ناصر ینصرنی»، این دو برادر صدای امام را شنیدند یک نگاهی به هم کردند و غیرتشان به جوش آمد و به صف امام حسین علیه السلام آمدند. محبت امام حسین علیه السلام باعث شد خیلی ها  به لشگر ایشان بیایند.

ریشه حب ولایت است. ریشه محبت ولایت است. شیطان نسبت به کسی که بر او ولایت پیدا کرده است تسلط دارد و از آن طرف ولی خدا هم همین طور است، بر کسی که بر آنها ولایت دارند تسلط پیدا می کنند.

هر کسی تحت ولایت هر کسی قرار گرفت باعث حب و تعلقات و حسنات و اعمال ما می شود. ریشه ولایت چیست؟

امام رضا علیه السلام فرمودند: « ولایة علی بن ابیطالب حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی»4 از آن طرف فرمودند: « کلمهَ لااله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی به شرطها و شروطها و انا من شروطها»5 ریشه ولایت شیطان به استکبار علی الله بر می گردد و ریشه ولایت ولی خدا عبودیت است. ریشه ولایت به توحید، عبودیت و استکبار بر می گردد.

اشک برای سیدالشهدا علیه السلام ریشه در ولایت و حب دارد. در جوشن کبیر خداوند هزار اسم دارد و دو اسم را خدا فرموده است برای خودم است: تو کسی هستی که می گریانی و می خندانی. در کتاب خصایص شیخ شوشتری6 روایتی نقل می کند: آب کوثر قسمت اعظمش اشک چشم گریه کنان امام حسین علیه السلام است.

اشکی که برای ابا عبدالله علیه السلام ریخته می شود شان و رتبه دارد. نباید بر روی زمین ریخته شود باید بر خاک کربلای امام ریخته شود.

1.    امالى صدوق ، ص ۱۱۲

2.    3 و 4 من سورة النجم

3.    حاج ملا محمد مهدی بن ابی‌ذر فاضل نراقی (م ۱۲۰۹ ه.ق) معروف به «محقق نراقی» کنار فرزندش ملا احمد نراقی در نجف اشرف مدفون است. این دو به فاضلین نراقی معروف اند.

4.    کتاب عیون اخبارالرضا، (ج 2، باب 38)

5.    بحار الانوار، 49/126

6.    محمدتقی شوشتری معروف به علامه شوشتری یا محقق شوشتری، که در بین مردم شوشتر مشهور به شیخ شوشتری و حاج شیخ بود، یکی از علما و دانشمندان معاصر است که در ساحت حدیث‌پژوهی خدمات ارزنده و بی‌سابقه‌ای انجام داده‌است.