مسجد رانگونیهای آبادان؛ زیباترین مسجد جامع جنوب ایران
مسجد رنگونیهای آبادان یکی از قدیمیترین مسجد ساخته شده در حوزه مناطق نفت خیز مسجد است که از حیث معماری، استحکام بنا و تزیینات و نمای هنرمندانهاش، از جاذبه کم نظیری برخوردار است.وارث: مسجد اهلسنت رنگونیهای آبادان، سال ۱۲۹۱ شمسی پالایشگاه آبادان به عنوان اولین واحد تصفیه نفت ایران و مرکز عمده صدور فراوردههای نفتی در نیمکره شرقی آغاز بکار کرد. با مطرح شدن آبادان به عنوان یکی از شهرهای صنعتی، هزاران تبعه انگلیسی، هندی و پاکستانی به این شهر مهاجرت کردند. از نخستین گروههایی که به آبادان آمدند کارکنان پالایشگاه رانگون پایتخت کشور برمه و عمدتاً رنگونی الاصل و مسلمان بودند. به همین لحاظ درصدد تأسیس عبادتگاه در زمینهای شرکت نفت بآمدند و بالاخره با موافقت این شرکت، ساخت مسجد بدست کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان آغاز و در سال ۱۲۹۹ خورشیدی بنای آن نهاده شد.
مسجد رنگونیها، به سبک معماری شبه قاره هند با گچبریهایی زیبا و برجسته و آرایههایی سیمانی و منحصربفرد دارای شبستان، حیاط اصلی و مأذنه و در پیشانی بنا نقشینهای منقش به آیه «بسم الله الرحمن الرحیم» میباشد. متولی مسجد شیخ عبدالرشید مندل بود و امامین جماعت آن، شیخ قادری هندی، حاج آقا رنگونی و سپس محمد اسلم راجا بودند.
اگرچه بخش عمده ای از این امکانات در راستای برنامههای اقتصادی و فرهنگی کمپانی نفت و نیازهای تفریحی و رفاهی خارجی ها ایجاد شده و مقتضیات فرهنگی مردم بومی در آنها لحاظ نشده بود، اما به جرات می توان گفت لطیف ترین بخش خدمات عام المنفعه نفت که ریشه در عمق نیاز روحی کارکنان داشته و کمتر مصالح سیاسی و ترفندهای فرهنگی استعمارگران در آن دخیل بوده، ساخت مسجد بوده است. مسجد نمره یک، مسجد نفت سفید، و بسیاری از مساجد موجود در شهرهای نفتخیز اگرچه با همت کارکنان و محوریت برخی مومنین ساخته شده، اما شرکت از نظر پرداخت هزینه و اختصاص امکانات و مصالح ساختمانی با آن همكاري كرده است.
به نظر می رسد قدیمی ترین مسجد ساخته شده در حوزه مناطق نفت خیز مسجد رنگونیهای آبادان است که از حیث معماری، استحکام بنا و تزیینات و نمای هنرمندانه اش، از جاذبه کم نظیری برخوردار است. گفته می شود این مسجد حدود سال 1300 در جنوب غربی پالایشگاه آبادان و در کرانه اروند به دست کارگران و معماران مسلمان برمه ای تبار ساخته شده است.
این مسجد دارای ۲ گلدسته بزرگ و ۲ گلدسته کوچک، شبستان، حیاط اصلی، محراب و مئذنه است و معماری آن شبیه معماری آثار هندوستان محسوب می شود و تزیینات و معماریهای آن از مساجد ایران متفاوت است. از ویژگیهای مسجد، محراب گلگونهای به شمار می رود که بسیار چشم نواز است و رنگهای گوناگون و طرحهای نقشبسته بر دیوارهای محراب، نمادی از بهشت محسوب می شود.
این بنای تاریخی ۹ فروردین ۱۳۷۸ به شماره ۲۲۸۹ به عنوان یکی از آثار ملی در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسید.
افزودن دیدگاه جدید